आउ बसाैँ ठट्टै मारौं, नदी खोला किनारमा,
वारिपारि बीस मिटर थपी रमाउँ साँझैमा ।
न्यायाधीशको घर हेर ढल काँ लगि फालेको
बागमतीमा ढल फाल्नेले, न्याय मारेको ।
अघिल्तिर ब्रम्हनालमा मृत शरीर छ, वरपर आफन्तजनहरु डाँको छाडेर रोइरहेका छन् । तर, ब्रम्हनालसँगै बागमती किनाराको पेटीमा ताली ठोक्दै गीत गाइरहेको देखिन्थ्यो ।आफ्नो मान्छे गुमाउनुपर्दाको पीडामा डाँको छाडेर रोइरहेका ती आत्माहरुप्रति समवेदना प्रकट हुनुपर्ने थियो तर हुन सकेन ।
गाउँघरमा कोही बितिहाले भने रमझम छाडेर शोक मनाउने गरिन्थ्यो । कुनै काज हुँदै छ भने पनि रोकिन्थ्यो । तर, त्यसदिन सँगै डाँको छाडेर रुँदै बसेका आफन्त थिए । ताली बजाएर बागमती किनारामा गाउँदै र नाच्दै गरेकाहरुले पनि कुनै भाव नै प्रकट गरेनन् । गरुन् पनि किन ! हरितालिका तीज भन्दै तीजमा विरहको भाका गाइरहेका थिए । वर्षभरिका पीडालाई चेलीले विरह पोख्ने समय थियो ।
न्याय नपाए गोर्खा जानु भन्थे, न्याय पाउनका लागि न्यायालय धाउने पनि थिए । तर, अहिले त न्याय मरिसक्यो । नोटका बिटामा बिकिसक्यो । इँटाको चाङजस्तै सेटिङका चाङमा लीप्त भइसक्यो । त्यसैले त न्याय आजकल सत्यमा भन्दा भीडको संख्या गनेर निसाफ हुन्छ । त्यही भयो भन्दै घरखेतको सुरक्षा होस् भन्दै तीजको भाका हालेको रे !
जनताले जनप्रतिनिधि छाने । जनप्रतिनिधिले सरकार छान्यो । त्यही सरकारले ऐन कानुन बनायो । अनि त्यही ऐन कानुन पालना गराउन न्यायको मूर्ति भन्दै न्यायाधीश छाने । छान्न त न्यायमूर्ति छाने तर कोही कुनै काठको छाने । कुनै रापको छाने ।
जनता बबुरोलाई न काठको मूर्तिले न्याय दियो । न त रापको मूर्तिले दियो । बलेको काठको रापले दायाँ पनि हान्यो बायाँ पनि हान्यो । यताबाट पनि हान्यो उताबाट पनि हान्यो । कहिले १० मिटरले हान्यो कहिले २० मिटरले हान्यो । हान्दाहान्दै ठट्टैठट्टामा खोलाको किनारामा नै हान्यो ।
न्यायको मूर्ति पनि कस्ता भए भने, सिंहदरबार उभिएका पृथ्वीनारायणको सालिकजस्ता । श्रीपेच फालिदिए पनि सहेकै छ । लगाइदिए पनि सहेकै छ । लिपे पनि ठीक, पोते पनि ठीक । त्यस्तै छ न्यायालय ।
सेतोलाई सेतो नै प्रमाणित हुन्थे ऊ बेलाका न्यायमूर्ति । तर, अहिले बेला फेरिएको छ । सत्ता फेरिएको छ । मन फेरिएको छ । चाटुकारहरु फेरिएका छन् । घर, गाडी, घोडा सबै फेर्नुपर्ने पनि छ । त्यसैले चेलीहरुले बागमतीको किनारामा विरहको भाका गाका ।
न्यायाधीशको घर हेर ढल काँ लगि फालेको
बागमतीमा ढल फाल्नेले, न्याय मारेको ।
आफ्नो घरको ढल बागमतीमा लगेर फाल्ने न्यायाधीशले नदी खोलामा ढल नमिसाउन आदेश दिए । त्यही नदी, खोला बेच्नेलाई माफी र सफाइ पनि दिए । तर, त्यही नदीको पानीले सिञ्चित गरेर बाउबाजेको खेत जोत्नेहरुलाई २० मिटर होइन अझै २० मिटर पर बस भन्दै मुटु नै फुट्ने गरी बोली पट्काइदिए ।
काठको मुंग्राले ढ्याक ऽ ढ्याक पार्दै न्यायमूर्तिले के बुझे र निष्कर्ष गरे कुन्नी काठमाडौंको नदी किनारामा धानखेती नै गर्ने सोच बनाएका छन् । त्यही भएर होला नदी खोला किनाराको २० मिटरको मापदण्डमा थप २० मिटर थपेर ४० मिटर बनाइदिएका छन् ।
धन्य न्यायमूर्ति छन् र त बागमती किनारामा सुकुम्वासीहरुले बास पाएका छन् । अब त्यही सुकुम्वासीहरुको संख्या कम भएको ठानेर अहिले नदी र खोला किनाराबाट २० होइन अर्को २० मिटर पनि नबस बरु सुकुम्वासी बन भनेजस्तै गरिदिएका छन् ।
जे होस्, न्यायमूर्तिहरुले धेरै कुरा बुझेका छन् । काठमाडौं भूकम्पको जोखिम क्षेत्र भएको भएर काठमाडौंलाई अलि खुला क्षेत्र बनाउन खोज्या अरे ! कम्तीमा खोला किनारबाट ४० मिटरसम्म घर बनाउन नदिएपछि जग्गा त खाली हुन्छ ।
खोला किनाराका सार्वजनिक जग्गा अतिक्रमण हुँदा खोला किनारामा नै हजारौं सुकुम्वासी हुँदा आँखा चिम्म गरेर बसेका न्यायमूर्तिले हजारौं हैन लाखौंलाई सुकुम्वासी बनाइदिने आदेश गरिदिए । त्यसै पशुपतिनाथको शरणमा पुगेर चेलीहरुले विरहको गीत गाका त हैनन् त !
विदेश गाका युवाहरु रगत पसिना उतै सिध्याएर उमेर ‘४० कटेसी रमाउँला’ भन्दै गीत हिट भाको थियो । त्यही सम्झेर हो कि न्यायमूर्ति पनि सुपरहिट हुने आजकलको भाषामा ‘भाइरल’ बनिने । चर्चामा पुगिने कति २० मिटरको कुरा गर्नु ४० मिटर नै ठोकिदिएपछि त चर्चा नभएर सुख ? त्यसका बाउबाजेको जग्गामा घर बनाएर भाडा खान पल्केकालाई सुकुम्वासी बनाइदिएपछि टन्ठ साफ !
न्याय होस् त अहिलेको चालिसे निर्णय गर्ने जस्ताको होस् । गरिबी हटाउनेभन्दा पनि गरिब नै हटाइदिएपछि खेल खतम भएन ? धन्न, काठ र रापले बनाएका न्यायमूर्तिले त्यही काठ रापलाई धज्जी उडाइदिए । यत्तिको न्याय गर्नसके किन न्याय खोज्न गोर्खा जानु ? बागमतीलाई ढलमती बनाएर शुद्ध गरेजस्तै भएन र ?
न्यायमूर्तिको ठाउँमा अन्यायमूर्ति आएपछि, कानुन बनाउने बेला नून खाएपछि, तेस्रो अंगलाई तृतीया लागेपछि अनि चौथो अंग चुत्थो अंग भएपछि यहाँ भन्दा के होस् ! त अब जे हुन्छ ४० मै हुन्छ । ‘यो नेपाल हो, यहाँ सीधासाधाले बस्नै पाउँदैन ।’
खोला होस् कि नाला ४० मिटर जाला
घर जाओस् बारी त्यसकै मन पो खाला
आउ बसांै ठट्टै मारौं, नदी खोला किनारमा,
वारिपारि २० मिटर थपी रमाउँ साँझैमा ।
-1755862759.jpeg)
