काठमाडौं– वैदेशिक रोजगारीमा जानुपूर्व लिइने अभिमुखीकरण तालिममा मंगलबारबाट लागू गर्न खोजिएको ‘फेसटाइम एटेन्डेन्स’ र ‘आइरिस रिकग्निसन’ प्रणाली रोकिएको छ । अभिमुखीकरण तालिमप्रदायक संस्थाहरुले उक्त प्रणाली जडान गर्न प्राविधिक समस्या आएको भनी गुनासो गरेपछि मिति सारिएको वैदेशिक विभागले जनाएको छ ।
विभागले मंगलबार नै एक सूचना जारी गर्दै दशैँअघि अर्थात् यही असोज १६ देखि २३ गतेसम्म बायोमेट्रिक फिंगरप्रिन्ट सिस्टमले काम गर्ने उल्लेख गरेको छ । यद्यपि दसैं बिदा सकिएलगत्तै असोज २९ गतेबाट फेसटाइम र आइरिस रिकग्निसन प्रणाली अनिवार्य लागू हुने बताइएको छ । यसका लागि आवश्यक पूर्वतयारी गर्न सबै अभिमुखीकरण व्यवसायीहरुलाई जानकारी दिइएको विभागले जनाएको छ ।
यसअघि विभागले असोज ११ गते सूचना जारी गर्दै असोज १५ गतेदेखि अनिवार्यरूपमा फेसटाइम र आइरिस प्रणाली लागू गर्न निर्देशन दिएको थियो । विभागले गत वर्षदेखि नै उक्त प्रणाली लागू गर्न खोजे पनि पटक–पटक स्थगित हुँदै आएको छ । अहिले पुनः प्राविधिक समस्या आएको तथा व्यवसायीहरुको अनुरोधमा केही दिनपछि लागू गर्नेगरी पर सारिएको विभागका महानिर्देशक सूर्यबहादुर खत्रीले बताए ।
‘व्यवसायीहरुले तत्काल सामग्री जुटाउन र जोड्न कठिनाइ भएको भन्दै केही समय पछि सार्न माग गर्नुभयो,’ उनले भने, ‘टेक्नोलोजी परिवर्तन गर्दा अलिअलि समस्या हुने नै भयो, त्यसलाई सम्बोधन गर्न पनि समय चाहिने भएकाले केही दिन थप गरेका हौं ।’विभागले अभिमुखीकरण तालिमप्रदायक संस्थाहरुलाई देखाएर आइरिस प्रणाली अहिलेलाई स्थगित गर्नुपरेको बताए पनि विभागकै कारण रोकिएको व्यवसायीहरु बताउँछन् ।
विभागले मंगलबारदेखि आइरिस प्रणाली लागू गर्ने सम्बन्धमा सबै अभिमुखीकरण तालिमप्रदायक संस्थाहरुलाई परिपत्र गरेको थियो । तर, लागू हुने दिन (मंगलबार) बिहान गरेको डेमो (नमूना) परीक्षणमा नै समस्या आएपछि एक्कासि समय सार्ने निर्णय आएको नेपाल वैदेशिक रोजगार अभिमुखीकरण व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष राजाराम गौतमले बताए । ‘व्यवसायीसँग समय सार्ने सम्बन्धमा कुनै सल्लाह भएको छैन, हामीले नौ महिना अगाडि नै सबै सिस्टम जडान गरेर बसेका छौं,’ उनले भने, ‘सिस्टम लागू गर्नुपर्ने निकायले नै व्यवसायीलाई देखाएर आफ्नो कमजोरी ढाकछोप गर्नु राम्रो होइन ।’
२०८० असोज ७ गते मन्त्रीस्तरीय निर्णयबाट अभिमुखीकरण तालिम सञ्चालन कार्यविधि, २०७६ मा दोस्रो संशोधन गरिएको थियो । संशोधनपश्चात् विभागले आवश्यक पूर्वाधार थप्न ३५ दिने सूचना जारी गरेको थियो । सोही आधारमा सबै व्यवसायीले ठूलो खर्च गरेर पूर्वाधार निर्माण गरेको अध्यक्ष गौतमले बताए । ‘हामीले उही बेला १३ करोडभन्दा बढी लगानी गरेर आवश्यक पूर्वाधारसहित आइरिस सिस्टमसमेत जडान गरेका थियौं,’ उनले भने । अहिले व्यवसायीको आग्रहमा समय सार्नुपरेको कुरा झूठो भएको अध्यक्ष गौतमले दाबी गरे ।
अभिमुखीकरण तालिमप्रदायक संस्थाहरूले विदेश जाने कामदारहरुलाई तालिम नै नदिई प्रमाणपत्र दिने गरेको भन्दै चौतर्फी आलोचना भएपछि यसको सुधारका लागि श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले अभिमुखीकरण तालिमसम्बन्धी कार्यविधि, २०७६ संशोधन गरेर मापदण्ड थप गरेको थियो । जसमा प्रत्येक प्रशिक्षण कक्षामा ८४ इञ्चको (एन्ड्रोइड १३, र्याम आठ जिबी, एचडिडी १२८ भएको) स्मार्ट बोर्ड दुईवटा, कम्प्युटर, प्रिन्टर र विभागको फेइम्स प्रणालीसँग मेल खाने आइरिस रेटिना हाजिर मेसिन (आइरिस स्क्यानर) अनिवार्य हुनुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ ।
