काठमाडौं- विदेशमा रहेका लाखौं नेपाली यसपटक पनि मतदानाबाट वञ्चित भएका छन् । आइतबार सम्पन्न प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनमा उनीहरुले मतदान गर्न नपाएका हुन् ।
दलहरुले पटक–पटक विदेशमा रहेका नेपालीलाई त्यहीँबाट मतदान गर्न पाउने व्यवस्था गर्ने बताउँदै आए पनि त्यो हुन सकेको छैन । यसबाट लाखौं युवा मताधिकारबाट वञ्चित हुनुपरेको छ । रोजगारी, व्यवसाय तथा उच्च शिक्षाका लागि लाखौं नेपाली विदेशिएका छन् ।
उनीहरुले आफू कर्मभूमिमा जहाँ रहे पनि नेपालमा हुने निर्वाचनमा भाग लिन पाउनुपर्ने माग गर्दै आएका छन् । यस्तो व्यवस्था गर्न राज्य संयन्त्रका साथै दलहरु उदासीन बन्नुको परिणाम उनीहरु मतदानबाट वञ्चित हुनुपरेको एक जना वैदेशिक रोजगार व्यवसायी बताउँछन् ।
‘हामी विदेशी भूमिमा काम गर्न आउनु रहरले होइन, बाध्यताले हो । यहाँबाटै निर्वाचनमा मतदान गर्न पाउने अपेक्षा यसपालि पूरा हुने अपेक्षा थियो तर भएन,’ खाडी मुलुक कतारमा पाँच वर्षदेखि कार्यरत मनिकुमार राईले अनलाइन कुराकानीमा भने । गैरआवासीय नेपाली संघले पनि विदेशबाटै मतदान गर्न पाउनुपर्ने आवाज लामो समयदेखि उठाउँदै आएको छ ।
प्रधानमन्त्री, मन्त्री तथा दलका शीर्ष नेताहरुले संघको विभिन्न कार्यक्रममासमेत मतदानको अधिकार दिलाउने घोषणा गर्दै आएका थिए । तर, निर्वाचन आयोगले यसपालि पनि त्यो व्यवस्था गर्न सकेन ।मुलुकमा आगामी पाँच वर्षका लागि जनप्रतिनिधि चुन्ने निर्वाचन चलिरहेकै दिन आइतबार विदेसिने युवाहरुको भीड त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा देखिन्थ्यो ।
त्यही भीडमा भेटिएका असलमान साह मलेसिया जाँदै थिए । सिरहा घर भएका उनी तीन महिनाको बिदा सकेर पुनः मलेसिया जान लागेका थिए । ‘मतदान गर्ने त इच्छा थियो, तर आज जसरी पनि जानुपर्ने भएकाले मतदान गर्न पाइएन,’ साहले भने । तीन वर्ष मलेसिया बसेर बिदामा आएका उनी पुनः जान बाध्य भएको बताए । छोराछोरीको भविष्यका लागि वैदेशिक रोजगारी आफ्नो बाध्यता भएको उनले सुनाए ।
मकवानपुरका वेदबहादुर लामा भने पहिलोपटक साउदी जान लागेका थिए । उनी पनि मतदान गर्न नपाएकोमा दुःखी भएको सुनाए । साह र लामा जस्तै बाध्यताले विदेशिने धेरै छन् । हाल दैनिक एक हजारभन्दा बढी वैदेशिक रोजगारीका लागि जाने गरेको तथ्यांक वैदेशिक रोजगार विभागको छ । यसरी विदेशिने श्रमिकहरुले पठाउने रेमिट्यान्सले मुलुकको अर्थतन्त्रमा महŒवपूर्ण योगदान पु¥याइरहेको छ । तर, उनीहरुले विदेशमै बसेर पनि आफ्नो देशको प्रतिनिधि छान्न पाउने वातावरण बनाइएको छैन ।
चुनावमा दलहरुले स्वदेशमै रोजगारीको ग्यारेण्टी गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् । उनीहरुले वैदेशिक रोजगारीको बाध्यतालाई हटाउन आकर्षक योजनाहरु समेटेका छन् । दलहरुले यसरी प्रतिबद्धता जनाएको पहिलोपटक भने होइन । विगतका घोषणापत्रहरु हेर्ने हो भने पनि सोही प्रतिबद्धता दोहोरिँदै आएको पाइन्छ ।
तर, व्यवहारमा जुन दलले सरकारको नेतृत्व गरे पनि चुनावी प्रतिबद्धता कार्यान्यवन गरेका छैनन् । यसले दलहरुप्रति युवाहरुको आकर्षण ह्वात्तै घटेको यसपालिको निर्वाचनमा देखिएको छ ।यद्यपि, आगामी सरकारमा जुनसुकै दल आए पनि मुलुकमा रोजगारी सिर्जना र विदेशबाट फर्किएकाहरु पुनः विदेशिनु नपर्ने वातावरण बनाउनुपर्ने वैदेशिक रोजगारीमा रहेका युवाहरुको भनाइ छ ।
