पछिल्लो समय देशभर लगातार पानी परिरहेकाले डेंगु संक्रमण बढ्दै गएको देखिएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका किटजन्य रोग शाखाका अनुसार ७३ जिल्लाका एक हजार ६५७ जनामा डेंगुको संक्रमण देखिएको छ । यो संख्या दैनिक थपिने क्रम जारी छ । मुस्ताङ, डोल्पा, जुम्ला र हुम्लाबाहेक सबै जिल्लामा डेंगुको संक्रमण फैलिएको मन्त्रालयको तथ्यांक छ ।
काठमाडौं उपत्यकामा २५५ जनामा डेंगुको संक्रमण देखिएको छ । जिल्लागतरुपमा सबैभन्दा बढी काठमाडौंमा १९६ जनामा डेंगु देखिएको छ । त्यसपछि झापामा १२८ र चितवनमा ९२ जनामा संक्रमण देखिएको छ । भक्तपुरमा ३५ र ललितपुरमा २४ जनामा देखिएको छ ।
वर्षाका बेला पानी संकलन गरेर राख्नु जोखिम हुन्छ । किनभने संकलन गरिएको पानीमा लामखुट्टे रहने गर्दछ । त्यही लामखुट्टेले टोक्ने भएकाले डेंगुको संक्रमण बढेको मन्त्रालयको भनाइ छ । मन्त्रालयले यस वर्ष सरदरभन्दा बढी वर्षा हुने आँकलन गरिएकाले मनसुनको समयमा लामखुट्टेको प्रजनन अवस्था अनुकूल बन्नसक्ने र डेंगुको संक्रमण पनि बढ्नसक्ने आँकलन गरेको छ ।
पानी जम्ने सफा ठाउँमा ‘एडिज एजिप्टी र एडिस एल्बोपिक्टस’ प्रजातिको लामखुट्टेले फुल पार्दछ र ती फुल लार्भा निस्कन्छ । त्यही लार्भा वयस्क भएपछि टोकेपछि डेंगु रोग लाग्दछ । डेंगु संक्रमण अझै बढ्ने भएकाले सतर्कता अपनाउनुपर्नेमा मन्त्रालयका अधिकारीहरुको जोड छ ।
डेंगुबाट बच्ने सबैभन्दा उत्तम उपाय भनेको लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु रहेकाले आफ्नो घर वरिपरि तथा कार्यस्थलमा सफा पानी जमेको ठाउँमा लामखुट्टेले फुल पार्ने भएको हुँदा पानी जम्न नदिने, घरको झ्याल ढोकामा लामखुट्टे नछिर्ने जाली हाल्ने, जुनसुकैबेला झुलको प्रयोग गर्ने र पूरै शरीर छोपिने लुगा लगाउनेजस्ता कुरामा ध्यान दिनुपर्दछ । संक्रमितलाई झुलभित्र मात्र आराम गराउने वा सुताउने, संक्रमितको हेरचाहमा खटिँदा पूराबाहुला भएको लुगा लगाउने, लामखुट्टे धूप, कोइला व लिक्विड बाल्ने, घरभित्र लामखुट्टे छिर्न नदिन घरको झ्याल ढोकामा जाली लगाउने र घर वरपर पानी जम्न नदिनेजस्ता उपाय अपनाउन चिकित्सको सुझाव छ ।
उच्च ज्वरो आउने, जोर्नी तथा मांसपेशी बेस्सरी दुख्नु, आँखाको गेडी बेस्सरी दुख्नु, टाउको दुख्नु, शरीरमा राता बिमिरा आउनु, वाकवाकी लाग्नु तथा वान्ता हुनुजस्ता लक्षण देखा पर्दछन् । एक्कासि उच्च ज्वरो आउने, वान्तामा रगत देखापर्ने, नाक वा गिँजाबाट रगत, रक्तश्राव धेरै पेट दुखाइ, श्वासप्रश्वासमा समस्या र बेहोस हुनेजस्ता लक्षण डेंगुको हो । वर्षात्को मौसम भर्खरै सुरु भएकोले अझै डेंगु संक्रमणको जोखिम बढ्ने देखिन्छ । त्यसैले लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्न आवश्यक सतर्कता अपनाउनु नै सबैभन्दा उपयुक्त उपाय हो ।
-1745656903.jpeg)