रोजगारीको अवसर खोज्दै दैनिक हजारौं युवा मुलुकबाट बाहिरिरहेको अवस्थामा सरकारले स्वदेशमै रोजगार प्रवद्र्धन गर्ने भन्दै रोजगार मेला गरिरहेको छ । मेलाको नाम दिइएको छ, श्रमाधान । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयको नेतृत्व सम्हालिरहेका मन्त्री डोलप्रसाद अर्यालले आफ्नो महत्वाकांक्षी योजनाको रुपमा यो कार्यक्रम अगाडि बढाएको बुझिन्छ । कोशी प्रदेशको विराटनगरबाट सुरु भएको मेला आजसम्म मधेश प्रदेशमा चल्ने छ । मधेसपछि गण्डकी हुँदै सातवटै प्रदेशमा मेला आयोजना गर्ने कार्यतालिका मन्त्रालयले बनाएको छ ।
गएको चुनावबाट उदाएको नयाँ पार्टी राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का सांसद अर्याललाई नयाँ पार्टीले केही गर्छ भन्ने सन्देश दिन पनि यो कार्यक्रम सफल बनाउनुपर्ने बाध्यता छ । त्यसैले व्यापक प्रचारप्रसार गरिएको छ, श्रमाधान रोजगार मेलाको । मेलाको उद्देश्य स्वदेशमै रोजगारी सिर्जना गर्ने । र, यसका लागि रोजगारदाता र रोजगारीको खोजीमा रहेकाहरुबीच सम्बन्ध बिस्तार गरिदिने । तर, मेला आयोजक श्रम मन्त्रालय नै यसमा ढुक्क छैन कि यसबाट युवाहरुलाई स्वदेशमै रोजगारीमा लाग्न हौस्याउने छ । त्यसैगरी उद्योगी, व्यवसायीले पनि नेपाली युवाहरुलाई रोजगारीमा लगाएर मन्त्रालयको उद्देश्य पूरा गर्न सघाउने छन् । तर, त्यो त्यति सहज भने देखिँदैन ।
मुलुकमै रोजगारी सिर्जना गर्ने भन्दै सरकारले हरेक वर्ष ठूलो बजेट खर्च गरिरहेको छ । यो वास्तवमै नतिजामुखी देखिएको छैन । यसअघि ल्याइएका युवा स्वरोजगार कार्यक्रम, प्रधानमन्त्री रोजगार कार्यक्रमजस्ता कार्यक्रमहरुमा ठूलो बजेट खर्च भइरहँदा त्यसलाई प्रभावकारी बनाउन सरकार चुकिरहेको छ । यस्ता कार्यक्र आफ्ना कार्यकर्ता पोस्ने कार्यक्रमका रुपमा आलोचित बन्दै आएका छन् । अर्कोतर्फ युवाहरु यहाँको रोजगारीप्रति त्यति आकर्षित देखिँदैनन् । यसको मुख्य कारण रोजगारीको क्षेत्रमा व्याप्त असुरक्षा । यहाँ श्रमको उचित सम्मान हुँदैन । त्यसकारण यहाँभन्दा बाहिर जानु उचित ठान्छन् । त्यसैले सर्वप्रथम यहाँको रोजगार क्षेत्रलाई श्रमिकमैत्री र श्रमिकको सुरक्षा सुनिश्चित गरिनुपर्छ ।
हुन त हरेक नयाँ मन्त्री आउनेबित्तिकै केही न केही नयाँ कार्यक्रम ल्याएर जनतामाझ स्थापित हुने होडमा लाग्छन् । श्रममन्त्री अर्यालले पनि यो कार्यक्रमलाई त्यही रुपमा त ल्याएका होइनन् ? प्रश्न गर्ने ठाउँछ । यहाँ चर्चाका लागि भन्दा पनि साँच्चिकै सुक्षित रोजागरीको सुनिश्चितता आवश्यक छ । त्यसैले श्रममन्त्रीको ध्यान श्रमबजारलाई सुरक्षित बनाउनेमा जानुपर्छ । रोजगार मेला चर्चा बटुल्ने हतियारमात्र नबनोस् । राज्यकोषबाट खर्च गरिने यस्ता कार्यक्रमको औचित्य पुष्टि गर्न यसलाई प्रभावकारी बनाउन जरुरी छ । यो रोजगार मेलालाई त्यही चुनौती छ । यसमा मन्त्री र सरोकारवाला अधिकारीहरुको ध्यान जाओस् ।
