सामाजिक सुरक्षा कोषले योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजनामा आबद्ध श्रमिक र श्रमिकका परिवारको स्वास्थ्य जिम्मा लिने घोषणा गरेको छ । तर यसका लागि अझै चार वर्ष लाग्ने देखिएको छ । पाँच वर्ष अघिदेखि नै यो विषयमा सरोकारवालाहरुले सुझाव दिँदै आएपछि कोष यस्तो जिम्मा लिन तयार भएको हो । ढिलै भए पनि यो स्वागतयोग्य कदम हो । अब यसलाई कार्यान्वयनमा जोड दिनुपर्छ ।
पछिल्ला दिनहरुमा निजी क्षेत्रका कामदार र वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरुको कोषमा आबद्धता बढ्न थालेको छ । यसमा आबद्ध हुन चाहने रोजगारदाताको संख्या पनि बढ्दो छ । तर नियमित योगदान नहुँदा भने योगदानकर्ता कोषबाट पाउने सुविधाबाट बञ्चित हुन थालेका छन् । कोषले नियमित योगदान नगर्नेलाई सेवासुविधा नदिने नीति लिएको देखिन्छ ।
राज्यले शुरु गरेको कोषले पैसा हुँदा सेवासुविधा दिने नहुँदा नदिने यस्तो विभेदकारी नीति अपनाउनु नजायज हो । यसरी योगदानकर्ताले लिएको रकम काममा आबद्ध भएपछि लिन मिल्ने व्यवस्था अघि बढाउनुपर्छ । किनभने कतिपय अवस्थामा रोजगारदाताले योगदान गर्दैनन् । यसका लागि रोजगारदातालाई पनि प्रोत्साहनका कार्यक्रमहरु अघि बढाउनुपर्ने देखिन्छ ।
यता वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरुलाई कोष अनिवार्य गरिएसँगै १८ लाख श्रमिक यसमा आबद्ध भइसकेका छन् । तर उनीहरुले नियमित योगदान गर्न सकिरहेका छैनन् । वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरुले कनेक्ट आईपीएस, खल्ती एप, इसेवा, फोन पे लगायतको माध्यमबाट रकम जम्मा गर्न सकिने व्यवस्था गरिएको छ । त्यसैगरी विदेशमा सक्रिय रहेका र नेपालमा पनि शाखा रहेका रेमिट कम्पनीहरुको माध्यमबाट पनि योगदानमा आधारित रकम सिधै कोषको खातामा जम्मा गर्न सकिने व्यवस्था छ । उक्त रकम जम्मा गर्ने बेलामा श्रमिकहरुले हरेक महिना ‘सब्मिसन नम्बर’ र भौचर नम्बर पाउँछन् ।
त्यो भौचर नम्बर र सामाजिक सुरक्षा नम्बर खल्ती, फोन पे, कनेक्ट आईपीएस लगायतका भुक्तानीका माध्यमहरुमा उल्लेख गरेपछि हरेक महिना श्रमिकले तिनुपर्ने रकम देखाउँछ । यो श्रमिकहरुका लागि झन्झटिलो प्रक्रिया हो । डिजिटल लिटेरेसीको कमी तथा इन्टरनेट तथा कतिपय असहजताले गर्दा श्रमिकले हैरानी खेप्दै आएका छन् । यसैले विदेशमा रहेकाको हकमा योगदान प्रक्रियालाई अझै सहज बनाउनुपर्ने देखिन्छ ।
यसका लागि योगदानकर्ताकै बैंक खाताबाट पनि सीधै रकम लिन सकिने व्यवस्था वा दूतावासमा सहजकर्ता नै राखेर यो कार्यक्रमलाई अझै सहज बनाउन सकिन्छ । यसैगरी कोषले दिने सेवासुविधाको विषयमा पनि प्रष्ट पार्ने खालका भिडियो सामग्रीहरु बनाएर आफ्नै सामाजिक सञ्जाल एकाउन्टमा राख्नुपर्ने देखिन्छ ।
-1752335779.jpg)
