काठमाडौं– मलेसियाका ग्लोब उत्पादन कम्पनीहरूले आप्रबासी श्रमिकलाई मलेसिया जाँदा लागेको लागत फिर्ता दिन थालेका छन् । मलेसियाका ठूला कम्पनीले श्रमिकलाई महामारीका बेला तलब नदिएपछि ग्लोब आयात गर्ने प्रमुख देश अमेरिकालगायतले ग्लोब आयातमा रोक लगाइदिएसँगै कम्पनीले श्रमिकलाई रोजगारीमा आउँदा लागेको लागत दिन थालेका हुन् ।
मलेसियाको ग्लोब कम्पनीमा कार्यरत आप्रबासी श्रमिकहरूले मलेसिया आउँदा चर्को भर्ना शुल्क तिर्नुपरेको र बाध्यकारी श्रममा संलग्न हुनु परेको भन्दै आफूहरूमाथि श्रम शोषण गरिएको भनेपछि अमेरिकालगायत मुलुकहरूले मलेसियाको ग्लोब आयातमा रोक लगाएका थिए । यसरी अमेरिकालगायत देशले ग्लोब आयात नगर्दा ग्लोब उत्पादक कम्पनीहरू घाटामा गएपछि आप्रबासी श्रमिकले तिरेको रकम फिर्ता गर्न मलेसिया बाध्य भएको हो ।
आप्रबासी श्रमिकको रकम फिर्ता कार्य १ जुलाईदेखि सुरु भए पनि मलेसियाका ठूला ग्लोब उत्पादक कम्पनीहरूले रकम फिर्ता गर्न आकानकानी गर्दै आएका थिए । मलेसियाको ग्लोब उत्पादक कम्पनी डब्लुआरपीले भने १ जुलाईदेखि नै भर्ना शुल्कबापत भनेर आप्रवासी श्रमिकले तिरेको रकम फिर्ता सुरु गरेको थियो । कम्पनीका अनुसार १ हजार ६ सय आप्रवासी श्रमिकलाई किस्ताबन्दीमा रकम फिर्ता गरिने छ ।
डब्लुआरपीका अनुसार कम्पनीमा काम गर्न आउने श्रमिकलाई ४ हजार ५ सय ४७ देखि १६ हजार ५४ रिंगिटसम्म फिर्ता दिइनेछ । लगभग २ करोड १४ लाख रिंगिट आप्रबासी श्रमिकलाई उनीहरूले तिरेको भर्ना शुल्कबापत फिर्ता दिइने डब्लुआरपीले बताएको छ । ३० महिनाभित्रमा सबै श्रमिकहरूलाई भर्ना शुल्कबापत लागत खर्च फिर्ता गरिसक्ने डब्लुआरपीले बताएको छ ।
यसरी मलेसियाको ग्लोव उत्पादन गर्ने ठूला कम्पनी डब्लुआरपीले जुलाईदेखि श्रमिकलाई किस्ताबन्दीमा रकम फिर्ता गर्ने घोषणा गर्ने भएपछि अन्य ठूला कम्पनीहरूले पनि रकम फिर्ता गर्न थालेको बताइएको छ ।
यी कम्पनीले रकम फिर्ता गर्दै
मलेसियाबाट ग्लोब आयात गर्ने प्रमुख देश अमेरिकालगायतले प्रतिबन्ध फुकुवा गराउन लागि भए पनि रकम फिर्ता गर्न कम्पनीहरू अग्रसर भएको त्यहाँको सञ्चार माध्यमले जनाएका छन् । श्रमिकलाई श्रम गर्न आउँदाको रकम फिर्ता दिँदा ग्लोब निर्यातमा प्रतिबन्ध हट्ने भएपछि कम्पनीहरूले रकम फिर्ता गर्न थालिएको बताइएको छ ।
मलेसियाको ठूलो ग्लोब उत्पादक कम्पनी टप ग्लोबले ५ करोड रिंगिट बराबर रकम श्रमिकहरूलाई फिर्ता गर्नुपर्ने प्रारम्भिक अनुमान छ । टप ग्लोबले भने यस अगाडि नै नयाँ आउने श्रमिकका लागि शून्य लागतको नीति अपनाइएको घोषणासमेत गरिसकेको छ । पहिले पनि कुनै पनि श्रमिकलाई भर्ना शुल्क तिराउने पक्षमा नरहेको सो कम्पनीले दाबी रहेको बताइएको छ ।
यसैगरी हार्टालेगा होल्डिङ्सले पनि श्रमिकले रोजगारीका लागि तिर्नुपरेको भर्ना शुल्क फिर्ता गर्ने भएको छ । ४ करोड रिंगिट बराबरको रकम श्रमिकलाई फिर्ता गर्ने योजना बनाएको कम्पनीले बताएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय मान्यताअनुरूप आफ्नो कम्पनीले पनि श्रमिकसँग कुनै भर्ना शुल्क नअसुल्ने नीति रहेको भन्दै रकम तिर्न बाध्य पारिएकाहरू एजेन्टहरूलाई सो रकम फिर्ता गर्न निर्देशन दिइएको कम्पनीले जनाएको छ । साथै, यस कार्यले आफ्नो शून्य लागत नीतिप्रतिको प्रतिबद्धतालाई स्पष्ट पार्नेसमेत कम्पनीले उद्घोष गरेको छ ।
कम्पनीमा काम गर्न आएका आप्रबासी श्रमिकले भर्ना प्रक्रियामा कुनै शुल्क तिर्नु नपर्ने कुरालाई सुनिश्चित गर्न कम्पनी सचेत रहेको पनि कम्पनीले जनाएको छ । कुनै एजेन्टलाई आप्रबासी श्रमिकले रकम तिर्ने विषय विश्वमै चुनौतिपूर्ण विषय रहेको भन्दै त्यसलाई निरुत्साहित गर्न कम्पनी सजग रहने हार्टालेगले बताएको छ ।
