काठमाडौं- सरकारले वैदेशिक रोजगारीमा जाने अदक्ष कामदारको संख्या घटाउने नीति लिए पनि व्यवहारमा उल्टो देखिएको छ । गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा वैदेशिक रोजगारीमा जान श्रम स्वीकृति लिनेमा अदक्ष श्रमिकको अनुपात अघिल्लो दुई आर्थिक वर्षको तुलनामा बढेको तथ्यांकले देखाउँछ ।
वैदेशिक रोजगार विभागका अनुसार उक्त आर्थिक वर्षमा कूल आठ लाख ३९ हजार २६६ जनाले वैदेशिक रोजगारीका लागि अनुमति लिएका थिए । जसमा अदक्ष श्रमिकको अनुपात २७ प्रतिशत रहेको छ । यो अनुपात अघिल्लो दुई आर्थिक वर्ष २०८०/८१ र २०७९/८० को तुलनामा बढी हो । विभागको तथ्यांकअनुसार आव २०८०/८१ मा अदक्ष श्रमिकको अनुपात १९.६३ प्रतिशतमा झरेको थियो । यस्तै आव २०७९/८० मा यस्तो अनुपात २६.२६ प्रतिशत रहेको देखिन्छ ।
आर्थिक वर्ष
|
कूल श्रम स्वीकृति
|
अदक्ष श्रमिक
|
अदक्ष श्रमिकको अनुपात (प्रतिशतमा)
|
२०७७/७८
|
८,३९,२६६ |
२,२७,४०७ |
२७.०९ |
२०७८/७९
|
७,४१,२९७ |
१,४५,५४७ |
१९.६३ |
२०७९/८०
|
७,७१,३२७ |
२,०२,६१६ |
२६.२६ |
२०८०/८१
|
६,३०,०९० |
२,८३,०६८ |
४४.९२ |
२०८१/८२
|
१,६६,६९८ |
८०,३८२ |
४८.२२ |
स्रोतः वैदेशिक रोजगार विभाग |
त्यसअघिका दुई वर्षमा भने अदक्ष श्रमिकको अनुपात उच्च रहेको थियो । आव २०७/७८ मा ४८ प्रतिशत भन्दा बढी रहेको अदक्ष श्रमिकको हिस्सा आव २०७८/७९ मा ४४.९२ प्रतिशतमा झरेको थियो । त्यसपछिको दुई आर्थिक वर्षमा उल्लेख्य घटेको अदक्ष श्रमिकको अनुपात पछिल्लो आर्थिक वर्षमा फेरि बढ्न पुगेको हो । यो तथ्यांकले अदक्ष श्रमिक पठाउन कम गर्ने योजनामा सरकार असफल भएको देखाउँछ ।
पाँच आर्थिक वर्षमा श्रम स्वीकृति लिने ३० प्रतिशत अदक्ष
पछिल्लो पाँच आर्थिक वर्षमा श्रम स्वीकृति लिएर कूल ३१ लाख ४८ हजार ६७८ जना वैदेशिक रोजगारीमा गएको तथ्यांक छ । जसमा अदक्ष श्रमिक २९.८२ प्रतिशत अर्थात् नौ लाख ३९ हजार २० जना रहेका छन् ।
सरकारले बाध्यात्मक वैदेशिक रोजगारलाई न्यूनीकरण गर्ने घोषणा गरे पनि पछिल्लो आर्थिक वर्षमा हालसम्मकै धेरै नेपाली श्रमिक विभिन्न मुलुक गएका छन् । गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा सात लाख ४४ हजार ८११ जना पुरुष र ९४ हजार ४५५ जना महिला गरी कूल आठ लाख ३९ हजार २६६ जना श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा गएका हुन् । जसमा उच्च दक्ष ९३७, व्यावसायिक चार हजार ३७२, अर्धदक्ष ९९ हजार ७२३, दक्ष पाँच लाख छ हजार ८२७ र अदक्ष दुई लाख २७ हजार ४०७ जना रहेका छन् ।
यसैगरी आव २०८०/८१ मा कूल सात लाख ४१ हजार २९७ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका थिए । जसमा पुरुष छ लाख ६१ हजार १२५ र महिला ८० हजार १७२ जना रहेका थिए । उक्त आवमा श्रम स्वीकृति लिएकामध्ये उच्च दक्षको संख्या ७३२, व्यावसायिक दुई हजार ७७२, अर्धदक्ष ६० हजार १२३, दक्ष पाँच लाख ३२ हजार १२३ र अदक्ष एक लाख ४५ हजार ५४७ जना रहेको तथ्यांक छ ।
त्यसैगरी आव २०७९/८० मा पुरुष छ लाख ९९ हजार १९३ जना र महिला ७२ हजार १३४ जना गरी कूल सात लाख ७१ हजार ३२७ जना रोजगारीका लागि विदेसिएका थिए । जसमा उच्च दक्ष श्रमिकको संख्या २५७, व्यावसायिक एक हजार १५३, अर्धदक्ष ६० हजार ५५५, दक्ष पाँच लाख छ हजार ७४६ र अदक्ष दुई लाख दुई हजार ६१६ जना रहेका थिए ।
आव २०७८/७९ मा श्रम स्वीकृति लिनेको संख्या छ लाख ३० हजार ९० रहेकामा पुरुष पाँच लाख ८० हजार ९६२ र महिला ४९ हजार १२८ जना रहेका थिए । उक्त आवमा विदेसिएकामध्ये उच्च दक्ष १२५, व्यावसायिक ६८०, अर्धदक्ष ५४ हजार ३२८, दक्ष दुई लाख ९१ हजार ८८९, अदक्ष दुई लाख ८३ हजार ६८ जना थिए । त्यसअघि आव २०७७/७८ मा कूल एक लाख ६६ हजार ६९८ जना वैदेशिक रोजगारीमा गएका देखिन्छ । जसमा पुरुष एक लाख ५५ हजार २४२ र महिला ११ हजार ४५६ जना रहेका छन् । उक्त आवमा उच्च दक्ष ६१, व्यावसायिक २४६, अर्धदक्ष १५ हजार ५८३, दक्ष ७० हजार ४२६, अदक्ष ८० हजार ३८२ जना वैदेशिक रोजगारीका लागि गएका विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।