काठमाडौं- सामाजिक सुरक्षा कोषमा वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकको संख्या १८ लाख नजिक पुगेको छ । आर्थिक वर्ष २०८१/ ८२सम्ममा कोषमा आबद्ध हुनेको संख्या १७ लाख ७१ हजार ५३७ जना पुगेको हो ।
बुधवार पत्रकार सम्मेलन गर्दै कोषले कुल योगदानकर्ता श्रमिकको संख्या २३ लाख ७४ हजार ४८६ जना पुगेको जनायो । उक्त आर्थिक वर्षमा मात्रै आठ लाख ८२ हजार नौ सय ४६ श्रमिक कोषमा आबद्ध भएका छन् । यसैगरी रोजगारदाताको संख्या २० हजार नौ सय ९१ पुगेका छन् । गत आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा २५ अर्ब ३६ करोड योगदान रकम जम्मा भएसँगै कुल योगदान रकम ८३ अर्ब ६५ करोड पुगेको जनाइएको छ ।
वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा कोषमा आबद्धता अनिवार्य गरिएकाले कोषमा आबद्धता बढेको कोषका कार्यकारी निर्देशक कविराज अधिकारीले बताए । सरकारले २०७९ चैत ८बाट वैदेशिक रोजगारीमा जानेलाई अनिवार्य कोषमा आबद्ध गराउन थालेको हो । कोषमा जोडिने बढेपनि नियमित योगदानकर्ताको संख्या भने न्युन रहेको जनाइएको छ ।
वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकले यसको महत्व बुझ्न नसक्नु, योगदान रकम जम्मा गर्न प्रक्रियागत समस्या जस्ता कारणले नियमित योगदानकर्ता थोरै भएको कोषका कार्यकारी निर्देशक अधिकारीले बताए । यसलाई नियमित बनाउन आवश्यक काम गर्ने उनले बताए । ‘आबद्ध हुने इन्डिभिजुअल बढेपछि रेगुलर योगदान गर्नेहरु पनि बढेका छन् । तर यसलाई यथास्थितिमा राख्न हुँदैन । वैदेशिक रोजगारिमा जानेलाई विशेष प्राथमिकतामा राखेका छौँ,’ अधिकारीले भने ।
साउनसम्म योगदान रकम ८६ अर्ब
कोषले २०८२ साउनको पहिलो हप्तासम्ममा योगदान रकम ८६ अबै पुगेको जनाएको छ । कोषको वेबसाइटमा उल्लेख गरिए अनुसार साउन पहिलोपहप्ता सम्ममा योगदानकर्ताबाट ८६ अर्ब १२ लाख २७ हजार बढी पुगेको उल्लेख गरिएको छ ।
यसैगरी योगदानकर्ताको संख्या २४ लाख नजिक पुगेको उल्लेख छ । साउनसम्ममा कुल दाबी भुक्तानी १५ अर्ब ८३ करोड बढी पुगेको देखिन्छ । यसैगरी अवकाश दाबीमा १३ अर्ब १९ करोड बढी भुक्तानी गरिसकेको कोषले जनायो ।
विदेशमा रहेकाको हकमा योगदान प्रक्रियालाई सहज बनाउन विभिन्न प्राविधिक कामहरु भइरहेको कोषका सूचना अधिकारी रोशन कोजुले बताए । ‘वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकको हकमा लग इन गरेर सब्मिसन नम्बर लिएर कोषमा योगदान गर्न जटिल भयो भन्ने विषयलाई सम्बोधन गरेर अहिले लग इन नगरि पनि सब्मिसन नम्बर लिन मिल्ने बनाइएको छ,’ उनले भने, ‘साथै अघिल्लो आर्थिक वर्षमा वैदेशिक रोजगारीमा जानेको रकम जम्मा गर्ने माध्यम बढोस् भनेर थप रेमिटहरुसँग सम्झौता गरेका छौँ । चाँडै नै मोबाइल बैङ्किङसँग पनि सम्झौता गर्न गइरहेका छौँ ।’
यसले विदेशमा या स्वदेशमा रहेकालाई योगदान रकम जम्मा गर्न सहज हुने उनको भनाइ छ । कार्यक्रममा नियमित योगदान गर्नेलाई कोषले सञ्चालनमा ल्याएका सामाजिक सुरक्षा योजना अनुरुप भुक्तानी गर्दै आएको कोषमा जनाइएको छ । कोषका अनुसार हालसम्म औषधि उपचार, स्वास्थ्य तथा मातृत्व सुरक्षा योजनाअन्तर्गत एक लाख १० हजार ६९६ योगदानकर्तालाई २ अर्ब १५ करोड भुक्तानी गरिएको छ । कोषले दुर्घटना तथा अशक्तता सुरक्षा योजनाअन्तर्गत ५ हजार ९३३ योगदानकर्तालाई २० करोड प्रदान गरेको छ । आश्रित परिवार सुरक्षा योजनाअन्तर्गत ७ सय ४५ योगदानकर्तालाई २६ करोड र वृद्ध अवस्था सुरक्षा योजनाअन्तर्गत १ लाख १२ हजार ८ सय ६८ योगदानकर्तालाई १३ अर्ब १३ करोड भुक्तानी भएको जनाइएको छ ।
कोषकाअनुसार आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा थप ३ लाख ६२ हजार दाबी वटा भुक्तानीमार्फत ५ अर्ब ८७ करोड रुपैयाँसहित कुल ७ लाख ५६ हजार वटा दाबी भुक्तानीमार्फत हालसम्म कुल १५ अर्ब ७५ करोड रकम भुक्तानी गरेको कोषको दाबी छ । सेवा प्रवाहलाई व्यवस्थित र प्रभावकारी बनाउन आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा थप २४ वटासहित कुल १०७ वटा स्वास्थ्य संस्थासँग स्वचालित प्रणाली जडान भइ सेवा प्रवाह भइरहेको कोषले जनायो ।
वैदेशिक रोजगारी र स्वरोजगारीमा रहेका व्यक्तिको कोषमा योगदान रकम संकलन कार्यलाई थप सहज बनाउन १२ वित्तिय संस्थासँग आवश्यक सहकार्यका लागि सम्झौता गरेको छ ।