- श्रम स्वीकृति घटाउँदा नेपाली श्रमिकसमेत प्रभावित हुने
- करिब २५ हजारको संख्यामा रहेका नेपाली विदेशी श्रमिकहरुमध्ये दोस्रो धेरै
- गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा १३ हजार ८३५ जना श्रम स्वीकृति लिएर क्रोएसिया गएको तथ्यांक
काठमाडौं– सन् २०२२ यता पहिलोपटक क्रोएसियाले विदेशी कामदारहरूका लागि जारी गर्ने रोजगार अनुमति (वर्क पर्मिट) मा कमी आएको देखिएको छ । क्रोएसियाको गृह मन्त्रालयको तथ्यांकअनुसार सन् २०२५ को पहिलो नौ महिनामा करिब एक लाख ३६ हजार २०० जनाले मात्र अनुमति पाएका युरोपेली यात्रा सूचना र अनुमति प्रणाली (इटिआइएएस)ले बुधबार जानकारी दिएको छ ।
यो नौ महिनाको संख्या गत वर्षको सोही अवधिको तुलनामा १४ प्रतिशतले न्यून भएको जनाइएको छ । यदि यो प्रवृत्ति जारी रहे वर्षको अन्त्यसम्म कूल अनुमति संख्या एक लाख ८० हजारभन्दा तल झर्नसक्ने जनाइएको छ । गत वर्ष दुई लाख छ हजारभन्दा बढीले अनुमति पाएका थिए । इटिआएएसका अनुसार पछिल्लो तीन वर्षसम्म विदेशी कामदार भित्रने क्रम दोब्बरले बढेको थियो । क्रोएसियाले ल्याएका नयाँ नियममा वर्क पर्मिटमा कडाइ, प्रमुख उद्योगहरुमा श्रमिकको मागमा कमी र त्यहाँको स्थानीय श्रमबजारमा देखिएको परिवर्तनले श्रमिक लग्ने क्रम घटेको जनाइएको छ ।
त्यहाँको जग्रेब क्षेत्रमा भूकम्पपछिका केही पुनर्निर्माण परियोजनाहरुमा नेपाल, भारत र फिलिपिन्सजस्ता देशका अदक्ष कामदारहरुको अत्यधिक माग बढेको थियो जहाँ हाल श्रमिकको माग घटेको छ । त्यस्तै, त्यहाँको श्रमबजारमा श्रमिकको तलब बढ्दै जाँदा स्थानीय कामदारहरु काममा फर्किन थालेको भनिएको छ । त्यहाँका धेरै अवकाशप्राप्त व्यक्तिहरु पार्ट टाइम काममा फर्किन थालेको भनिएको छ । क्रोएसियाली पेन्सन बिमा संस्थानको तथ्यांकअनुसार २०२५ को मध्यसम्म विगत वर्षको सोही अवधिमा भन्दा १७ प्रतिशत बढी अर्थात् ३७ हजार ५०० भन्दा बढी अवकाशप्राप्तहरु त्यस्तो काममा फर्किएको इटिआइएएसले उल्लेख गरेको छ । क्रोएसियामा पहिले नै रहेका धेरै कामदारहरुले पनि श्रम स्वीकृति नवीकरण गरेर लामो समय बस्न थालेको पाइएको छ ।
विगतमा सबैभन्दा बढी विदेशी श्रमिक माग गर्ने निर्माण उद्योग सबैभन्दा बढी प्रभावित भएको छ । जहाँ श्रमिकको माग करिब २८ प्रतिशत घट्दा खुद्रा क्षेत्रमात्र वृद्धि भएको देखिएको छ । क्रोएसियामा सबैभन्दा बढी बोस्निया र हर्जेगोभिनाका कामदारहरु रहे पनि उनीहरूको संख्या १७ घटेर करिब २५ हजार ७०० पुगेको छ । नेपाली कामदारहरू दोस्रो स्थानमा छन् । त्यहाँ करिब २५ हजार नेपाली छन् । त्यसपछि फिलिपिन्स र भारतका श्रमिकहरु छन् ।
विगतका केही अनुमानहरूले यो देशले २०३० सम्म पाँच लाख विदेशी कामदार ल्याउनुपर्ने हुन सक्छ भनेको थियो । अधिकारीहरुले अहिले भने यो आकडा बढी भएको बताउन थालेका छन् । हालका वर्षहरुमा विदेशी श्रमिकहरुको वृद्धिले क्रोएसियाको भुक्तानी प्रणालीको सन्तुलनमा ठूलो प्रभाव परेको जनाइएको छ । क्रोएसियाली राष्ट्रिय बैंकका अनुसार अस्थायी कामदारहरूले सन् २०२४ मा करिब १२ बिलियन युरो र २०२५ को पहिलो छ महिनामा ६७८ मिलियन युरो आम्दानी गरेका थिए । उक्त छ महिनामा यी कामदारहरूले आफ्नो मुलुकमा झण्डै ३०७ मिलियन युरो पठाएको तथ्यांक रहेको उल्लेख गरिएको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा २८५ मिलियन युरो कामदारहरुले आफ्नो मुलुक पठाएका थिए ।
क्रोएसिया नेपालीहरुका लागि आकर्षक रोजगार गन्तव्यको रुपमा रहँदै आएको छ । वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा १३ हजार ८३५ जना श्रम स्वीकृति लिएर क्रोएसिया गएका थिए । त्यस्तै आव २०८०/८१ मा १५ हजार ३६१ जना, आव २०७९/८० मा सात हजार ४४१ जना, आव २०७८/७९ मा पाँच हजार ३४४ र २०७७/७८ मा एक हजार ९४ जना उक्त मुलुक गएका थिए । उदाउँदो युरोपेली श्रम गन्तव्यका रुपमा चिनिन थालेको क्रोएसियाले विदेशी श्रमिकलाई दिने श्रम स्वीकृति घटाउँदा नेपाली श्रमिकहरुसमेत प्रभावित हुने देखिन्छ ।
