काठमाडौं- जापानको श्रमबजारमा आप्रवासी कामदारको रुपमा नेपालीहरुले साढे छ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको तथ्यांक सार्वजनिक भएको छ । जापानको श्रम, स्वास्थ्य तथा कल्याण मन्त्रालयले भर्खरै सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार त्यहाँ एक लाख १८ हजार १९६ जना नेपाली कामदार रहेको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।यो समग्र आप्रवासी कामदारको ६.५ प्रतिशत हो ।
जापानमा कूल १८ लाख २२ हजार ७२५ आप्रवासी कामदार रहेको तथ्यांक छ ।जापानलाई आप्रवासी कामदार उपलब्ध गराउने देशहरुमध्ये नेपाल चौथो स्थानमा रहेको त्यहाँको मन्त्रालयले जनाएको छ । सबैभन्दा बढी कामदार उपलब्ध गराउने मुलुक अर्थात् पहिलो नम्बरमा भने भियतनाम रहेको तथ्यांकमा उल्लेख गरिएको छ ।
भियतनामबाट चार लाख ६२ हजार ३८४ जना जापानमा काम गरिरहेको जनाइएको छ । यसले जसअनुसार जापानको श्रमबजारमा भियतनामीले २५.४ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको देखिन्छ ।
त्यसैगरी जापानलाई आप्रवासी कामदार उपलब्ध गराउनेमा चीन दोस्रो र फिलिपिन्स तेस्रो स्थानमा रहेका छन् । चीनले तीन लाख ८५ हजार ८४८ अर्थात् २१.२ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको छ भने फिलिपिन्सले दुई लाख छ हजार ५० अर्थात् ११.३ प्रतिशत कामदारको हिस्सा ओगटेको मन्त्रालयको तथ्यांकमा समेटिएको छ ।
जापानमा सबैभन्दा थोरै आप्रवासी कामदार पेरुबाट उपलब्ध भएको बताइएको छ । पेरुका ३१ हजार २६३ अर्थात् १.७ प्रतिशत नागरिक श्रमबजारमा काम गरिरहेको मन्त्रालयले उल्लेख गरेको छ ।
मन्त्रालयले सार्वजनिक गरेको विवरणअनुसार ‘पार्ट टाइम’ काम गर्नेहरुको संख्यासमेत तथ्यांकमा समावेश गरिएको छ । जापानको श्रमबजारमा पिआरधारी, जापानी नागरिकसँग वैवाहिक सम्बन्ध कायम गरेका र उनीहरुका परिवारिक सदस्य श्रमबजारमा सबैभन्दा ठूलो संख्यामा रहेको उल्लेख छ ।
त्यस्ता कामदारको संख्या पाँच लाख ९५ हजार २०७ अर्थात् ३२.७ प्रतिशत रहेको मन्त्रालयको तथ्यांकले देखाएको छ ।वर्किङ भिसामा चार लाख ७९ हजार ९४९, विशिष्ट क्षेत्रमा ७३ हजार ३६३, ट्रेनिङ (प्रशिक्षार्थी) भिसामा तीन लाख ४३ हजार २५४ र निश्चित स्टाटस नतोकिएका (विद्यार्थी तथा डिपेन्डेण्ट भिसावाहक) तीन लाख ३० हजार ९१० जना आप्रवासी रहेको तथ्यांकमा उल्लेख गरिएको छ ।
निश्चित स्टाटस नभएका विद्यार्थी तथा डिपेन्डेण्ट विदेशी नागरिकमध्ये काम गर्ने सबैभन्दा धेरै अर्थात् ३९.६ प्रतिशत नेपाली रहेका छन् ।जापानको श्रमबजारमा उलब्ध कामदारले मात्रै माग पूरा नहुने भएपछि त्यहाँको सरकारले विदेशी कामदार भित्र्याउने नीति लिएको छ ।
विदेशी कामदारको माग बढेका कारण जापानले विभिन्न मुलुकसँग श्रम सम्झौतासमेत गरेको छ । जापानले विभिन्न क्षेत्रमा काम गर्नेगरी स्पेसिफाइड स्किल्ड वर्कर (एसएसडब्ल्यू) प्रणालीमार्फत कामदार लैजान नेपालसँग पनि सन् २०१९ मा नै श्रम सम्झौता गरिसकेको छ । चरणबद्धरुपमा कामदार लैजाने बताइए पनि विभिन्न कारण देखाउँदै अझै पनि प्रक्रिया अघि बढ्न सकेको छैन ।
