- कम्तीमा १५ जिल्लाका अध्यक्षसहितको टिम एमालेमा फर्किए
- शीर्ष नेतामा पार्टी बनाउने हुट्हुटी तर नेता कार्यकर्ता एमालेमा
काठमाडौं– नेकपा एमालेबाट अलग भएका नेताहरूबाट गठित नेकपा एकीकृत समाजवादी अप्ठेरो स्थितिमा छ । स्थानीयदेखि केन्द्रीय नेतासम्मका नेताहरू पार्टी छाड्दै एमालेमा गइरहेका छन् । कतिपय जिल्लाहरूको त सिंगो कमिटी नै एमालेमा विलय भइसकेका छन् । राजनीतिक भविष्य पार्टीमा नदेखेपछि नेता कार्यकर्ताहरू लाखापाखा लाग्ने क्रम जारी छ ।
तर, यसलाई सामान्य ठान्छन्– एकीकृत समाजवादीका सांसद शेरबहादुर कुँवर । उनका अनुसार जीवन्त पार्टीमा पार्टी छाड्ने र आउने क्रम चलिरहन्छ । उनले पार्टीलाई बलियो शक्तिको रूपमा स्थापित गर्ने जमर्को भइरहेको पनि बताए । ‘यो पार्टीलाई कसरी बलियो बनाउने ? २०८४ सालमा एक्लै चुनाव लड्नेगरी कसरी जाने ? यसमै चिन्तित छौं,’ उनले प्रभावसँग भने ।
यो पार्टीलाई कसरी बलियो बनाउने ? २०८४ सालमा एक्लै चुनाव लड्नेगरी कसरी जाने ? यसमै चिन्तित छौं ।
शेरबहादुर कुँवर
सांसद, एकीकृत समाजवादी
गत वर्षको ४ मंसिरमा भएको चुनावबाट ‘थ्रेस होल्ड’ पार गर्दै एकीकृत समाजवादी राष्ट्रिय दल बन्न सकेन । चुनावअघि भने पार्टी अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल र सम्मानित नेता झलनाथ खनाल भाषणवाजीको क्रममा जनताबाट बहुमतसहित संसद्मा आउने दाबी गर्थे । जनताले भने चुनावबाट राष्ट्रिय दलका लागि आवश्यक मत दिएनन् । यसपछि नेता कार्यकर्ताहरू पार्टीको भविष्यलाई लिएर चिन्तित छन् ।
स्रोतका अनुसार सम्मानित नेता खनाल नै पार्टीलाई एमालेसँग एकता गराउन चाहन्छन् । उनी इलाम–२ का प्रतिनिधिसभा सदस्य सुवासचन्द्र नेम्बाङको गत भदौमा निधनपछि रिक्त रहेको उक्त क्षेत्रमा हुने उपचुनाव एमालेबाट लड्ने मनस्थितिमा रहेको स्रोतको दाबी छ । त्यसका लागि उनी पार्टीलाई सकेसम्म छिटो एमालेमा विलय गराउने पक्षमा छन् ।
पूर्वमन्त्रीसमेत रहेका सांसद कुँवर पनि कुनै पनि दलसँग एकीकृत समाजवादीले एकता गर्न सक्ने बताउँछन् । तर, एमालेसँग एकता नै गर्नेगरी छलफल भने नभएको बताए । ‘नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनमा विग्रह र मिलाप दुवै इतिहास छ । यद्यपि, हामीले एमालेसँग मिल्नुपर्छ वा मिल्नु हुँदैन भनेर बहस छेडेका छैनौं,’ उनले भने, ‘नेकपा माओवादी केन्द्रसँग पनि त्यस्तो बहस भएको छैन । हामी आत्तिने स्थिति छैनौं ।’
आफ्नै बलबुताका साथ अगाडि बढ्ने तयारी गरिरहेका छौं । हामी न एमालेसँग विलय हुन्छौं न माओवादीसँग । छुट्टै अस्तित्वका साथ एकीकृत समाजवादी अगाडि बढ्छ ।
मेटमणि चौधरी
सांसद, एकीकृत समाजवादी
पार्टी सानो हुँदा प्रदेशदेखि संघीय सरकारसम्मै एकीकृत समाजवादीको कमजोर उपस्थिति छ । राजनीतिक भागबण्डामा गठबन्धनकै ठूला दल नेपाली कांग्रेस र माओवादीले हस्तक्षेप गर्दै आएका छन् । राष्ट्रिय सभा चुनावमासमेत यी दुई दलले मनोमानी गरेको भन्दै एकीकृत समाजवादीका नेता नेपालले गुनासो गरेका थिए । तर, कांग्रेस–माओवादीले जति सिट दिए, त्यतिमै चित्त बुझाउनुको विकल्प एकीकृत समाजवादीसँग रहेन । अन्ततः दुई सिटमा चुनाव लडेर जित्यो । यसरी सत्ता कमजोर उपस्थिति र शक्ति क्षिण हुँदै गएको स्थितिमा पार्टीका नेता कार्यकर्ताहरू एमालेमा फर्किने सिलसिला नरोकिएको हो ।
एमाले फर्किने एसका पछिल्ला नेता गोपाल बम हुन् । मुगाली नेता बम पूर्वसांसद हुन् । एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली निवास बालकोट गएर गत ४ मंसिरमा खादा लगाएर एमालेमा फर्किएका थिए । त्यसका दुई महिनाअघि मात्रै १३ असोजमा नवलपुर जिल्लाको सिंगो टिमले पार्टी परित्याग गरेका थिए । उनीहरू सबै एमालेमा फर्किए ।
पार्टी अध्यक्ष नेपाल र सम्मानित नेता खनालपछि तेस्रो वरीयतामा रहेका नेता मुकुन्द न्यौपाने पनि एमालेमा फर्किएको वर्षदिन नाघ्यो । उपाध्यक्ष केदार न्यौपाने र सचिव भागवत विश्वासीसहित ३० भन्दा बढी केन्द्रीय सदस्य र १५ जिल्ला अध्यक्षहरू नै एमालेमा फर्किइसकेका छन् । पार्टीमा क्रमशः क्षयीकरण भइरहेको छ । धेरै नेता कार्यकर्ता निष्क्रिय भएर बसेका छन् । पार्टी केन्द्रमा चलायमान देखिए पनि तल्लोस्तरका कमिटी सक्रिय छैन ।
पार्टीका सांसद तथा पूर्वमन्त्री मेटमणि चौधरी एकीकृत समाजवादी एमाले वा अन्य कुनै दलसँग विलय नहुने बताउँछन् । ‘आफ्नै बलबुताका साथ अगाडि बढ्ने तयारी गरिरहेका छौं । केन्द्रीय परिषद् बैठकको म्यान्डेट पनि त्यस्तो छ । त्यसैले हामी न एमालेसँग विलय हुन्छौं न माओवादीसँग,’ उनले भने, ‘छुट्टै अस्तित्वका साथ एकीकृत समाजवादी अगाडि बढ्छ ।’
सांसदद्वय कुँवर र चौधरीको अभिव्यक्ति सुन्दा उनीहरूमा पार्टी बनाउने हुट्हुटी अझै देखिएको छ । तर, धरातलीय यथार्थमा टेकेर भन्नुपर्दा नेता कार्यकर्ताहरूको एमालेमा ह्वारह्वार्ती प्रवेश छ । यसले नेताहरूको अभिव्यक्ति र कार्यकर्ताहरूको मनस्थितिमा तादम्यता मिलेको देखिएको छैन ।
हाल एकीकृत समाजवादी सत्तारुढ गठबन्धनको एउटा महŒवपूर्ण साझेदार हो । २ भदौ २०७८ मा एमालेबाट नेपाल–खनालसहितका नेताहरूले यो दलको गठन गरेका हुन् । दलीय मान्यता पाएको भने सोही महिनाको ९ गते हो । ओली निरंकुश र सर्वसत्तावादी र प्रतिगमनकारी नेता भएको भन्दै उक्त पार्टीमा रहन नसक्ने निष्कर्षसहित उनीहरूले नयाँ दल घोषणा गरेका हुन् ।
दल गठनअघि भने नेताहरू अष्टलक्ष्मी शाक्य, युवराज ज्ञवाली, सुरेन्द्र पाण्डे, योगेश भट्टराई, गोकर्ण विष्ट, घनश्याम भुसाल, भीम आचार्य, अमृत बोहरा र रघुजी पन्तलगायत नेताहरू नेपाल–खनाल कित्तामै थिए । तर, पछि एकीकृत समाजवादीमा आएनन् । एमालेमै रहे ।
यस्तो अवस्थाबीच हाल एकीकृत समाजवादी समाजवादी मोर्चाको एउटा घटक बनेको छ । विचार मिल्ने पार्टी समूहसँग एकताका लागि कार्यदल नै गठन गरेको छ । तर, कार्यदल निचोडमा भने पुगेको छैन । जसले गर्दा एकीकृत समाजवादीको एकता प्रक्रियामा गएर मजबुत शक्ति बन्ने तात्कालिक योजना साकार हुनेमा कतिपयको शंका छ । यहीबेला एमालेमा नेता कार्यकर्ताहरूको प्रवेश ह्वारह्वार्ती भइरहँदा नेताहरूमा भने पार्टी बनाउने हुट्हुटी देखिएका छन् ।
