काठमाडाैं - बहालवाला एकसहित श्रम मन्त्रालयको नेतृत्व सम्हालिसकेका पाँच नेता पुनः संघीय संसद्मा देखिने भएका छन् । यही ४ मंसिरमा सम्पन्न आमनिर्वाचनबाट उनीहरु प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका हुन् ।
निर्वाचित हुनेमा हालका श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री शेरबहादुर कुँवर, पूर्वश्रममन्त्रीहरु कृष्णकुमार श्रेष्ठ, गोकर्ण विष्ट, रमेश लेखक तथा पूर्वश्रम राज्यमन्त्री टेकबहादुर गुरुङ रहेका छन् ।
हालका श्रममन्त्री कुँवर अछाम–१ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका हुन् । नेकपा एकीकृत समाजवादी पार्टीका नेता कुँवर वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवार थिए । उनले नेकपा एमालेका उम्मेदवार झपट बोहरालाई झण्डै चार हजार ५०० मतले पराजित गरे ।
कुँवरले १९ हजार ५३४ मत पाए भने निकटतम प्रतिस्पर्धी बोहराले १५ हजार ४५ मत ल्याए । मन्त्री कुँवरले श्रम मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हालेलगत्तै नीतिगत तथा प्रविधिक सुधारका कार्य थालेका थिए । उनकै योजनामा श्रमिकसँग श्रममन्त्री कार्यक्रम ल्याएर प्रत्यक्ष संवादको थालनी गरिएको छ ।
पूर्वश्रममन्त्री श्रेष्ठ बारा क्षेत्र नं. ४ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका छन् । नेकपा एकीकृत समाजवादीका उनी पनि वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका साझा उम्मेदवार हुन् । उनले आफ्नो प्रतिद्वन्दी नेकपा एमालेका उम्मेदवार एकवाल मियाँलाई पराजित गरेका हुन् । श्रेष्ठले २० हजार २९७ मत ल्याएर विजयी हुँदा मियाँले १३ हजार ८६३ मत प्राप्त गरे ।
श्रेष्ठले आफू श्रममन्त्री हुँदा श्रम गन्तव्य मुलुकहरुको खोजी गर्ने र मलेसियालगायत खाडी मुलुकमा लागू गरिएको ‘फ्रि भिसा, फ्रि टिकट’ अव्यावहारिक भएको भन्दै पुनरवेदन गर्न पहल गरेका थिए । यद्यपि, उनको उक्त प्रयास पूरा हुन पाएन । तर, उनकै अग्रसरतामा मन्त्रालयसहित सम्बन्धित निकायलाई प्रविधियुक्त बनाउने काम भयो ।
यस्तै श्रम मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हालिसकेका र निरन्तर संघीय सांसदमा विजयी हुने अर्का भाग्यमानी व्यक्ति हुन् गोकर्ण विष्ट । एमाले सचिवसमेत रहेका उनी यसपटक पनि गुल्मी क्षेत्र नं. २ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भए । विष्टले नेकपा एकीकृत समाजवादीकी सचिव रामकुमारी झाँक्रीलाई दुई हजारभन्दा बढी मतले पराजित गरी आफ्नो वर्चश्व कायम राखे ।
उनले २८ हजार ४७६ मत प्राप्त गरे भने झाँक्रीले २६ हजार ४४२ मत पाइन् । विष्टले श्रममन्त्री भएका बखत वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारहको हितमा नीतिगत निर्णय गरी कार्यान्वयनमा अडान लिएका थिए । उनले लिएको अडानका कारण लामो समय वैदेशिक रोजगारीको गतिविधि प्रभावितसमेत भएको थियो ।
पूर्वश्रम राज्यमन्त्री टेकबहादुर गुरुङ पनि प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका छन् । वैदेशिक रोजगार व्यवसायी पृष्ठभूमि भएका नेपाली कांग्रेसका नेता गुरुङ मनाङबाट निर्वाचित भएका हुन् । उनी आफ्नो प्रतिस्पर्धी एमालेका उम्मेदवार पोल्देनछोपाङ गुरुङलाई हराउँदै विजय भएका हुन् । गुरुङले श्रम राज्यमन्त्री भए पनि कार्यकारी अधिकार पाएका थिए ।
उनले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारमाथि चर्को आर्थिक भार परेको भन्दै ‘फ्रि भिसा, फ्रि टिकट’मा पठाउनुपर्ने नीतिगत व्यवस्था गरेका थिए । तत्कालीन समयमा फ्रि भिसा, फ्रि टिकटमा कामदार पठाउन नसकिने भन्दै व्यवसायीहरुले चर्को विरोध गरेका थिए । फौजदारी अभियोगमा मुद्दा खेपिरहेका गुरुङले उक्त मुद्दा किनारा नलागेसम्म संसद प्रवेश गर्न भने नपाउने भएका छन् ।
यस्तै अर्का पूर्वश्रममन्त्री नेपाली कांग्रेसका नेता रमेश लेखक पनि प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि निर्वाचित भएका छन् । उनले कञ्चनपुर क्षेत्र नं. ३ बाट एमालेकी उम्मेवार निरुदेवी पाललाई फराकिलो मतान्तरले हराउँदै संसदीय यात्रा तय गरेका हुन् । लेखक ३० हजार ५२३ मत पाएर विजयी भए भने पालले १८ हजार ४४८ मत ल्याइन् । लेखकले श्रममन्त्री हुँदा वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरुलाई जवाफदेही बनाउन र दिगो व्यवसाय सञ्चालन गरुन् भन्ने उद्देश्यले धरौटीको प्रावधान ल्याएका थिए ।
राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका नेता एवं पूर्वश्रममन्त्री दीपक बोहोरा पनि संसदीय यात्राको लागि प्रतिस्पर्धामा छन् । रुपन्देही–३ बाट उम्मेदवार रहेका उनको प्रतिस्पर्धा गृहमन्त्री बालकृष्ण खाणसँग रहेको छ । सत्ता गठबन्धनका साझा उम्मेदवार खाण नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेता मानिन्छन् । मत गणना चलिरहँदा यी दुई नेताबीच कडा प्रतिस्पर्धा चलिरहेको छ ।
पूर्वश्रममन्त्री चौधरी पराजित
त्यसो त निर्वाचनमा भाग लिएका सबै पूर्वश्रममन्त्रीहरुले चुनाव जित्न सकेका छैनन् । कैलाली क्षेत्र नं. ३ बाट चुनाव लडेका एमालेका नेता एवं पूर्वश्रममन्त्री गौरीशंकर चौधरीले पराजय बेहोर्नुप¥यो । उनलाई नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका गंगाराम चौधरीले पराजित गरे ।
गौरीशंकरले नौ हजार ८७४ मत पाउँदा गंगारामले २३ हजार १२० मत ल्याएर ठूलो मतान्तरले जित हासिल गरे । गौरीशंकरले आफू श्रममन्त्री हुँदा उल्लेख्य सुधारका कार्यहरु गर्न नसकेको आरोप लाग्ने गरेको छ । उनी माओवादी केन्द्रका पूर्वनेतासमेत हुन् ।
पूर्वश्रममन्त्री मोहम्मद अफताव आलमले भने उम्मेदवारी दर्ता गर्न पाएनन् । हाल उनी व्यक्ति हत्याको अभियोगमा जेल सजाय भोगिरहेका छन् । पूर्वश्रममन्त्री रामेश्वर राय यादव, फरमुल्लाह मन्सुर सरिता गिरीलगायतका नेताहरुले यसपटकको चुनावी प्रतिस्पर्धामा भाग लिएका छैनन् ।
