- केपी ओलीको दल एमाले संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्वीकार्छ । धर्मनिरपेक्षता स्वीकार्छ । लिङ्देन नेतृत्वको राप्रपा चाहिँ गणतन्त्रको विकल्प राजतन्त्र र संघीयताको सट्टा एकात्मकतासँगै धर्मनिरपेक्षताको विकल्प हिन्दुराष्ट्र
- २०७४ पछि चुनावी सहकार्य सुरु गरे पनि भिन्न धु्रवका ओली–लिङ्देनको २०७७ पछि राजनीतिक सम्बन्ध अझ मजबुत भएको हो
- सत्तामा पनि हातेमालो गरेको एमाले राप्रपा फागुनपछि सरकारविरुद्ध आन्दोलन गर्न सडकमा जान लागेको छ
काठमाडौं– नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको मावली गाउँ पाँचथरको फलैँचा हो । यहाँका खरेलहरू ओलीका मावली हुन् ।केही महिनाअघि झुलाघाट–चिवाभञ्ज्याङ संकल्प समृद्धि यात्राको क्रममा ओली मावली गाउँ पनि निस्किए । उनको मावली गाउँदेखि थर्पु र नाँगी हुँदै राप्रपा अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनको जन्मघर पाँचथरकै अमरपुर आइपुुगिन्छ ।
ओलीको जन्मघर तेह्रथुमको इवास्थित तीनसल्ले चाहिँ अमरपुरदेखि पारिपट्टी पर्छ । दुवैको राजनीतिक थलो भने झापा हो । ओली झापा–५ र लिङ्देन झापा–३ बाट चुनाव लड्छन् । दुवै जना राष्ट्रिय राजनीतिमा प्रभावशाली छन् । पहाडमै उनीहरूबीच कायम सामाजिक सम्बन्ध पूर्वी तराईको झापा झरेपछि राजनीतिक सम्बन्धका रुपमा पनि विस्तार भएको छ ।
लिङ्देन संसदीय राजनीतिमा प्रवेश हुनुमा ओलीको भूमिका महत्वपूर्ण छ । वर्तमान प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल नेतृत्वको माओवादीको पनि केही न केही योेगदान छ । किनभने २०७४ मा बाम गठबन्धन बन्दा प्रत्यक्षतर्फ कांग्रेस २३ सिटमा खुम्चिँदा गठबन्धनकै दल एमाले–माओवादीको समर्थनमा राप्रपाबाट लिङ्देन निर्वाचित भए । अनि, मात्रै लिङ्देनको संसदीय राजनीति सुरु भएको हो । राजनीतिशास्त्री प्राडा लोकराज बरालका अनुसार कांग्रेस नेता कृष्णप्रसाद सिटौलालाई छेक्ने ओली–प्रचण्डको चुनावी रणनीतिले लिङ्देनको संसदीय राजनीतिमा उदय भएको हो । सिटौला र ओलीको पहाडमा गाउँ एउटै हो । तर, भिन्न राजनीतिक धारका यी दुई नेताबीचको राजनीतिक सम्बन्ध तिक्ततापूर्ण छ । यसको फाइदा अन्ततः लिङ्देनलाई मिल्यो ।
संसदमा हिन्दु राष्ट्र र राजसंस्थाको पक्षमा लगातार उठाएको मुद्दाले सम्बद्र्धनवादी शक्ति भनिएको राप्रपाभित्र लिङ्देनको लोकप्रिय छविसमेत बन्यो । यसको लाभसँग नेताहरू डा. प्रकाशचन्द लोहनी, डा. धवलशम्शेर जबरालगायतको साथ मिल्दा २ वर्षअघि राप्रपा अध्यक्ष बने । उनकै नेतृत्वमा एक वर्षअघि चुनावमा गएको राप्रपा अहिले १४ सिटसहित पाँचौ दल भएको छ । राष्ट्रिय राजनीतिमा शक्ति सञ्चय भएको छ ।
उनको जितमा फेरि पनि भूमिका भने ओली र उनको दल एमालेकै रह्यो । किनभने राप्रपा झापा–३ मा गत वर्षको निर्वाचनमा एमाले–राप्रपा गठबन्धन थियो । गठबन्धनको तर्फबाट लिङ्देनको जित सम्भव भएको हो । यहाँ लिङ्देनले एक्लै चुनाव जित्ने पार्टी संगठन छैन । यसरी संसदीय राजनीतिमा उदाएका नेता लिङ्देन उपप्रधान तथा ऊर्जामन्त्री भइसकेका छन् । अर्थात् सत्ताको स्वाद उनले चाखिसकेका छन् ।
सहकार्य चुनावीदेखि सत्तासम्म
लिङ्देन नेतृत्वको दल राप्रपा बहुदल आएपछि पञ्चायतमा रजगज गरेका पूर्वपञ्चहरूले स्थापना गरेका हुन् । ओली नेतृत्वको एमाले (तत्कालीन माले) पञ्चायतविरुद्ध नै सडक संघर्ष गरेको दल हो । तत्कालीन दुई दुष्मनी शक्ति यतिबेला मित्र शक्तिजस्तो देखिएको छ ।
चीनका लागि नेपाली पूर्वराजदूत डा. टंकी कार्कीका अनुसार राजनीतिक दर्शन, कार्यक्रम, नीति, विचार आदिका दृष्टिले भने दुई दलबीच छेउटुप्पो मिल्दैन । हुन पनि ओलीको दल एमाले संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्वीकार्छ । धर्मनिरपेक्षता स्वीकार्छ । लिङ्देन नेतृत्वको राप्रपा चाहिँ गणतन्त्रको विकल्प राजतन्त्र र संघीयताको सट्टा एकात्मकतासँगै धर्मनिरपेक्षताको विकल्प हिन्दुराष्ट्र भन्छ । राजनीतिक रुपमा यसरी भिन्न धु्रवका नेताहरू ओली–लिङ्देनबीच २०७७ पछि राजनीतिक सम्बन्ध अझ मजबुत भएको हो ।
५ पुस २०७७ मा ओलीले गरेको संसद् विघटनलाई लिङ्देनको दल राप्रपाले विरोध गरेन । कांग्रेस, तत्कालीन नेकपाको दाहाल–नेपाल समूह, जसपा, जनमोर्चासहितका दलहरूले विरोध गरे । यी दलहरूले लिङ्देनको दल राप्रपालाई जसरी तत्कालीन नेकपाको ओली र उनको समूहलाई प्रतिगामी भने । फेरि, ओली पनि यहीबेला हिन्दु धार्मिक नेताजसरी प्रकट भए । जबकि, कम्युनिस्टका लागि धर्म अफिम भन्ने गरिन्छ । यद्यपि, ओलीले प्रमाणीकरण नै नभएता पनि चितवनको अयोध्यापुरलाई राम सीताको जन्मथलो भन्दै प्रचार गर्न भ्याए ।
प्रधानमन्त्रीकै सरकारी निवास बालुवाटारमै राज्य कोषबाट राम सीताको मूर्ति बनाए । हिन्दुहरूको आराध्यादेव पशुपतिनाथ मन्दिरमा सुनको जलहरी लगाउन बजेट छुट्टयाए । प्रतिनिधिमूलक यी गतिविधिले ओली कम्युनिस्ट नेताभन्दा पनि हिन्दुधार्मिक नेता जसरी प्रकट भए । अर्कातिर, ओलीकै दल एमालेका नेता महेश बस्नेतले देशलाई हिन्दुराष्ट्र बनाउनुपर्छ भन्ने एजेन्डा त्यहीबेला पार्टीको केन्द्रीय समिति बैठकमा उठाए । यो एजेन्डा लिङ्देन नेतृत्वको राप्रपाले डेढ दशकयता उठाउँदै आएको छ । तर, समर्थन पनि ओलीकै विश्वास पात्र मानिएका बस्नेतले गरे । यी दृष्टान्तहरूले पनि ओली–लिङ्देन सहकार्य सम्भव भएको राप्रपाकै पूर्वमन्त्री रामकुमार सुब्बा बताउँछन् ।
परिणामतः ओलीले लिङ्देनको दल राप्रपासँग गत वर्षको ३० वैशाखमा भएको स्थानीय तह र गत वर्षकै ४ मंसिरमा भएको प्रदेश र प्रतिनिधिसभा चुनावमा चुनावी गठबन्धन भयो । ठाउँठाउँमा राप्रपाको भोट मद्दतले एमाले उम्मेदवार र एमालेको भोटले राप्रपा उम्मेदवारले चुनाव जिते । अन्ततः १० पुस २०७९ मा माओवादी अध्यक्ष दाहाल नेतृत्वमा सरकार बन्दा पनि ओलीकै इसारामा लिङ्देनले आफ्नो दल राप्रपालाई सत्ता गठबन्धनमा समावेश गरेका थिए । जतिबेला उनी दाहाल सरकारमा उपप्रधान तथा ऊर्जामन्त्री भए । तर, जब एमाले सरकारदेखि बाहिरियो, लिङ्देनले राप्रपालाई पनि सरकारदेखि अलग राखे ।
यति मात्रै होइन, कोशी प्रदेशमा एमालेका हिक्मत कार्की नेतृत्वको सरकारमा पटकपटक लिङ्देनको दल राप्रपाले सहकार्य ग¥यो । हाल दुवै शक्ति सडक मोर्चामा छन् । ओलीले ग्रास रुट अभियानदेखि झुलाघाट–चिवाभञ्ज्याङ संकल्प समृद्धि अभियानमार्फत् सरकारको कडा शब्दमा आलोचना गरेका छन् । फागुनको दोस्रो सातादेखि लिङ्देनले आफू नेतृत्वको दल राप्रपालाई आन्दोलनमा लाँदैछ । लिङ्देनले हिन्दुराष्ट्र र राजतन्त्र पुनःस्थापना तथा प्रदेश खारेजीको मागसहित आफ्नो दललाई आन्दोलनमा लाने भएका छन् । यसरी ओलीपछि लिङ्देन नेतृत्वको राप्रपा सरकारविरुद्ध आन्दोलन गर्न सडकमा जान लागेको हो ।
