काठमाडौं– नेपालीहरूको प्रमुख श्रम गन्तव्य मुलुकहरू राजदूतविहीन बनेका छन् । नेपाली श्रमिकहरूको प्रमुख रोजगार गन्तव्यका रूपमा रहेका अधिकांश मुलुकहरू राजदूतविहीन बनेका हुन् ।
मलेसिया, जापान, दक्षिण कोरिया, इजरायल, कतार, ओमान, बहराइन र साउदी अरबमा सात महिनायता सरकारले राजदूत पठाउन सकेको छैन । खाडी मुलुकहरूमध्ये युएई र कुवेतमा मात्र राजदूत रहेका छन् । शेरबहादुर देउवाको नेतृत्वमा सरकार बनेपछि एमाले अध्यक्ष्ँ केपी शर्मा ओली नेतृत्वको पूर्ववर्ती सरकारले नियुक्त गरेका राजदूतहरूलाई फिर्ता बोलाइएको थियो । सात महिना बितिसक्दा पनि ती देशमा सरकारले राजदूत नियुक्त गर्न सकेको छैन ।
रोजगारी, विकास साझेदारी योजना र कूटनीतिक छलफलहरू पनि राजदूत नभएका कारण रोकिएको नियोगका कर्मचारीहरूले बताउने गरेका छन् । कूटनीतिक पहल, श्रम सम्झौतालगायत विषयमा छलफल गर्न पनि राजदूत नहुँदा समस्या हुने गरेको उनीहरूको भनाइ छ । दूतावासको नेतृत्व गर्ने राजदूत नभएको समयमा समस्यामा परेका श्रमिक तथा व्यक्तिहरूको उद्धार गर्नका लागिसमेत समस्या हुने गरेको छ ।
ठूलो संख्यामा नेपाली रहेका ती देशमा राजदूतजस्तो महत्वपूर्ण पद रिक्त राख्न नहुने जानकारहरूले बताएका छन् । सरकार परिवर्तन हुँदा राजदूत परिवर्तन गर्ने गलत प्रचलनले गर्दा यस्तो समस्या आएको सरोकारवालाको भनाइ छ ।
राजदूतविहीन हुँदाको अवस्थामा नीतिगत रूपमा गर्नुपर्ने कार्यमा असर पर्ने गरेको वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका निवर्तमान सचिव मेघनाथ भुर्तेलले बताए । दैनिक कार्य सञ्चालन कर्मचारीबाट हुने भए पनि राज्यको प्रतिनिधिका रूपमा कुरा गर्दा कर्मचारीबाट सम्भव नहुने उनको भनाइ छ ।
सरकारले राजदूत नियुक्ति गर्न नसक्दा कूटनीतिक तहमा नराम्रो सन्देश जाने भुर्तेल बताउँछन् । राजदूत नभएको यो अवस्थामा पुनः श्रम नवीकरण र श्रमिकको सेवा सुविधाका विषयमासमेत छलफल गर्न समस्या हुने भुर्तेलले बताए ।
अहिले नेपालीहरूको श्रम गन्तव्य मुलुकहरूमध्ये युएईमा कृष्णप्रसाद ढकाल र कुवेतमा दुर्गाप्रसाद भण्डारी राजदूत रहेका छन् । उनीहरू सरकारी कर्मचारी हुन् । जसकारण उनीहरू फिर्ता भएनन् । तर, राजनीतिक रूपमा नियुक्त भएका सबै राजदूत फिर्ता भएका छन् । परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार ३२ देशमा नेपाली दूतावास रहेकामा हाल १७ देशमा राजदूत पद रिक्त रहेको छ ।
