काठमाडौं– वैदेशिक रोजगारीका लागि विदेश जाने नेपाली श्रमिकहरूलाई खोप प्रमाणीकरण गराउन सास्ती भएको छ । खोप लगाइसकेका श्रमिकले खोप लगाएको प्रमाणपत्र लिन सम्बन्धित निकायबीचको समन्वयको अभावमा प्रमाण पत्र लिन समस्या देखिएको हो ।
श्रमिकहरूका अनुसार खोप प्रमाणीकरणका लागि अस्पतालमा जाँदा हवाइ टिकट माग्ने, म्यानपावर कम्पनीमा जाँदा पहिला प्रमाणीकरण गरेर ल्याऊ भन्ने गरिएको छ । बिहानदेखि लाइनमा बस्दासमेत प्रमाणीकरणको कार्य हुन नसेको उनीहरूले बताएका छन् । विदेश जानका लागि पछिल्लो समय खोप लगाएको प्रमाण अनिवार्य गरिएको छ । जसका कारण अहिले सरकारले तोकेका अस्पतालहरूमा खोप प्रमाणीकरणका लागि विदेश जाने युवाहरूको लामो लाइन देख्न सकिन्छ । आफूहरु बाध्यताले गर्दा विदेश जानु परेको भन्दै रोजगार दिन नसक्ने सरकारले रोजगारीमा जानका लागि उपयुक्त वातावरणसमेत बनाउन नसकेको उनीहरूको गुनासो छ ।
सरकारले पछिल्लो समय ‘क्युआर कोड’मार्फत नै खोप प्रमाणीकरण गर्न भनेको छ । तर, त्यो कार्यान्वयनमा भने आउन नसकेको व्यवसायीहरूको भनाइ छ । सरकारले निर्देशन दिएको भए पनि कर्मचारीका कारण काममा ढिलाइ हुन गएको नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका महासचिव सुजित श्रेष्ठले बताएका छन् । खोप प्रमाणीकरणमा भएको समस्याले वैदेशिक रोजगारको क्षत्रलाई थप संकट उत्पन्न गरेको उनले बताए । केही खुकुलो भएको र श्रम गन्तव्य मुलुकले श्रमिक लैजानका लागि खोप लगाएको प्रमाण–पत्र अनिवार्य गरिरहेको अवस्थामा यसलाई सहज बनाइनुपर्ने उनको भनाइ छ ।
खोप लगाएका सबैले सहज र सुलभ रूपमा खोप लगाएको प्रमाण पाउनु पर्ने र त्यो ‘क्युआर कोड’मा हुनुपर्ने नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार एसोसिएसनका अध्यक्ष नरेन्द्र ढकालले बताएका छन् । जो कोही नागरिक विदेश जान जाहेमा सहज रूपमा जान पाउनु पर्ने भन्दै त्यसका लागि विदेश जान सहज हुने तरिकाले खोप लगाएको प्रमाण दिनु पर्ने उनले बताए । प्रमाणीकरणभन्दा पहिले टिकट काट्दा समयमा खोप प्रमाणीकरण नहुँदा टिकट रद्द हुने र श्रमिकलाई थप आर्थिक भार पर्ने उनको भनाइ छ ।
खोप लगाएपछि त्यसको प्रमाण दिने काम सबै प्रदेशमा गर्नुपर्ने उनले बताएका छन् । खोप प्रमाणीकरणको झन्झटले गरिबलाई थप समस्या भएको भन्दै यसमा सहजता ल्याउनु सरकारको दायित्व भएको उनले बताए । उनका अनुसार खोप लगाउने प्रक्रियामा नै समय लाग्ने भएकाले नेपालमा आउने माग नै गुम्ने जोखिम बढेको छ । वैदेशिकरोजगारमा गएकाहरूले पठाएको रेमिट्यान्सबाट देश चल्ने, तर उनीहरूले विदेश जानेका लागि भने निकै कष्ट भोग्नु परेको श्रमिकहरूले बताएका छन् । विदेश जानु रहर नभएर बाध्यता भएको उनीहरूको भनाइ छ ।
पछिल्लो समयको खोप प्रमाणीकरणले श्रमिक र व्यवसायी दुवै पक्ष मारमा परेको प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्चका कार्यबाहक अध्यक्ष राजेन्द्र भण्डारीले बताएका छन् । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयसँग समन्वय गरिएको भए पनि काममा ढिलाइ भएको उनले बताए । मन्त्रालयले खोप ल्याएपछि सिस्टम तयार पार्ने गर्नाले ढिलाइ भएको उनको भनाइ छ । उनका अनुसार सरकारले खोप ल्याउनुभन्दा पहिले नै अनलाइनबाट प्रमाणीकरण गर्ने सिस्टमको विकास गर्नु पर्ने भए पनि त्यसो नगर्दा समस्या उत्पन्न हो । अस्पतालमा भिसा भएपछि प्रमाणीकरण हुनु पर्ने उनले बताए । प्रमाणीकरण हुनुभन्दा पहिले नै टिकट काट्दा प्रमाणीकरण भएन भने टिकटको रकम गुम्ने उनको भनाइ छ ।
