अव्यवस्थित विकासबाट मुलुकले ठूलो क्षति बेहोरिसकेको छ । विनायोजना विकास निर्माण कार्य अगाडि बढाउने रोग वर्षौं पहिलेदेखिको हो । मुलुकमा व्यवस्था नै फेरिँदा पनि अव्यवस्थित विकास रोकिएको छैन । पछिल्लो समय स्थानीय तहहरु गठन भएपछि झन् यो रोग झाँगिएको छ ।
विकासका नाममा जथाभावी सडकलगायत पूर्वाधार निर्माण गर्दा वातावरणीय, भौतिक तथा मानवीय क्षतिसमेत बढ्दै गएको छ । प्राकृति विपत्तिलाई बढावा दिने यस्ता विकासलाई ‘डोजरे विकास’ पनि भन्ने गरिएको छ । यसो भन्नुको कारण सडकको कुनै नापजाच वा इञ्जिनियरिङसहितको योजना नबनाई डोजर अपरेटरले आफूखुसी सडक खन्ने प्रवृत्तिले प्रश्रय पाउनु हो ।
अधिकांश ग्रामीण क्षेत्रमा हेर्ने हो भने यो समस्या जहाँतहीँ देखिन्छ । जनप्रतिनिधिहरुले सडक पूर्वाधार पुर्याउने नाममा जथाभावी सडक खन्न लगाएका देखिन्छन् । न कुनै वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन, न इञ्जिनियरिङ नै गर्नुपर्यो । लक्षित ठाउँसम्म सडक पुर्याउन डोजर अपरेटरलाई जहाँबाट सहज हुन्छ त्यहीबाट बाटो सोझ्याइयो । जसको परिणाम अहिले देखिँदै छ । यसको ज्वलन्त उदाहरणका रुपमा बागलुङलाई लिन सकिन्छ ।
बागलुङमा अहिले सडक नपुगेको बस्ती नै छैनन् । गाउँ–गाउँसम्म सडक पुगेपछि नागरिकलाई सुविधा त दिएको छ, तर अव्यवस्थितरूपमा निर्माण भएका मोटरबाटोले कयौंलाई उठीबास लगाएको छ । बर्सेनि जिल्लाका १० वटै स्थानीय तहले सडक निर्माणका लागि करोडौं रकम विनियोजन गर्दै आएका छन् । अग्ला–अग्ला पहाडको शिरमा रहेका बस्तीसम्म सडक पुर्याउँदा त्यसले पर्यावरणमा पर्ने असरका बारेमा भने कसैको ध्यान पुग्न सकेको छैन ।
स्थानीय तहले हिउँदका समयमा धमाधम सडक निर्माण गर्छन् । बर्खाको समय ती सडक बाढी र पहिरोले बगाउँदा ठूलो क्षति पुर्याउँदै आएको छ । गत साउन २२ गते बडिगाड गाउँपालिका–९ र १० का विभिन्न स्थानमा आएको बाढीपहिरोले ११ जनाको निधन भयो । धेरै मानिस घाइते भए । करिब ८० घर विस्थापित हुनुपरेको छ । गाउँमा पहिरो आउनु अव्यवस्थित सडक निर्माण भएको धेरैले आकलन गरेका छन् । बडिगाडमात्र नभएर निसीखोला गाउँपालिका–१ को हुल्दी गाउँ नै सात वर्ष अगाडिदेखि पहिरोको उच्च जोखिममा परेको छ ।
गाउँको अवस्था नबुझी जथाभावी सडक निर्माण गर्दा पहिरोले सिंगो गाउँले जोखिम मोलेर बस्नुपर्ने अवस्था छ । ढोरपाटन, जैमिनी, गलकोट, बागलुङ नगरपालिका, काठेखोला, तमानखोलासहित सबै पालिकामा यस वर्ष पहिरोले ठूलो क्षति गरेको छ । विनाइञ्जिनियरिङ निर्माण भएका सडकले गाउँघरको सुन्दरतालाई कुरुप बनाउनुका साथै पर्यावरणमा पनि नकारात्मक असर पुर्याएको छ । सरकारले करोडौं रकम खर्च गरेर सडक पुर्याउने गरेको भए पनि त्यसले फाइदाभन्दा बढी बेफाइदा गरेको देखिन्छ । त्यसैले विनाश निम्त्याउने विकास तत्काल बन्द गरियोस् ।
