काठमाडौं– वैदेशिक रोजगारीका नाममा हुने ठगीका घटना न्यूनीकरणमा सरकार असफल देखिएको छ । वैदेशिक रोजगार विभागमा एक वर्षमै करिब साढे चार हजार ठगीका उजुरी र मुद्दा दर्ता भएका छन् । विभागको तथ्यांकअनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा ठगीका चार हजार ४६४ उजुरी तथा मुद्दा परेका हुन् ।
वर्षभरि परेका उजुरी तथा मुद्दामध्ये एक हजार ७५१ को पीडित र पीडकबीच भएको मेलमिलापमार्फत टुंग्याउँदै आर्थिक क्षतिपूर्तिसमेत उपलब्ध गराइएको विभागले जनाएको छ । पीडितहरुलाई मेलमिलापमार्फत ठगी भएको झण्डै ५६ करोड रुपैयाँभन्दा बढी क्षतिपूर्ति दिलाएको विभागका निर्देशक एवं सूचना अधिकारी कविराज उप्रेतीले बताए । बाँकी थुप्रै मुद्दाको आवश्यक छानविन र अनुसन्धानको क्रममा रहेकाले यसको परिणाम छिट्टै आउने उनले जानकारी दिए ।
‘वैदेशिक रोजगार विभागमा ठगीका उजुरी तथा मुद्दा हेर्नका लागि मुद्दा तथा अनुसन्धान शाखा, राहत उद्दार तथा समन्वय शाखा र प्रहरीको टोलीसमेत खटिएको छ,’ उप्रेतीले भने, ‘संस्थागत भन्दा पनि व्यक्तिगत ठगीका उजुरीहरु बढी रहेका कारण समयमै सम्बोधन गर्न कठिनाइ भए पनि विभागले तदारुकताका साथ काम गरिरहेको छ ।’
पछिल्लो समय विभागले वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघसँगको समन्वयमा मर्कामा परेका पीडितहरुलाई आवश्यक क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराई मेलमिलापको कार्य गराउँदै आएको छ । यसका लागि विभाग परिसरमा नै मेलमिलाप केन्द्र स्थापना गरिएको छ । विभागमा परेका उजुरी तथा मुद्दाको सम्बन्धमा सहजीकरण तथा मेलमिलाप गराउन र पीडितहरुलाई उचित क्षतिपूर्ति तथा राहत उपलब्ध गराउन संघले सचिव कर्णबहादुर कटुवालको संयोजनमा १८ सदस्यीय समिति परिचालन गरेको छ । जटिल खालका केसहरुबाहेक मेलमिलाप केन्द्रबाटै धेरै मुद्दाहरु फरफाराक हुने भएकाले पीडितहरुले समयमै न्याय तथा क्षतिपूर्ति पाउने गरेको विभागले जनाएको छ ।
विभागले ठगीमा परेको गुनासो लिएर आउने पीडितको ठाडो उजुरीसमेत लिने गरेको छ । त्यस उपर प्रहरीले आवश्यक काम कारबाही अघि बढाई विभागलाई न्याय सम्पादनमा सहयोग गर्दै आइरहेको छ । पछिल्लो समय वैदेशिक रोजगारीको नाममा म्यानपावरभन्दा पनि व्यक्तिगत ठगीको घटना बढ्दो रहेको छ । युरोप, अमेरिकालगायत विभिन्न मुलुकमा रोजगारीका लागि पठाउने भन्दै लाखौं रुपैयाँ असुलेर एजेन्टहरु फरार हुने गरेका कारण विभागमा व्यक्तिगत ठगीका उजुरी आउने गरेको बताइन्छ ।
वैदेशिक रोजगारीको नाममा विभिन्न माध्यमबाट ठगी गर्ने गिरोह नै सक्रिय रहेका कारण इजाजतपत्र प्राप्त संस्थाहरुबाहेक अन्य संस्था तथा व्यक्तिहरुको झूठा आश्वासन र प्रलोभनमा नपर्न पनि विभागले आग्रह गरेको छ ।
फेइम्स प्रणाली अवरुद्ध
वैदेशिक रोजगार विभागले मंगलबार बेलुकादेखि वैदेशिक रोजगार सूचना व्यवस्थापन प्रणाली (फेइम्स) अवरुद्ध हुने जनाएको छ ।विभागले अर्को निर्णय नभएसम्म अनलाइनमार्फत फेइम्समा हुने श्रमसम्बन्धी सबै गतिविधि अवरुद्ध हुने उल्लेख गरेको छ ।विभागले मंगलबार एक सूचना जारी गर्दै श्रम स्वीकृति एवं नवीकरणलगायतका आवेदन दिने प्रक्रिया अवरुद्ध हुने जानकारी दिएको छ ।
विभागको फेइम्स प्रणालीमा फाइल सर्भर माइग्रेट गर्नुपर्ने भएका कारण नयाँ फाइल अपलोड गर्न नमिल्ने भन्दै श्रम स्वीकृतिसम्बन्धी आवेदन पनि पेस नगर्न आग्रह गरिएको छ । यसअघि श्रम स्वीकृतिको आवेदन दिइसकेका सेवाग्राहीहरूले भने सेवा प्राप्त गर्न सक्ने बताइएको छ । कारणबस श्रम स्वीकृतिको आवेदन अस्वीकृति भएमा पुनः आवेदन दिन पाइने छैन । त्यसका लागि फेइम्स प्रणाली पुनः सञ्चालनमा नआउञ्जेल गर्न पर्खनुपर्ने भएको छ ।
