सिण्डिकेटको हल्लाले सेवा क्षेत्र खुलेकै छैन । अहिलेसम्म सेक्युरिटी गार्डमात्र लगिरहेको छ । खासमा मलेसिया रोजगारी खुलेकै छैन । खुलाएजस्तो मात्र गरेको हो ।
हरिबहादुर पाण्डे
अध्यक्ष, नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एकता समिति
काठमाडौं– गत वैशाखदेखि पुनः आप्रवासी श्रमिक लैजान थालेको मलेसियाबाट अपेक्षित मागपत्र आउन नसकेको वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरुले बताएका छन् । एक वर्षपछि रोजगारी खुल्दा उत्साहित भएका व्यवसायीहरु अपेक्षित रुपमा श्रमिकको माग नआएपछि निराश देखिएका छन् ।
विदेशी कामदार लिन बन्द गरेपछि मलेसियाका विभिन्न क्षेत्रमा श्रमिक अभाव भएको त्यहाँका रोजगारदाताले बताउँदै आएका थिए । व्यवसायीहरुका अनुसार त्यहाँ दक्षभन्दा अदक्ष श्रमिकको अभाव हुने गर्छ । मलेसियाले अन्य मुलुकबाट प्रायः जसो सीप नभएका श्रमिकहरु लग्दै आएको छ । रोजगारी बन्द हुँदा अदक्ष श्रमशक्तिको अभावले त्यहाँ भित्रने विदेशी लगानीमासमेत असर गर्न सक्ने भनिएको थियो । तर रोजगारी खुलाएपछि पनि नेपाली श्रमिकका लागि उत्साह जगाउन सकेको छैन ।
मलेसियाले सुरक्षा गार्ड, सेवा क्षेत्र, उत्पादन, बिरुवा रोप्नेलगायतका क्षेत्रमा नेपालबाट श्रमिक लग्दै आएको छ । सुरक्षा गार्ड भने नेपालबाट मात्र लग्ने भएकाले यसको मागपत्र नरोकिएको व्यवसायी बताउँछन् । हाल त्यहाँको निर्माण क्षेत्रमा करिब एक लाख कामदार आवश्यक रहेको त्यहाँका कम्पनीले बताएका छन् । समयमै काम पूरा गर्नुपर्ने हुँदा गैरकानुनीरुपमा बसोवास गरिरहेकाहरुको पनि प्रयोग गरिएको जनाइएको छ । तर निर्माण क्षेत्रमा बढीजसो इण्डोनेसियाबाट श्रमिक लग्दै आएकाले न्यून संख्यामा मात्र नेपाली श्रमिकको माग आउने गरेको छ ।
मलेसियाका कतिपय कम्पनीहरु भियतनामतिर सरेका छन् । विश्वव्यापीरुपमा देखिएको आर्थिक मन्दी, युद्ध, अमेरिकाको नयाँ कर नीतिलगायतका कारण त्यहाँका कम्पनीलाई असर परिरहेको छ । अब उत्पादन क्षेत्र खुल्यो भने माग केही बढ्छ ।
दीपक थापा
अध्यक्ष, नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार एसोसिएसन
गत वैशाख १२ गतेबाट रोजगारी खुलाएयता हालसम्म आठदेखि १० हजारको संख्यामा मागपत्र आएको व्यवसायीहरुको भनाइ छ । कम मागपत्र आउनुमा एकाधिकार (सिण्डिकेट) मुख्य कारण रहेको नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एकता समितिका अध्यक्ष हरिबहादुर पाण्डे बताउँछन् । ‘सिण्डिकेटको हल्लाले सेवा क्षेत्र खुलेकै छैन । अहिलेसम्म सेक्युरिटी गार्डमात्र लगिरहेको छ,’ उनले भने, ‘उताको एजेन्सीसँग कुरा गर्दा नेपालबाट सिण्डिकेट लागू गर्ने कुरा छ । सिण्डिकेट लागू भयो भने हामीले पनि अरुलाई दिन मिल्दैन भन्छ । खासमा मलेसिया रोजगारी खुलेकै छैन । खुलाएजस्तो मात्र गरेको हो ।’
जति श्रमिक केही वर्षअघि जान्थे त्यो अनुपातमा निकै कम श्रमिक लान थालेको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार एसोसिएसनका अध्यक्ष दीपक थापाले बताए । ‘त्यहाँका कतिपय कम्पनीहरु भियतनामतिर सरेका छन् । विश्वव्यापीरुपमा देखिएको आर्थिक मन्दी, युद्ध, अमेरिकाको नयाँ कर नीतिलगायतका कारण त्यहाँका कम्पनीलाई असर परिरहेको छ । अब उत्पादन क्षेत्र खुल्यो भने माग केही बढ्छ,’ थापाले भने ।
विगतमा रोजगारीमा गएका श्रमिकहरु करार अवधि सकिएपछि फर्किने गरेकोमा पछिल्लो समय त्यहीँ बस्ने गरेकाले पनि नयाँ श्रमिकको मागमा कमी आएको उनको भनाइ छ । ‘पहिला तीन वर्ष भएपछि सबै जना फर्किएर आउनुहुन्थ्यो । अहिले त्यो छैन । नेपाल फर्किएपछि फेरि जान समस्या हुने हुँदा श्रमिकहरु फर्कनै खोज्नुहुन्न,’ थापाले भने, ‘उहाँहरु ११–१२ वर्षसम्म बस्न थाल्नुभएको छ । पहिला पहिला समयावधि सकिएपछि बस्ने श्रमिकको संख्या १० प्रतिशत पनि हुँदैनथ्यो । अहिले करिव ९० प्रतिशत उतै बस्नुहुन्छ ।’ खाडी मुलुकको भन्दा बढी तलब र नेपालको जस्तै हावापानी हुँदा मलेसियामा नेपाली श्रमिकको रोजाइमा पर्दै आएको छ ।
सन् २०२४ को तथ्यांकअनुसार मलेसियामा करिब २४ लाख आप्रवासी श्रमिक छन् । नेपालीहरु करिव चार लाखको हाराहारीमा रहेको तथ्यांक छ । आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा ४९ हजार १८७ जना रोजगारीका लागि मलेसिया गएका थिए । जसमध्ये नौ हजार ९७७ जना संस्थागत, २४२ जना व्यक्तिगत, ३८ हजार ९६८ जना पुनः श्रम स्वीकृति लिएर गएका हुन् ।
-1752335779.jpg)
