काठमाडौं– सरकारले आपत्कालीन हवाई उद्धारका लागि ‘प्रतिबद्ध संयन्त्र’को व्यवस्था गर्ने भएको छ । प्रसव पीडामा परेका महिला र जोखिममा परेका नागरिकको आपत्कालीन उद्धारका लागि त्यस्तो संयन्त्र बनाउने भएको हो ।
गृह मन्त्रालय, स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय र महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयले आवश्यक स्रोत साधनको सुनिश्चितता गर्ने भएका छन् । शनिबार सरकार र अनसन बसेका तेह्रथुमको फेदाप–५ निवासी दीपक सिलवालबीच भएको पाँचबुँदे सहमतिको चौथो बुँदामा उक्त विषय उल्लेख गरिएको छ ।
गृह, स्वास्थ्य तथा जनसंख्या र महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयले आवश्यक स्रोत साधनको सुनिश्चितता गर्ने
हाल महिला तथा बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयबाट दुर्गम क्षेत्रका ज्यान जोखिममा परेका गर्भवती तथा सुत्केरी महिलाहरूका लागि हवाई उद्धार कार्य चलिरहेको छ । गृह मन्त्रालयअन्तर्गतको केन्द्रीय विपद् व्यवस्थापन कोषमार्फत विपद् तथा आकस्मिक घटनामा परेकाहरूको आवश्यकताअनुसार हवाई उद्धार भइरहेको मन्त्रालयका सूचना अधिकारी दिलकुमार तामाङले जानकारी दिए ।
उनका अनुसार आपत्कालीन हवाई उद्धारका लागि भनेर सरकारले देशको पचिमी क्षेत्रको सुर्खेत र पूर्वी क्षेत्रको सुनसरीको इटहरीमा नेपाली सेनाको हेलिकप्टर व्यवस्था गरेको छ । तर, आपत्कालीन हवाई उद्धारसम्बन्धी कार्यविधि, २०७७ झण्झटिलो भएको गुनासो सरोकारवालाहरूको छ । सोही कारण प्रसव पीडामा परेका महिला र जोखिममा परेका नागरिकको उद्धारका लागि हेलिकप्टरको सहज उपलब्धता नभएको यही क्षेत्रमा क्रियाशील अभियन्ता सिलवालले बताए ।
उनी हवाई उद्धारसम्बन्धी कार्यविधि संशोधन गर्नुपर्ने र प्रदेशस्तरमा आपत्कालीन उद्धारका लागि हरेक प्रदेशमा हेलिकप्टरको व्यवस्था हुनुपर्ने माग गर्दै ३० दिन लामो अनसन बसेका थिए । शनिबार गृहमन्त्री रमेश लेखकले जुस खुवाएर अनसन तोडाएपछि बोल्ने क्रममा सिलवालले अहिलेको हवाई उद्धारसम्बन्धी कार्यविधिले उद्धारमा धेरै समस्या आएको बताए । ‘कार्यविधि संशोधन गर्नैपर्ने खालको छ । यही अवस्थामा उद्धार कार्य सहज छैन,’ उनले शनिबार गृह मन्त्रालयमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा भने ।
गृह मन्त्रालयका अनुसार यही असोज १० गतेदेखि हालसम्म विपद्का कारण जोखिममा परेका ९५१ जना नागरिकको देशभरबाट उद्धार भएको छ । १६ वटा शव हेलिकप्टरबाट उठाइएको छ । २३ हजार ९२३ किलो खाद्यसामग्री र चार हजार ४५० लिटर इन्धन पनि विपद्ग्रस्त क्षेत्रमा वितरण हेलिकप्टरबाट भएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
त साउन १ देखि असोज ९ गतेसम्म भने गृह मन्त्रालयले २३ पटक रक्षा मन्त्रालय र सेनासँग प्रसव पीडामा रहेका गर्भवती र जोखिममा परेका नागरिकको उद्धारका लागि समन्वय गरेको थियो । यस्तै, गत २८ जेठदेखि ३१ असारसम्ममा १६ जना नागरिकको आपत्कालीन उद्धार गरिएको मन्त्रालयले जनाएको छ । मन्त्रालयका अनुसार उद्धार गरिएकामा विपद्बाहेक दुर्घटनामा परी घाइते भएका र विकट क्षेत्रमा तत्काल थप उपचार आवश्यक रहेका नागरिकहरूलाई उद्धार गरिएको हो ।
