काठमाडौं– वैदेशिक रोजगारका नाममा हुने ठगी दिनप्रति दिन बढ्दै गइरहेको देखिन्छ । वैदेशिक रोजगार विभागले अनेकौँ प्रयास गर्दै आए पनि वैदेशिक रोजगारीको नाममा ठगिने क्रम अझै रोकिएको छैन । सोही क्रममा रोजगारीका लागि अमेरिका लैजाने भन्दै पूर्णकुमारी सापकोटाले ठगी गरेको विभागमा पीडितले उजुरी दर्ता गराएका छन् ।
पीडित कमल खत्रीका अनुसार अमेरिका जाने भन्दै १४ लाख ५० हजार रूपैयाँ सापकोटालाई दिएको भन्दै विभागमा उजुरी दर्ता गराएका छन् । उनले सापकोटालाई सो रकम बुझाएको र रकम फिर्ता पाउँ भन्दै उजुरी दर्ता गराएका हुन् ।
विभागका अनुसार नेपालबाट संस्थागत र व्यक्तिगत दुवै रूपमा नेपाली कामदार अमेरिका जानका लागि अमेरिकी सरकारले खुला गरेको छैन अर्थात् अमेरिका र नेपालबीच श्रम सम्झौताको विषयमा छलफलसमेत नभएको विभागले जनाएको छ । तर, पनि अमेरिकाका नाममा अत्याधिक ठगी भइरहेको समाचार आउने क्रम रोकिएको छैन ।
वैदेशिक रोजगार ऐन, ०६४ को दफा ४६ मा वैदेशिक रोजगारका लागि कामदार पठाउन नेपाल सरकारले खुला नगरेको मुलुकमा इजाजतपत्रवालाले कुनै कामदार पठाएमा इजाजतपत्रवालालाई तीन लाख रूपैयाँदेखि सात लाख रूपैयाँसम्म जरिवाना र तीन वर्षदेखि पाँच वर्षसम्म कैद हुनेछ । कामदार पठाउन रकम असुल गरिसकेको तर कामदार पठाई नसकेको भए आधा सजाय हुने व्यवस्था रहेको छ ।
तर, एजेन्ट तथा व्यवसायीले अमेरिका, युरोप, जापानजस्ता विकसित मुलुकमा पठाइदिने भन्दै मोटो रकम लिएको पाइन्छ । पछिल्लो समय विभागमा अमेरिकाका साथै दक्षिण अफ्रिका, लिबिया, माल्टा, पोल्यान्ड, जापान पठाइदिन्छु भन्दै ठगी गरेको भन्दै विभागमा उजुरी दर्ता हुने क्रम बढ्दै गएको छ । सरकारले वैदेशिक रोजगारलाई व्यवस्थित गर्न नसक्दा कामदारहरू ठगिने क्रमले भने निरन्तरता पाई नै रहेको छ ।
वैदेशिक रोजगारीको नाममा ठगी भएको भन्दै विभागमा उजुरी दर्ता भइसकेको अवस्थामा भने विभागले प्रतिवादीलाई सातदिने, तीनदिने तथा २४ घन्टेपत्र काट्ने गर्दछ । सात, तीन तथा २४ घन्टेपत्र काटेर उजुरीकर्ता र प्रतिवादीबीचको समस्या हल खोज्ने कार्य विभागले गर्ने गर्दै आएको छ । संस्थागत उजुरीका सम्बन्धमा विभागले नै अन्तिम पैmसला गर्ने र व्यक्तिगत उजुरीका सम्बन्धमा भने वैदेशिक रोजगार न्यायधीकरणमा पठाउने गरेको छ ।
