काठमाडौं– वैदेशिक रोजगार बोर्डको कल्याणकारी कोषबाट १० साउनभित्र नोबेल कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) कारण विदेशमा समस्यामा परेका नेपाली श्रमिकको उद्धार गरिने बोर्डका कार्यकारी निर्देशक राजनप्रसाद श्रेष्ठले बताएका छन् । मंगलबार प्रभाव दैनिकसँगको कुराकानीमा मंगलबार कोभिड–१९ का कारण विदेशमा समस्यामा परेका नेपाली श्रमिकको उद्धार गर्न भनेर राजपत्रमा सूचना जारी भएको बताउँदै सम्भवतः १० साउनभित्रै उद्धार कार्य थालनी गरिने उनले बताए ।
कोभिड–१९ का कारण विदेशमा समस्यामा परेका नेपालीको उद्धार कार्य सन्दर्भमा गत सोमबार बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले निर्णय पारित गरेको उनले बताएका छन् । उनले भने, ‘सोमबार बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले कोभिड–१९ का कारण विदेशमा समस्यामा परेका नेपालीको उद्धार गर्न निर्णय पारित गरेको हो । मंगलबार उद्धार गर्न भनेर राजपत्रमा सूचना जारी भएपछि हामी अहिले यसको तयारीमा छौँ ।’
विदेशबाट नेपालीको उद्धार गर्नका लागि बुधबार मन्त्रालय, परराष्ट्र मन्त्रालय र विदेशी नियोगसँग सहकार्य गरिने उनले बताएका छन् । ०७६ वैशाखसम्म कोभिड–१९ का कारण समस्यामा फसेका ४ लाख ७ हजार नेपालीकोे उद्धार गर्ने रिपोर्ट तयार भएको उनले बताए । उनले भने, ‘हालसम्म यत्ति नै संख्यामा नेपालीको फर्काइने भन्ने विषयमा पूर्ण रिपोर्ट तयार भइसकेको छैन । तर, बैशाखमा तयार पारिएको तथ्यांकमा कोभिड–१९ का कारण ४ लाख ७ हजार नेपालीको उद्धार गर्नुपर्ने देखिएको थियो ।’
कति लाग्छ उद्धार खर्च ?
खाडी मुलुकलगायत देशमा कोभिड–१९ को महामारीमा बैशाखसम्म ४ लाख ७ हजार नेपाली फसेको बोर्डको रिपोर्टले देखाएको छ भने हाल त्यो संख्या बढेको कार्यकारी निर्देशक श्रेष्ठ बताउँछन् । एक नेपालीको उद्धार गर्न कति खर्च लाग्छ भन्ने प्रश्नमा उनी देशगत रुपमा फरक फरक खर्च लाग्ने र यसको अन्तिम निर्णय बुधबार बस्ने छलफलले तय गर्ने उनले बताए ।
उनले भने, ‘देशगत रुपमा उद्धार खर्च फरक फरक लाग्ने हुनाले अहिले नै यति नै भनेर भन्न सकि“दैन । यसका लागि बुधबार बस्ने बैठकले पूर्ण निर्णय लिनेछ ।’ साथै, बुधबार बस्ने बैठकले उद्धार सन्दर्भमा सबै प्रक्रिया अघि बढाउने र उद्धार निर्देशिका जारी गर्ने पनि उनले बताए ।
उनका अनुसार बुधबारको बैठकपछि उद्धारको कार्य प्रारम्भ गरिनेछ । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रायअन्तर्गत रहेको कल्याणकारी कोष स्थापना भएदेखि नै उद्धार थालनी गर्दै आइएको पनि उनले बताए ।
उद्धारको प्रकृति
करारमा विदेशमा गएर कोभिड–१९ का कारण समस्यामा परेका नेपाली श्रमिकहरुलाई टिकटको व्यवस्था गरेर स्वदेश ल्याइने सरकारले निर्णय गरेको कार्यकारी निर्देशक श्रेष्ठले बताएका छन् । उनका अनुसार कोभिड–१९ का कारण बीचमै रोजगार गुमाउनु परेकाहरुलाई उद्धार गरिनेछ । जस्तै, तीन वर्षका लागि करारमा मलेसिया गएकोले एक वर्ष नपुग्दै रोजगार गुमाउनुपरेको वा फर्कनुपरेको खण्डमा उनीहरुलाई फर्काइनेछ । र, नेपाल आएपछि घरसम्म पु¥याउने सबै जिम्मा कोषले लिएको पनि उनले बताए ।
कोभिड–१९ का कारण विदेशमा समस्यामा परेका नेपालीको उद्धार गर्न सोमबार बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले निर्णय गरेपछि अब विदेशी नियोगस“ग विशेष परामर्श थालनी गरेर श्रमिकको उद्धार गरिने उनले बताएका छन् । विदेशबाट नेपालीको उद्धार गर्ने सन्दर्भमा सोमबार नै मन्त्री रामेश्वर राय यादवले सरकारी खर्चमा नेपाली श्रमिकको उद्धार प्रक्रिया सुरु भएको जानकारी दिइसकेका छन् ।
कोभिड–१९ का कारण समस्यामा परेका नेपालीको उद्धार १० साउनबाटै सुरु गरिने हो भनेर मन्त्रालयका सूचना अधिकारी सुशिला अर्यालले यस विषयमा आफूलाई पूर्ण जानकारी नभएको बताउँदै उद्धार भने चाँडो गरिने बताए । उनले भने, ‘मन्त्रिपरिषद्को बैठकले कोषको रकमबाट विदेशबाट नेपाली श्रमिकको उद्धार गरिने निर्णय पारित गरेको छ । तर, उद्धार मितिको आधिकापरक निर्णय हुन बा“की रहेको छ ।’
