कैलाली- पश्चिम नेपालका तराई क्षेत्रमा बसोबास गर्ने थारू समुदायले परापूर्वकालदेखि मनाउँदै आएको ‘गुरही’ पर्व धनगढीमा धुमधामसँग मनाइने भएको छ । सखी सञ्जाल कैलाली, थारू कल्याणकारिणी सभा धनगढी नगर समिति, थारू लेखक सङ्घलगायतको संयुक्त आयोजनामा धनगढीको क्याम्पस चोकमा यही साउन १३ गते पर्व मनाउनका तयारी पूरा गरिएको सखी सञ्जाल कैलालीका संयोजक कालीमैया (उन्नति) चौधरीले जानकारी दिए ।
थारू सामुदायभित्रको सांस्कृतिक विविधतालाई संरक्षण संवद्र्धन गर्र्ने उद्देश्यले धनगढीमा २०६७ सालदेखि गुरही पर्वलाई संस्थागत रूपमा मनाउँदै आएको छ । गुरही पर्वलाई भव्यताका साथ मनाउने तयारीबारे छलफलसहित सांस्कृतिक झाँकी व्यवस्थापन, मिडिया परिचालनलगायत विषयमा छलफल भई तयारी लगभग पूरा भएको संयोजक चौधरीले बताउनुभयो । पर्व मनाउने स्थानमा व्यवस्थापनका लागि प्रशासन कार्यालय, प्रहरी कार्यालय, ट्राफिक कार्यालयलगायत निकायमा पत्राचार गरिसकेको आयोजकले जनाएको छ ।
“विशेष गरी गुरही एक प्रकारको किराको नाम हो, यस किरालाई नेपाली भाषामा ‘गाइनेकिरा’ भन्ने गरिन्छ, गर्मीयाममा गाउँघरमा व्याप्त दूषित कीटाणु तथा लामखुट्टेलाई आफ्नो आहारा बनाई यस किराले वातावरण सरसफाइमा टेवा पु¥याएको हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो, “यसै गुरहीको प्रतीकका रुपमा गाउँघरका बालबालिका तथा दिदीबहिनीले लुगाको गुडिया बनाई गाउँको दक्षिणपट्टिको चोकमा सेलाउने (असरैना) गर्दछन् र पुरुषहरु सेलाएको गुडियालाई लठ्ठी आकारको सोताले पिट्ने र गाउँभरिको रोग व्याध र नराम्रो चीज लैजा” भनेर जोरजोरले कराउने चलन छ ।”
गुरही सेलाउने काम सकिएपश्चात् गुरहीसँग ल्याएको गेडागुडी तथा भुजा एकापसमा बाँडी खाने, खुवाउने र नाचगान गरी रमाइलो गर्ने प्रचलन छ । यसर्थ यस पर्वलाई जनस्वास्थ्यसँग पनि जोडेर हेर्ने गरिएको छ । यस वर्ष पनि गुरही पर्व विगतभन्दा अलि फरक ढङ्गले सिर्जनात्मक कार्य गरी मनाउने तयारी गरिएको छ ।त्यस्तै, सांस्कृतिक कार्यक्रमको पनि आयोजना गरिएको छ । गुरही बालबालिकासँग सम्बन्धित पर्व रहे पनि पछिल्लो समय युवायुवतीसहित सबै उमेरका व्यक्तिले हर्षोउल्लासका साथ मनाउने गरिएको छ । पर्वका अवसर पारेर जिल्लाका विभिन्न स्थानीय तहहरुले मङ्गलबार सार्वजनिक बिदासमेत दिएको छ ।
