काठमाडौं– संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई)स्थित नेपाली दूतावासले मागपत्र प्रमाणीकरणमा ढिलासुस्ती र लापरवाही गरेको व्यवसायीहरुले आरोप लगाएका छन् । प्रगतिशील वैदेशिक रोजगार व्यवसायी मञ्च, नेपालले बिहीबार विज्ञप्ति जारी गर्दै दूतावासको श्रम शाखाले व्यवसायप्रति अन्यायपूर्ण व्यवहार गरेको जनाएको हो ।
मञ्चका महासचिव मिलन कट्टेलले जारी गरेको उक्त विज्ञप्तीमा श्रम स्वीकृतिसँग सम्बन्धित प्रक्रियामा ढिलाई हुँदा सम्पूर्ण व्यवसायीमाथि नै गम्भीर असर पुगेको दाबी गरिएको छ । ‘हाल यूएईस्थित नेपाली दूतावासको श्रम शाखामा एप्रुभल प्रक्रियामा देखिएको ढिलासुस्ती, भेदभावपूर्ण व्यवहार र गैरजिम्मेवार मनोवृत्तिले सम्पूर्ण वैदेशिक रोजगार व्यवसायी समुदाय गम्भीर निराशामा परेको छ’, विज्ञप्तीमा भनिएको छ ।
एउटै कागजात र एउटै प्रक्रियाबाट गरिने काममा कुनै म्यानपावरको प्रमाणीकरण २–४ दिनमै हुने तर कुनैको महिनादिन अड्किने भन्दै मञ्चले दूतावासको व्यवहारप्रति ध्यानाकर्षण भएको जनाएको छ । ‘दूतावासले काम गर्ने प्रक्रिया कतै गिरोहको कब्जामा त पुगेको हैन ?’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।
दूतावासका कर्मचारीले मागपत्र प्रमाणीकरण ढिलो गरिदिएर काम अर्को म्यनपावरतर्फ ‘डाइभर्ट’ होस् भन्ने चाहना हुनसक्ने महासचिव कट्टेलले आशंका गरेका छन् । ‘हामीले डिमान्ड हाल्दा दूतावासले हाम्रो कम्पनीको सम्पूर्ण विवरण हेर्न मिल्छ । त्यसकारण हाम्रो प्रमाणीकरण ढिलो गरिदिएपछि त अर्को म्यानवापरलाई दिन मिल्यो । यो खेल हुनसक्छ,’ उनले भने । दूतावासले पछिल्लो समय देखाएको यस्तो व्यवहारबाट व्यवायीहरु पेशा नै छाड्ने मुडमा पुगिसकेको उनले बताए ।
कानुनी प्रक्रियाभित्र रही समयमै सेवा पाउने आम व्यवसायीको हकमाथि दूतावासले खेलवाड गरेर अपराध गरेको मञ्चको आरोप छ । ‘यो दूतावास हो कि दलाल केन्द्र ?’ विज्ञप्तीमार्फत प्रश्न गरिएको छ । दूतावसले काम नगरी अनावश्यक झमेलाको खेती गरेको व्यवसायीको आरोप छ । यो सामान्य प्रशासनिक कमजोरीमात्र नभई संगठित शोषणको भएको मञ्चको ठहर छ ।
विगतको यस्तो समस्या आइनपरेको तर पछिल्लो समय श्रम र परराष्ट्रबाट नयाँ टिम गएपछि यस्तो हुन थालेको बताइएको छ । दूतावासले कसको काम छिटो गर्छ, कस्तो काम ढिलो गर्छ भन्ने विषयमा भने कुनै जानकारी नभएको व्यवसायीको भनाइ छ ।व्यवासयीले चाँडोभन्दा चाँडो यो समस्याको समाधान खोजेका छन् । यस्तो प्रवृत्ति नसुध्रिए संसदको अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सम्बन्ध समिति, अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग, परराष्ट्र मन्त्रालय र अन्य जिम्मेवार निकायसम्म पुग्ने मञ्चले जनाएको छ ।
व्यवसायीले नेपाली श्रमिकको भर्ना प्रक्रियाका लागि मागपत्र प्रमाणीकरण गर्न आवेदन भरेर अवश्यक विवरण खुल्ने आधिकारिक मागपत्र, म्यानपावर कम्पनी र रोजगारदाताबिचको सम्झौताको प्रतिलिपि, रोजगारदाताले म्यानपावर कम्पनीलाई कामदार पठाउन जारी गरेको अधिकृत, आधिकारिक श्रम सम्झौता, श्रमिकको सुरक्षा सुनिश्चित् गर्ने पत्र लगायतका कागजात आवश्यक पर्छन् ।
म्यानपावर व्यवसायीले पठाउने श्रमिकको संख्याको आधारमा दूतावासमा प्रमाणीकरण दस्तुर तिर्नुपर्छ । दूतावासले केही समय अघिबाट नेपाली मिसन डिमान्ड प्रमाणीकरण प्रणालीमार्फत मागपत्र प्रमाणीकरण गर्दै आएको छ । यूएई प्रत्येक वर्ष एक लाखभन्दा बढी नेपाली युवाहरुको रोजगार गन्तव्य बन्दै आएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा एक लाख ९३ हजार ४३८ जना यूएई गएका थिए ।