युएईमा निर्भर व्यवसायीहरु निकै गाह्रो भयो, संघले पहल गर्नुपर्यो भन्नुहुन्छ । संघले आफ्नो ठाउँबाट गरिरहेको छ । हामीले पनि गरिरहेका छौं । त्यो पहलले पुगिरहेको छैन ।
दीपक थापा
अध्यक्ष, नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसन
काठमाडौं- करिब एक महिनादेखि संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई)को रोजगारी बन्द हुँदा वैदेशिक व्यवसायीहरुमा चिन्ता बढेको छ ।
गत भदौ २३ र २४ गतेको जेन–जी आन्दोलनपछि नेपालको प्रमुख श्रम गन्तव्य मुलुक युएईले श्रमिकहरुको भिसा रोकिदिँदा व्यवसायीहरु समस्यामा परेका हुन् । यसले युएई जाने प्रक्रिया थालेका हजारौं युवाहरु प्रभावित भएका छन् ।
आन्दोलनपछि निम्तिएको अवस्थाका कारण अघोषितरुपमा रोकिएको रोजगारी चाँडै खुल्ने आशा गरिएको थियो । तर वर्तमान परिस्थितिलाई नियाल्दा अझै समय लाग्ने संकेत देखिएको व्यवसायीहरु बताउँछन् । युएई खुलाउन विभिन्न उपायहरु अवलम्बन गर्न सकिनेमा पहल गर्ने निकाय नभएको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसनका अध्यक्ष दीपक थापाले बताए ।
‘पुलिस रिपोर्ट लिएर जान सकिनेगरी कूटनीतिक पहल गरिदिँदा छिटो होला । तर विभागीय मन्त्री नै हुनुहुन्न, सचिवसँग कुरा त भइरहेको छ । उहाँले गर्नसक्ने अवस्था छैन । दूतावासबाट पनि कुनै आधिकारिक जानकारी आएको छैन । त्यो हुँदा तत्कालै खुल्न गाह्रै जस्तो छ,’ थापाले भने ।
पछिल्लो समय कतार र मलेसियाले श्रमिक लैजाने क्रम न्यून छ । यो अवस्थामा श्रमिक र व्यवसायीहरुका लागि युएई नै प्रमुख रोजगार गन्तव्य थियो । कतार, मलेसियामा निर्भर व्यवसायीहरु पनि युएईको काममा प्रवेश गर्न थालेको जनाइन्छ । तर उनीहरु नै समस्यामा परेका छन् । समयमै समाधान नगरे यसले मुलुककै अर्थतन्त्रमा प्रभाव पार्ने निश्चित रहेको थापाको भनाइ छ ।
‘युएईमा निर्भर व्यवसायीहरु निकै गाह्रो भयो, संघले पहल गर्नुपर्यो भन्नुहुन्छ । संघले आफ्नो ठाउँबाट गरिरहेको छ । हामीले पनि गरिरहेका छौं । त्यो पहलले पुगिरहेको छैन,’ थापाले भने, ‘यसले पछि गएर अर्थतन्त्रमा ठूलो असर गर्छ । तर यसलाई गम्भीरताका साथ कस्ले लिइदेला भन्ने हो । सरकार नै यस्तो अवस्थामा छ ।’
युएईका रोजगारदाताले मागपत्रहरु अन्य मुलुक पठाउन थालेकाले सरकारको कूटनीतिक पहल नै महŒवपूर्ण रहने प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्चका वरिष्ठ उपाध्यक्ष डा. डिकबहादुर खत्री ‘कुमार’ले बताए । ‘यहाँबाट नहुने भएपछि कतिपय मागपत्रहरुलाई डाइभर्ट गरिसकेको अवस्था छ । हामीले दैनिकरुपमा त्यहाँका रोजगारदातासँग कुरा गर्दा कूटनीतिक पहल नै आवश्यक छ,’ उनले भने ।
हाल युएईको काम गर्ने पाँचदेखि ७०० व्यवसायी रहेको जनाइन्छ । युएईको रोजगारी रोकिँदा व्यवसायीहरु त समस्यामा छन् नै जान भनेर प्रक्रिया थालेका करिब १० हजार श्रमिक पनि अन्योलमा रहेको खत्रीले बताए । ‘जान्छु भनेर जसले एप्लाइ गर्यो उसले तत्काल पासपोर्ट झिकेर अर्कोतिर पेस गर्छु भन्न सक्ने अवस्था पनि छैन । न भोलि खुलिहाल्छ कि भन्ने अवस्था पनि छ । व्यवसायीको व्यवसायका साथै श्रमिकहरुको समय पनि खेर गइरहेको छ,’ वरिष्ठ उपाध्यक्ष खत्रीले भने ।
आफूहरुको विषयलाई सरकारले गम्भीरताका साथ नलिएको उनको आरोप छ । सरकारले नयाँ गन्तव्य मुलुक खोज्ने, युरोपको मागपत्र प्रमाणीकरणलगायतका विषयमा ध्यान दिएको भए यो समस्या नहुने उनको भनाइ छ । सरकारले कि आन्तरिक रोजगारीको पर्याप्तता सिर्जना गर्नुपर्ने कि वैदेशिक रोजगारीलाई व्यवस्थित गर्न पर्नेमा उनले जोड दिए ।
चाँडै खुल्ने परराष्ट्रको आश्वासन
परराष्ट्र मन्त्रालयले युएई रोजगारीमा देखिएको समस्याका विषयमा विभिन्न तवरबाट छलफल भइरहेकाले चाँडै निकास निस्कने जानकारी दिएको छ । अवस्था सामान्य बन्दै गएको देखिन थालेको मन्त्रालयका प्रवक्ता लोकबहादुर पौडेल क्षेत्रीले बताए ।
‘प्रधानमन्त्रीले आयोजना गर्नुभएको बिफ्रिङ कार्यक्रममा नेपाल पूर्ववत् अवस्थामा आइसकेको, पर्यटनलगायतका आर्थिक गतिविधि सञ्चालन भइसकेको भन्ने जानकारी प्रवाह भएको छ । हामीले पनि दूतावासहरुलाई सबै कुरा ठीक भइसकेको जानकारी गराइसकेका छौं,’ क्षेत्रीले भने, ‘अब यही लाइनमा जान्छ, सामान्यीकरण हुन्छ । विस्तारै सामान्य भएको हामीले महसुुस गरिरहेका छौं । लामो समयसम्म जाँदैन भनेर विश्वस्त हुनेगरी नै आइरहेको छ कुराहरु ।’