काठमाडौं– दक्षिण एसिया दृष्य व्यापार आर्थिक वातावरण संस्थाले गरेको अध्ययनले बिप्रेषणले नेपाली समाजलाई अल्छी बनाउँदै लगेको देखाएको छ । एक सक्रिय नेपालीले
हप्तामा औसत ४० घन्टा काम गर्दै आए पनि बिप्रेषण घरमा भित्रिन थालेपछि औसतमा हप्तामा १५ घन्टाले काम गरेको र यता अन्य सदस्यहरूले पनि आम्दानीमूलक काम गर्न छाडेको अध्ययनले देखाएपछि बिप्रेषणले नेपाली समाजलाई अल्छी बनाएको देखाएको हो ।
बिप्रेषणले नेपाली अर्थतन्त्रलाई बलियो त बनाएको छ तर यसका साथसाथै नेपाली समाजको क्रियाशिलतामा ह्रास ल्याएको छ । बिप्रेषणले नयाँ उद्योग व्यावसाय सञ्चालनमा ल्याउन र सञ्चालनमा भएका उद्योग व्यावसाय सघाउनु साटो काम गर्ने बानी मै ह्रास आउँदा मुलुकलाई आर्थिक विपन्नतिर डोर्याइरहेको अध्ययनले देखाउँछ ।
वैदेशिक रोजगार विभागले नेपाल सरकारबाट श्रम स्विकृति लिएर जाने नेपालीे कामदारको तथ्यांक मात्र लिने गरेको छ । त्यसैले नेपालबाट वैदेशिक रोजगारका निम्ति भारत पलाएन भएका कामदारको विवरण नेपाल सरकारले नलिने भएकाले कामदारको एकीन तथ्यांक प्राप्त गर्न समस्या उत्पन्न भएको र श्रम स्विकृति लिएर जाने कामदारले मात्र पठाएको बिप्रेषणले पूर्ण नतिजा नआउने बताउँदै संस्थाले राष्ट्रिय जनगणनाबाट कामदारको तथ्यांक लिएको जनाएको छ ।
आर्थिक वर्ष ०७५÷७६ को ६ महिनामा ४ खर्ब ४३ अर्ब ३६ करोड रूपैयाँ बिप्रेषण भित्रिएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षको ६ महिनाको तुलनामा ३०.२ प्रतिशतले बढेर पुस मसान्तसम्म ४ खर्ब ४३ अर्ब ३६ करोड रूपैयाँ बिप्रेषण भित्रिएको नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । बिप्रेषणले अर्थतन्त्र चाँडै मक्किन सक्ने र मौसमी टेकोमा मुलुकको अर्थतन्त्र भर पर्नुले कुनै पनि समय अर्थतन्त्र ऋणात्मक हुने जोखिम निम्तिन सक्ने अर्थविद्हरूले बारम्बार बताउँदै आएका छन् ।
यस खालको अवस्था निम्तिरहँदा पनि बिप्रेषणले पार्न सक्ने असर एवं प्रभावका बारेमा सरकारी तवरबाट कुनै अध्ययन, अनुसन्धान भएको पाइँदैन । बिप्रेषणमा आइरहेको र भविष्यमा आउन सक्ने सम्भावित कमीलाई मध्यनजर गरी नेपालले उपयुक्त मौद्रिक तथा आर्थिक नीतिको अवलम्बन गर्न ढिला भइसकेको बताइन्छ । यो स्थितिमा बिप्रेषण र यसमाथि बढ्दो निर्भरताका नकारात्मक असरहरूबाट अर्थतन्त्रलाई बचाउन तथा आसन्न चुनौतीहरूको सामना गर्नका लागि सरकारलगायत सरोकारवालाहरूले बेलैमा तदारुकता देखाउन र गृहकार्य गर्न जरुरी देखिएको उनीहरू बताउँछन् ।
प्रकाशित मिति: आइतबार, माघ ५, २०७६ ०४:२८
-1745656903.jpeg)