काठमाडौं- वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपाली युवाहरुको प्रमुख गन्तव्य रहेको खाडी मुलुक र मलेसिया जानेहरुको संख्या क्रमशः घट्न थालेको छ । विगतमा अधिकांश युवाहरु खाडीका साउदी अरब, संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई), कतार, ओमान, कुवेत र बहराइन तथा मलेसिया जाने गरेकामा पछिल्ला वर्षहरुमा यी मुलुकमा युवाहरुको आकर्षण घट्दै गएको तथ्यांकमा देखिन्छ ।
वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांकअनुसार आर्थिक वर्ष २०७१/७२ मा छ लाख ६५ हजार ३९३ जना वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा छ लाख ४८ हजार ७११ जना खाडीका छ वटा मुलुक र मलेसिया गएका थिए । यो संख्या संस्थागत, व्यक्तिगत र पुनः श्रम स्वीकृति लिएर जानेहरुको हो । यी बाहेकका मुलुक जानेहरु १६ हजार ६८२ जना अर्थात् २.५० प्रतिशतमात्र थिए । जबकि, १० वर्षपछि अर्थात् आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा आइपुग्दा यो संख्या बढेर १७.०२ प्रतिशत पुगेको छ । उक्त आवमा आठ लाख ३९ हजार २६६ जना रोजगारीमा जाँदा यी सात मुलुकबाहेकका देशमा एक लाख ४२ हजार ८५० जना गएका छन् ।
विगतका वर्षहरुको तथ्यांक हेर्दा यस्तो संख्या क्रमशः बढेको देखिन्छ । आर्थिक वर्ष २०७५÷७६ मा रोजगारीमा गएका पाँच लाख आठ हजार ८२८ जनामध्ये २७ हजार ६०१ अर्थात् ५.४२ प्रतिशतले यी सात मुलुकबाहेकका देशमा जान श्रम स्वीकृति लिएका थिए । त्यस्तै आव २०७६/७७ मा तीन लाख ६८ हजार ४३३ जना रोजगारीमा गएकामध्ये २३ हजार ३७५ अर्थात् ६.३४ प्र्रतिशत, २०७७/७८ मा गएका एक लाख ६६ हजार ६९८ जनामध्ये १४ हजार १२४ अर्थात् ८.४७ प्रतिशत, २०७८/७९ मा गएका छ लाख ३० हजार ९० जनामध्ये ४२ हजार ७४१ जना अर्थात् ६.७८ प्रतिशत अन्य मुलुक गएका थिए ।
आव २०७९/८० मा यस्तो संख्या लगभग दोब्बरले वृद्धि भएको थियो । उक्त वर्षमा गएका सात लाख ७१ हजार ३२७ जनामध्ये ९३ हजार अर्थात् १२.०६ प्रतिशतको रोजगार गन्तव्य उक्त सात मुलुकबाहेकका देशहरु बनेका थिए । त्यस्तै आव २०८०/८१ मा गएका सात लाख ४१ हजार २९७ जनामध्ये एक लाख १२ हजार १६२ जना अर्थात् १५.१३ प्रतिशत अन्य मुलुक गएका छन् । केही वर्षयता रोजगारीमा जाने युवाहरुले खाडीबाहेकका मुलुक रोज्न थालेका छन् । युरोपका रोमानिया, क्रोएसिया, माल्टा, जोर्डन, पोर्चुगल, पोल्याण्ड, अफ्रिकी मुलुक मौरिसस, एसियाका जापान, माल्दिभ्सलगायतका मुलुक जानेहरु बढेका छन् । उदाहरणका लागि आव २०७५÷७६ मा चार हजार २६४ जना रोजगारीका लागि जापान गएका थिए भने गत आवमा २३ हजार ७१ जना जापान गएका छन् । रोमानिया र क्रोएसियामा त सबैभन्दा बढी नेपाली आप्रवासी श्रमिक कार्यरत रहेको त्यहाँको हालसालैको सरकारी तथ्यांक छ ।
‘अब मध्यपूर्व जानेहरु पाउनै कठिन हुने’
अबको पाँच वर्षपछि मध्यपूर्व जानेहरु पाउनै कठिन हुने नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका अध्यक्ष भुवनसिंह गुरुङले बताए । ‘पहिला पो धेरै छोराछोरी हुन्थे र साउदी, कतार पठाउँथे । अहिले बढीमा दुईवटा सन्तान हुन्छन् । अहिलेका आमाबुबा साउदी, कतार बसेर पनि छोराछोरीलाई बोर्डिङ स्कुल नै पढाउँछन्,’ गुरुङले भने, ‘बोर्डिङ स्कुलको प्रोडक्टलाई कसले खाडी पठाउने ? उनीहरुको पहिलो रोजाइ अमेरिका, त्यसपछि अस्ट्रेलिया, क्यानडा, जापान र युरोप छ ।’
आकर्षक तलब सुविधा, अनुकूल हावापानी र श्रमअधिकारको अवस्था तुलनात्मकरुपमा राम्रो हुने खाडीबाहेकका मुलुकमा युवाहरु जन थालेका छन् । यसरी जाने युवाहरु संस्थागत मागपत्र नआएको अवस्थामा व्यक्तिगत श्रम स्वीकृति लिएर जाने गर्दा पछिल्लो समय ठगीका घटनासमेत बढेका छन् । सरकारलेसमेत खाडी जानेहरुलाई युरोपतिर सिफ्ट गर्ने भन्दै मागपत्र प्रमाणीकरणको समस्या छिट्टै समाधान गर्ने बताउँदै आएको छ । गत जुलाइबाटै प्रमाणीकरण हुन्छ भनिए पनि हुन भने सकेको छैन । हाल अस्ट्रिया र जर्मनीमा रहेका दूतावासले अन्य मुलुकको मागपत्र प्रमाणीकरण गर्दै आएका छन् ।
-1752335779.jpg)
