-
प्रधानमन्त्री ओलीको दल नेकपा एमालेले मेरिटोक्रेसीको विरोध गर्दै उपकुलपति प्रा.डा. केशरजंग बरालको विरोध गरेपछि नियुक्ति प्रक्रिया रोकिएको थियो
-
त्रिविले छनोट समितिले सिफारिस गरेका तीनमध्ये पहिलो नम्बरमा रहेकालाई नियुक्ति गर्न लाग्दा एमालेको कोही पनि नपर्ने भएपछि यो प्रक्रिया अवरुद्ध भएको थियो
-
एमाले महासचिव शंकर पोखरेल यस विषयमा सतहमै उत्रेर मेरिटोक्रेसीको विरोध गरेका थिए भने प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सिनेटको बैठकमा आफूनिकट कर्मचारी संगठनका नेता र विद्यार्थी नेता उचालेर त्रिविका उपकुलपति प्रा.डा. बरालको विरोध गर्न लगाएका थिए
काठमाडौं– प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको दबाबपछि त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा एकैसाथ आठ डीन नियुक्त भएका छन् । शनिबार बसेको त्रिवि कार्यकारी परिषद्को बैठकले आठ डीन र तीन निर्देशक नियुक्त गरेको हो ।
त्रिविका रेक्टर खड्ग केसीका अनुसार शिक्षाशास्त्र संकायमा प्रा.डा. वेदराज आचार्य, वन विज्ञान अध्ययन संस्थानमा सहप्राध्यापक ठाकुर सिलवाल, चिकित्साशास्त्र अध्ययन संस्थानमा प्रा.डा. मोहोनराज शर्मा डीन नियुक्त भएका छन् । त्यसैगरी मानविकी तथा सामाजिकशास्त्रमा प्रा.डा. द्विविनन्द ढकाल, व्यवस्थापन संकायमा प्रा.डा. महानन्द चालिसे, विज्ञान तथा प्रविधि अध्ययन संस्थानमा प्रा.डा. शंकर खनाल, कृषि र पशुविज्ञान अध्ययन संस्थानमा सहप्राध्यापक डा. किशोरचन्द्र दाहाल र इञ्जिनियरिङ अध्ययन संस्थानमा प्राध्यापक डा. सुशीलबहादुर बज्राचार्य नियुक्त भएका छन् ।
त्यसैगरी शिक्षा विकास तथा अनुसन्धान केन्द्रको निर्देशकमा डा. सहप्राध्यापक राजेन्द्र कुँवर, व्यावहारिक तथा प्रविधि अनुसन्धान केन्द्रको निर्देशकमा प्रा.डा. मिना राजभण्डारी र योजना निर्देशनालयका निर्देशकमा सहप्राध्यापक डा. लक्ष्मीकान्त शर्मा नियुक्त भएका छन् ।प्रधानमन्त्री ओलीको दल नेकपा एमालेले ‘मेरिटोक्रेसी’को विरोध गर्दै उपकुलपति प्रा.डा. केशरजंग बरालको विरोध गरेपछि नियुक्ति प्रक्रिया रोकिएको थियो । कतिसम्म भने एमालेनिकट प्राध्यापकको भागबण्डा नमिल्दासमेत यो प्रक्रिया रोकिएको थियो । उपकुलपति प्रा.डा. बराल मेरिटोक्रेसीकै आधारमा डीन र निर्देशक नियुक्ति प्रक्रियामा लागेपछि प्रधानमन्त्री ओलीले हस्तक्षेप थालेका थिए । उक्त विषयमा ओलीको आलोचना बढेपछि एमाले महासचिव शंकर पोखरेल सतहमै उत्रेर मेरिटोक्रेसीको विरोध गरेका थिए ।
अघिल्लो आइतबार महासचिव पोखरेलले मेरिटोक्रेसी भन्दै कांग्रेस र माओवादीबाट मात्र डीन नियुक्त गर्न लागेको आरोप उपकुलपति बरालमाथि लगाएका थिए । ‘त्रिभुवन विश्वविद्यालयको उपकुलपति छनोटलाई मेरिटोक्रेसीका आधारमा गरिएको भनेर खुबै प्रचार गरियो । जबकि त्यतिबेलाको सत्ताको नेतृत्व गरिरहेको माओवादीले आफूनिकट व्यक्तिलाई भिसी बनाउनेगरी प्रक्रिया अघि बढायो,’ सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा महासचिव पोखरेलले लेखेका छन्, ‘सोहीअनुसार माओवादीनिकटका चित्रबहादुर बुढाथोकी र केशरजंग बराल एक र दुई नम्बरमा सिफारिस गरिए । योजनाअनुरुप दुई नम्बरमा रहेका बराललाई भिसी बनाइए ।’
बिहीबारको सिनेट बैठकमा प्रधानमन्त्री ओलीले आफूनिकट कर्मचारी संगठनका नेता र विद्यार्थी संगठनका नेता उचालेर उपकुलपति बरालमाथि खनिन लगाएका थिए । त्रिवि कर्मचारी संघका अध्यक्ष छत्रबहादुर कार्कीले उपकुलपति बरालले डीन नियुक्त गर्न नसकेर जात्रा गरेको आरोप लगाएका थिए । उनी एमालेनिकट प्रगतिशील कर्मचारी संगठनका नेता हुन् । त्रिवि कर्मचारी संघमा उनी २०७९ असार १५ गते निर्वाचित भएका हुन् ।
यसपछि पूल्चोक इञ्जिनियरिङ क्याम्पसका स्ववियु सभापति विराज अर्यालले उपकुलपति बरालले एकलौटीरुपमा विश्वविद्यालय चलाएको आरोप लगाएका थिए । उपकुलपति विश्वविद्यालयमै नआउने आरोप लगाउँदै उनले मेरिटोक्रेसी लागू गर्न नहुने माग गरे । ‘उपकुलपति आधा समय घर बस्नुहुन्छ । यहाँ उहाँको आतंक छ । आफैं नियम मिच्दै हिँड्नुहुन्छ,’ अर्यालले भनेका थिए, ‘मेरिटोक्रेसीको रंगमञ्च किन रच्दै हुनुहुन्छ ? तपाईंको मान्छे नियुक्त गर्नलाई ?’ अर्याल नेकपा एमालेको भ्रातृ संगठन अनेरस्ववियुका नेता हुन् । सिनेट बैठकमा प्रधानमन्त्री ओलीले आफूबाट हस्तक्षेप नभएको भन्दै समाचारहरुको खण्डन गरेका थिए ।
यसरी मिल्यो भागबण्डा
त्रिविका उपकुलपतिमा प्रा.डा. बराललाई माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रधानमन्त्री हुँदा २०८० फागुनमा नियुक्त गरेका थिए । उनै बरालले मेरिटोक्रेसीको आधारमा डीन र निर्देशकहरु नियुक्त गर्न लागेपछि गत साउन १३ गते सिनेटको बैठक नै स्थगित गरेका थिए प्रधानमन्त्री ओली ओलीले । त्यसपछि लामो समय लगाएर भागबण्डा मिलेपछि ओलीले बिहीबार पुस ७ भित्र नयाँ डीन नियुक्त गर्न निर्देशन दिएका हुन् ।
यही दबाबका कारण उपकुलपतिले आठ डीनमा कांग्रेसबाट तीन, एमालेबाट दुई र माओवादीबाट दुईजना नियुक्त गरेका छन् । एकजना भने स्वतन्त्र छानिएका छन् । व्यवस्थापन संकायमा नियुक्त प्रा.डा. महानन्द चालिसे, वन विज्ञान अध्ययन संस्थानमा नियुक्त सहप्राध्यापक ठाकुर सिलवाल र विज्ञान तथा प्रविधि अध्ययन संस्थानमा नियुक्त प्रा.डा. शंकर खनाल कांग्रेस कोटाबाट हुन् ।
यता इञ्जिनियरिङ अध्ययन संस्थानमा नियुक्त प्रा.डा. सुशिलबहादुर बज्राचार्य र शिक्षाशास्त्र संकायमा नियुक्त प्रा.डा. वेदराज आचार्य एमाले कोटाका डीन हुन् । माओवादीबाट मानविकी तथा सामाजिक शास्त्रमा प्रा.डा. द्विविनन्द ढकाल र कृषि तथा पशु विज्ञान अध्ययन संस्थानमा सहप्राध्यापक किशोरचन्द्र दाहाल डीन नियुक्त भए । चिकित्साशास्त्र अध्ययन संस्थानको डीनमा भने प्रा.डा. मोहोनराज शर्माको नाममा सहमति जुटेको बताइएको छ ।
उपकुलपति बरालले छनोट समितिले सिफारिस गरेका तीनमध्ये पहिलो नम्बरमा रहेकालाई नियुक्ति गर्न चाहेका थिए । यसरी नियुक्ति दिँदा एमालेको कोही पनि नपर्ने भएपछि तीन जनामध्येबाट एक जना जोसुकैलाई नियुक्ति गर्ने सहमति जुटेको हो । ‘सम्बन्धित क्षेत्रका शैक्षिक विशिष्टता प्राप्त गरेको प्राध्यापक वा सहप्राध्यापकहरूमध्येबाट वर्णानुक्रममा तीन जनाको नामावली कार्यकारी परिषद्समक्ष पेस गर्ने छ र कार्यकारी परिषद्बाट सिफारिस गरिएका तीन जनामध्ये कुनै एक जनालाई डीनमा नियुक्त गरिने छ,’ डीन नियुक्तिसम्बन्धी पछिल्लो मापदण्डमा उल्लेख छ ।
यसैगरी परिषद्ले तीन जना निर्देशक भने बराबर बाँडफाँट गरेको छ । कांग्रेसले व्यवहारिक विज्ञान तथा प्रविधि अनुसन्धान केन्द्र (रिकास्ट) पाएको छ । यहाँ प्रा.डा. मीना राजभण्डारी निर्देशक नियुक्त भइन् । एमालेको भागमा शिक्षा, विकास तथा अनुसन्धान केन्द्र (सेरिड) पर्यो । सेडिडको निर्देशकमा सहप्राध्यापक राजेन्द्र कुँवर निर्देशक नियुक्त भए ।
माओवादीको भागमा परेको योजना निर्देशनालयको निर्देशकमा लक्ष्मीकान्त शर्मा नियुक्त भएका छन् । आठ जना डीनका लागि ६३ र निर्देशकको लागि १६ जनाले आवेदन दिएका थिए । त्रिविमा अझै रिक्त १२ क्याम्पसका प्रमु्ख नियुक्त गर्न सकेको छैन ।
-1745656903.jpeg)