- स्वास्थ्य परीक्षणको सूची र संस्थालाई आवश्यक मापदण्ड सार्वजनिक
- सबै गन्तव्य मुलुकका लागि अनिवार्यरुपमा रगतको परीक्षणबाट हेमोग्लोबिन, टिएलसी, डिएलसी, प्लेटलेट्स् र इएसआरको जाँच गरिने
काठमाडौं– श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने संस्था सूचीकरण, नवीकरण तथा अनुगमनसम्बन्धी कार्यविधि, २०७२ संशोधन गरेको छ । मन्त्रालयले आइतबार सूचना जारी गर्दै कार्यविधिको दफा ११(छ) र अनुसूची–१ मा संशोधन गरिएको जानकारी दिएको हो ।
मन्त्रालयले श्रमिकले गर्नुपर्ने स्वास्थ्य परीक्षणको सूची र स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने संस्थाले पूरा गर्नुपर्ने मापदण्डको विषय सार्वजनिक गरेको छ । मन्त्रालयले दफा ११ (छ)मा व्यवस्था गरेबमोजिम वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकले गन्तव्य मुलुकको मापदण्डअनुसार आफ्नो विगतको स्वास्थ्य र शारीरिक अवस्थाको विस्तृत परीक्षण गर्नुपर्ने हुन्छ । श्रमिकको विगतको स्वास्थ्य अवस्था जाँचअन्तर्गत डाइबेटिज मेलिटस (मधुमेह), उच्च रक्तचाप, पल्मोनरी क्षयरोग, मुटु तथा मिर्गौलाको समस्या, श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोग, पेप्टिक अल्सर, छारेरोग र क्यान्सर भएको छ÷छैन भनेर हेरिन्छ । त्यसैगरी व्यक्तिको सर्जिकल हिस्ट्री, लागुऔषध, सामाजिक–सांस्कृतिक र पारिवारिक इतिहाससमेतको जाँच गरिने भएको छ ।
सूचनाका अनुसार सबै गन्तव्य मुलुकका लागि अनिवार्यरुपमा रगतको परीक्षणबाट हेमोग्लोबिन, टिएलसी, डिएलसी, प्लेटलेट्स् र इएसआरको जाँच गरिने भएको छ । त्यसैगरी क्षयरोग, मिर्गौला, इलेक्ट्रोलाइट्स्, कलेजो, दुवै प्रकारका एचआइभीको परीक्षण, हेपाटाइटिस, मलेरिया, फिलेरिया, यौनजन्य रोग, पिसाबको जाँच, लिपिड, थाइराइडलगायत जाँच गर्नुपर्ने भएको छ ।
मन्त्रालयका अनुसार जिसिसी, मलेसिया, संयुक्त अरब इमिरेट्स र युरोपियन मुलुकको परीक्षणको सम्बन्धित मुलुकको आवश्यकताका आधारमा गर्नुपर्छ । चिकित्सकको सल्लाहबमोजिम व्यवसायसँग सम्बन्धित रोगको परीक्षण गराउनुपर्ने भएको छ । जसअन्तर्गत स्वासप्रश्वास, छाला, मांसपेशी तथा हड्डीसँग सम्बन्धित समस्या र संक्रामक रोगसम्बन्धी जाँच रहेको छ । चिकित्सकले आवश्यक ठानेमा उमेरसँग सम्बन्धित मधुमेह, मुटु, क्यान्सर, हाडजोर्नीजस्ता समस्याको परीक्षण गराउनुपर्छ । प्रजनन उमेर समूहका महिलाको गर्भावस्था परीक्षण गरिने छ ।
मन्त्रालयले स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने संस्थाको अनुगमन फाराम पनि सार्वजनिक गरेको छ । अनुगमनकर्ताले संस्थाको रेडियोलोजी डिपार्टमेन्ट, प्याथोलोजी डिपार्टमेमेन्ट, केमिकल तथा रिएजेन्ट, मानव संसाधन व्यवास्थापन, भौतिक संरचना र सुविधाहरु र परीक्षण कक्ष गरी छ वटा विधामा आधारित भएर अनुगमन गर्ने जनाइएको छ । यी विभिन्न फाँटमा कतिवटा उपकरण छन् या छैनन्, भएका उपकरणको अवस्था कस्तो छ भनेर परीक्षण गरिएपछि सम्पूर्ण विवरण राखिन्छ ।
मन्त्रालयका अनुसार प्रयोगशालामा परीक्षणसम्बन्धी सञ्चालन प्रक्रिया (एसओपी), आन्तरिक र बाह्य गुणस्तर मूल्यांकन अभिलेख, रेफ्रिजेरेटरको दैनिक तापक्रम मापन गरेको अभिलेख, मेसिनरी औजार मर्मत सम्हार गरेको अभिलेख अनिवार्यरुपमा राख्नुपर्ने छ । यसका साथै मेसिनरी औजार खरिद गरेको, मेसिनरी औजार संस्थाको नाममा रहेको अभिलेख र वैदेशिक रोजगारीमा गएको श्रमिकको स्वस्थ्य परीक्षणसम्बन्धी रिपोर्ट पनि राख्नुपर्छ । मन्त्रालयका अनुसार महिला कामदारको पाठेघरको रोकथामसम्बन्धी निर्देशिका, २०७९ अनुसार स्क्रिनिङ गरेको विवरणको अभिलेखसमेत राख्नुपर्छ ।
वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकको स्वास्थ्य परीक्षणलाई व्यवस्थित बनाउन भन्दै तोकिएको मापद्दण्ड पूरा गर्न व्यवसायीलाई सरकारले आह्वान गरिसकेको छ । मन्त्रालयले गत चैत १५ गतेको सूचनामा दुई महिनाभित्र आवश्यक पूर्वाधारको व्यवस्था गर्न भनेको थियो । अब स्वास्थ्य संस्थाले कार्यविधिमा तोकिएबमोजिमको मापदण्ड तयार पारी मन्त्रालयबाट निरीक्षण गराउनपर्ने छ । मापदण्ड पूरा नगर्ने स्वास्थ्य संस्था खारेज गर्ने मन्त्रालयको भनिसकेको छ । मापदण्ड पूरा गरेपश्चात् रोजगारीमा जाने श्रमिकले ३४ प्रकारका परीक्षण गराउनुपर्ने छ । यसबापतको शुल्क नौ हजार ५०० रुपैयाँ लाग्ने जनाइएको छ ।
