काठमाडौं- साउदी अरेबियाले त्यहाँ रहेका आप्रवासी श्रमिकलाई फरार सूचीमा राख्नुअघि आफ्नो स्थिति समायोजन गर्न ६० दिनको समय दिएको छ । त्यहाँको मानव संसाधन तथा सामाजिक विकास मन्त्रालयले ल्याएको नयाँ नियमअनुसार प्रवासी कामदारको करार अवधि सकिएपछि के गर्ने भन्ने निर्णय लिन दुई महिनाको समय दिइएको हो ।
साउदीले आफ्नो ‘किवा प्लेटफर्म’मा घोषणा गरेको नयाँ नीति गत जुलाई ३१ तारिखबाट कार्यान्वयनमा आएको हो । मानव संसाधन मन्त्रालय र गृह मन्त्रालयसँग जोडिएको किवा प्लेटफर्ममार्फत अनुग्रह अवधि डिजिटलरूपमा व्यवस्थित गरिने भनिएको छ । यो प्रावधानलाई साउदीमा श्रम सम्बन्धलाई औपचारिक बनाउने व्यापक कदमको रुपमा लिइएको छ ।
विगतमा रोजगारदाताहरूले सम्झौता समाप्त भएपछि कामदारलाई तुरुन्तै अनुपस्थितको रूपमा चिह्न लगाउने गर्थे । अब भने उनीहरूले दुई महिना पर्खनुपर्ने छ । यो प्रणालीअन्तर्गत रोजगारदाताले कामदारको बसोबास अनुमतिपत्र (इकामा)मा कम्तीमा ६० दिनका लागि मान्य भएमा र कर्मचारीसँग अब सक्रिय सम्झौता नभएमा मात्र फरार रिपोर्ट दर्ता गर्न सक्छ ।
श्रमिकको सम्झौता समाप्त भएपछि अन्योल सिर्जना हुने गरेकोमा यो नियमले श्रमिक र रोजगारदाता दुवैलाई सम्झौतापछिको अवधिमा के गर्ने भनेर स्पष्ट र निष्पक्ष बाटो देखाउने मन्त्रालयले विश्वास राखेको छ । यदि कामदारको इकामा पूरै अवधिका लागि मान्य छ भनेमात्र यो नियम लागू हुने जनाइएको छ । यदि इकामा ६० दिनभन्दा कम समयमा समाप्त हुने तय गरिएको छ भने यो सुविधा प्रयोग गर्न नसकिने जनाइएको छ ।
किवा, साउदी अरेबियाको मानव संसाधन तथा सामाजिक विकास मन्त्रालयद्वारा व्यवसायीहरूका लागि रोजगारी र श्रमशक्ति व्यवस्थापनलाई सुव्यवस्थित गर्न विकसित गरिएको एक डिजिटल प्लेटफर्म हो । यसले भिसा जारी गर्ने, सम्झौता व्यवस्थापन गर्ने, कर्मचारी स्थानान्तरण गर्ने र श्रम नियमहरूको पालना गराउनेलगायत विभिन्न मानव संसाधनसँग सम्बन्धित कामका लागि केन्द्रीकृत प्रणालीको रूपमा काम गर्दछ । किवाले रोजगारदाता र श्रमिक दुवैका लागि प्रक्रियाहरूलाई डिजिटलाइज गरेर सरल बनाउने बताइन्छ ।
अनुग्रह अवधिमा कामदारहरूले के गर्न सक्छन् ?
यो अवधिमा श्रमिकहरुलाई पुरानै रोजगारदाताले बोलाएको खण्डमा उनीहरू पुनः उक्त काममा जोडिन सक्छन् । नबोलाएमा भने किवा प्लेटफर्मको प्रयोग गरेर आफ्नो अनुकूलको अर्को कम्पनीमा जान सक्छन् । अथवा कानुनी प्रक्रिया पूरा गरेर साउदी छोड्न सक्छन् ।
यदि ६० दिनभित्र कुनै प्रक्रिया अघि नबढे प्रणालीले स्वचालितरूपमा ती श्रमिकलाई कामबाट अनुपस्थित भनिने उल्लेख गरिएको छ । त्यस्ता श्रमिकलाई स्वतःरोजगारदाताको रेकर्डबाट हटाइने छ । यस विषयमा मानव संसाधन र आन्तरिक मन्त्रालय दुवैलाई सूचना पठाइने छ ।
सन् २०२४ को तथ्यांकअनुसार साउदीमा एक करोड ३४ लाखभन्दा बढी आप्रवासी श्रमिक छन् । ठूलो श्रमबजार रहेको साउदीमा लाखौंको संख्यामा अवैधानिक श्रमिक रहेका बताइन्छ ।
-1752335779.jpg)
