साउदी दूतावासले कामदारको भिसासम्बन्धी प्रक्रियाका लागि भिएफएसलाई ‘भिसा सेन्टर’को रुपमा तोकिनु सिण्डिकेट भएको संघको आरोप
काठमाडौं– नेपालीहरुको प्रमुख रोजगार गन्तव्य मुलुकमध्येको एक साउदी अरेबियाले भिसाको आवेदन भिएफएस ग्लोबल सर्भिसेस नेपालमार्फत लिने प्रक्रिया अगाडि बढाएसँगै वैदेशिक रोजगारी व्यवसायीहरु सशंकित बनेका छन् । उनीहरु साउदीको भिसा प्रक्रियामा एकाधिकार (सिण्डिकेट) लागू गर्न लागिएको भन्दै सशंकित बनेका हुन् ।
तर, साउदी सरकारले भिएफएसलाई केन्द्र तोकेपछिको अवस्था के हुन्छ भन्नेबारे कारणबारे व्यवसायीहरु नै अन्योलमा देखिन्छन् । साउदी दूतावासले नेपालको परराष्ट्र मन्त्रालयलाई सम्बोधन गरी पठाएको कूटनीतिक नोटमा साउदी प्रवेशका लागि सबै प्रकारका भिसा तथा यात्रासम्बन्धी अनुमति प्रदान गर्ने कार्य भिएफएस ग्लोबल सर्भिस नेपालले सञ्चालन गर्ने जानकारी दिएपछि अन्योलको अवस्था सिर्जना भएको हो ।
वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघले साउदी दूतावासबाट नेपाल सरकारलाई आएको जानकारीपश्चात् लागू गर्न खोजिएको भिएफएस प्रणालीको कडा प्रतिवाद गर्ने जनाएको छ । यद्यपि, तत्कालै दूतावास घेराउलगायतका आन्दोलन गर्न व्यवसायीहरुले दाबाब दिए पनि संघले कसरी अगाडि बढ्ने भन्नेबारे निर्णय गर्न सकेको छैन । संघले शनिबार विज्ञप्ति जारी गर्दै व्यवसायी र श्रमिकको अहितमा हुने कुनै पनि एकाधिकारको विपक्षमा रहेको जनाएको छ ।
केही महिनायतादेखि मलेसिया, साउदी अरेबिया, युएईलगायतका मुलुकमा व्यावसायिक आवरणमा केही व्यक्तिले सिण्डिकेट लागू गर्न खोजेको भन्दै संघले त्यसविरुद्ध वक्तव्य जारी गर्दै आएको छ ।साउदी दूतावासले कामदारको भिसासम्बन्धी प्रक्रियाका लागि भिएफएसलाई ‘भिसा सेन्टर’को रुपमा तोकिनु सिण्डिकेट भएको संघका महासचिव मेघनाथ भुर्तेलले बताए ।
‘दूतावासले हिजोको आजै यो प्रक्रियामा जाने निर्णय गरेको होइन,’ उनले भने, ‘सिण्डिकेटधारीहरुले लामो समयको पूर्वतयारीपश्चात् निजी कम्पनीमार्फत भिसासम्बन्धी कार्य गराउन दूतावासलाई प्रभावित पार्न सफल भए ।’ उनले व्यवसायी र कामदारविरुद्ध सिण्डिकेट लाद्नेहरुलाई कुनै हालतमा नछाड्ने बताए । त्यस्ता व्यक्तिहरुको निकट भविष्यमा नै पहिचान र भण्डाफोर गर्ने महासचिव भुर्तेलको भनाइ छ ।
‘संघ व्यवसायी र कामदारको पक्षमा जस्तोसुकै कठिन परिस्थितिको सामना गर्न तयार छ,’ उनले भने, ‘कामदारमाथि थपिने आर्थिक भार र व्यवसायीले भोग्नुपर्ने झण्झटिलो प्रक्रियालाई कुनै पनि हालतमा स्वीकार्न सकिन्न ।’ कामदरसँग जोडिने हरेक विषयमा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयसँग छलफल र स्वीकृतिविना खडा हुने भिसा सेन्टर, मेडिकल सेन्टरलगायतका कुनै पनि संस्थाहरु संघलाई मान्य नहुने महासचिव भुर्तेलले बताए ।
उनले नेपालका लागि साउदी राजदूत साद अबुहमिदसँग बुधबार भएको भेटमा सामान्यरुपमा अनौपचारिक कुराकानी भए पनि तत्कालै भिएफएस लागू गर्ने निर्णय आउनुले आश्चर्य लागेको बताए । दूतावासले गरेको उक्त निर्णयमाथि पुनर्विचार गर्न पनि भुर्तेलले आग्रह गरे ।वैदेशिक रोजगार तथा आप्रवासन विज्ञ डा. गणेश गुरुङले भिसा प्रक्रियाका लागि प्रत्येक देशको आ–आफ्नै नीति हुने बताए ।
त्यही कारण साउदी दूतावासले भिएफएसमार्फत भिसासम्बन्धी प्रक्रियाको काम गर्ने निर्णय गरेको हुनसक्ने उनको बुझाइ छ । ‘विस्तृत विवरण नआएसम्म भिएफएसमार्फत हुने कार्यले पार्ने प्रभावका बारेमा यसै भन्न सकिन्न,’ उनले भने, ‘एक हप्ताभित्रमा आवश्यक प्रक्रियागत विषयमा जानकारी दिने भनिएको छ, त्यतिबेलासम्म पर्खिनु उत्तम होला ।’ भिसासम्बन्धी कार्य जहाँबाट गरे पनि रोजगारीका लागि साउदी जाने कामदारले सहज र सुलभ सेवा पाउनुपर्ने डा. गुरुङले बताए ।
संघले भिएफएस प्रणाली लागू भए वैदेशिक रोजगारीमा जाने श्रमिकमाथि आर्थिक भार थपिने बताएको छ । व्यवसायीलाई गुमराहमा राखेर लागू गरिने प्रणाली स्वीकार्य नहुनेसमेत संघको भनाइ छ । ‘...साउदी अरब मुलुकमा जान भिसा प्रक्रियाका लागि भिएफएस ग्लोबल सर्भिसेस नेपाल खडा गरी उक्त भिसा सेन्टरमार्फत कामदारका लागि भिसा प्रक्रिया गर्ने भनिएको छ,’ संघले शनिबार जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘कामदारसँग जोडिने हरेक विषयमा नेपाल सरकार, श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयसँग छलफल र स्वीकृतिविना खडा हुने भिसा सेन्टर, मेडिकल सेन्टरलगायतका संस्थाहरु संघलाई मान्य हुने छैन ।’
