काठमाडौं– गत आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ मा छ लाख ३० हजारभन्दा बढी नेपाली रोजगारीका लागि विदेश जान श्रम स्वीकृति लिएको पाइएको छ ।
वैदेशिक रोजगार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकमा उक्त आवमा छ लाख ३० हजार ९० जना श्रम स्वीकृति लिएर विदेश गएको उल्लेख छ । यो संख्या नयाँ तथा पुनः श्रम स्वीकृति लिएका कामदारको हो ।
साथै, आव २०७४/७५ पछिको सबैभन्दा उच्च हो ।उक्त आवमा साउदी अरेबियामा जान श्रम स्वीकृति लिने सबैभन्दा धेरै छन् । साउदीका लागि एक लाख ८८ हजार ६९२ जनाले श्रम स्वीकृति लिएको तथ्यांक छ । त्यस्तै, दोस्रो श्रम गन्तव्यको रूपमा कतार परेको छ ।
कतारका लागि एक लाख ८४ हजार ९२६ जनाले स्वीकृति लिएको तथ्यांक छ । तेस्रो स्थानमा रहेको संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) मा एक लाख २२ हजार ६३५ जना पुगेका छन् । नेपालीहरूको प्रमुख श्रम गन्तव्य मानिएको मलेसिया चौथो स्थानमा रहेको छ ।
मलेसिया जान ३६ हजार ६४४ जनाले श्रम स्वीकृति लिएको तथ्यांक छ भने पाँचौं स्थानमा रहेको कुवेतमा ३५ हजार ५४१ जना पुगेका छन् । त्यसैगरी बहराइनका लागि १२ हजार ६२, रोमानियाका लागि सात हजार ४७५ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् ।
ओमानमा छ हजार ८४९, जापानमा पाँच हजार ६५६ र क्रोएसियामा पाँच हजार ३४४ जनाले श्रम स्वीकृति लिएको विभागले उल्लेख गरेको छ । विभागले सार्वजनिक गरेका १४८ मध्ये उल्लेखित १० वटा मुलुकमा मात्रै छ लाख पाँच हजार ८२४ जना नेपाली रोजगारीका लागि पुगेको तथ्यांकले देखाउँछ ।
तर, जिटुजी सम्झौता भएर सरकारले पाठाएका कामदारको संख्या भने विभागले समावेस गरेको छैन । त्यस्तै मल्दिभ्स, साइप्रस, पोल्याण्ड, माल्टा, जोर्डनमा पनि उल्लेख्य मात्रामा नेपालीहरू पुगेको देखिन्छ । वैदेशिक रोजगारीमा गएकामध्ये ४९ हजार १२८ जना महिला रहेका छन् ।
विभागले गत आवमा विदेश गएका कामदारहरूमा हाई स्किल उच्च दक्षता भएका १२५, प्रोफेसनल ६८०, अर्धदक्ष ५४ हजार ३२८, दक्ष दुई लाख ९१ हजार ८८९, अदक्ष दुई लाख ८३ हजार ६८ जना रहेका छन् ।
कोरोना महामारीका कारण झण्डै दुई वर्ष थला परेको वैदेशिक रोजगारी गत आवबाट पुरानै लयमा फर्किएको विभागको तथ्यांकले देखाएको छ । चालु आर्थिक वर्षमा पनि यसको निरन्तरता जारी छ । विभागको तथ्यांकअनुसार जिल्लागतरूपमा मधेस प्रदेशका जिल्लाबाट सबैभन्दा बढी रोजगारीका लागि विदेशिएका छन् । धनुषा, सिरहा, महोत्तरी, सर्लाही, रौतहट, बारा, सप्तरीबाट विदेश जानेको संख्या अन्य जिल्लाको भन्दा बढी रहेको छ ।
झापा, मोरङ, सुनसरी, रूपन्देही, मकवानपुर, नवलपरासी, तनहुँ, दाङ, स्याङ्जालगायतका जिल्लाबाट पनि उल्लेख्य मात्रामा नेपालीहरू विदेश गएको तथ्यांकमा देखिन्छ । सरकारले स्वदेशमा नै रोजगारी वा स्वरोजगारीको वातावरण सिर्जना गर्न नसकेका कारण ठूलो संख्यामा नेपाली युवा वैदेशिक रोजगारीमा जान बाध्य भएको आप्रवासन तथा श्रम विज्ञ डा. गणेश गुरुङले बताए ।
‘चालु आर्थिक वर्ष सुरु भएयता दैनिक जसो दुई–तीन हजारका दरले नेपालीहरू रोजगारीका लागि विदेश गइरहेका छन्,’ उनले भने, ‘आसन्न निर्वाचनको मुखमा युवाहरू विदेश गइरहेको परिवेशमा राजनीतिक दलहरूले स्वदेशमै रोजगार बनाउनेभन्दा पनि वैदेशिक रोजगारीलाई प्राथमिकता दिएका छन्, यसमा रोकावट आउने छाँट देखिँदैन ।’
उनका अनुसार युवालाई स्वदेशमा रोजगारी सिर्जना गराउनुभन्दा विदेशमा नै पठाउनु सजिलो माध्यम भएका कारण ठूला राजनीतिक दलहरूले वैदेशिक रोजगारीलाई नै महŒव दिएका छन् । गुरुङले भनेजस्तै प्रायः सबै राजनीतिक दलहरूले आफ्नो घोषणापत्रमा स्वदेशमै रोजगारी सिर्जना गर्ने उल्लेख गरे पनि बाध्यात्मक परिस्थितिका कारण अहिलेलाई वैदेशिक रोजगारी नै उपयुक्त विकल्प भएको जनाएका छन् ।
