काठमाडौं- बेलायतमा नेपाली नर्स पठाउने विषयमा भदौ पहिलो हप्ता श्रम सम्झौता हुने भएको छ । जी–टू–जी (सरकार–सरकारबीच) श्रम सम्झौता हुने प्रक्रिया अन्तिम चरणमा पुगेको हो । श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले भदौको पहिलो हप्ता सम्झौता हुने जानकारी दिएको छ ।
गत जेठ ३१ गते बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले मन्त्रालयलाई बेलायतसँग द्विपक्षीय श्रम सम्झौता गर्न स्वीकृति दिने निर्णय गरेको थियो । सोही निर्णयका आधारमा मन्त्रालयले श्रम सम्झौताका लागि आवश्यक प्रक्रिया अगाडि बढाउन आन्तरिक गृहकार्य थालेको थियो । यसैबीच बेलायत सरकारबाट श्रम सम्झौताका लागि प्रस्ताव आएको मन्त्रालयले जनाएको छ । बेलायतमा स्वास्थ्य जनशक्ति पठाउन पहिलेदेखि नै प्रक्रिया अगाडि बढाए पनि दुई देशबीच सम्झौता नसक्दा अवसर हुँदाहुँदै पनि नेपालीहरु बेलायतमा रोजगारका लागि जान सकिरहेका थिएनन् ।
नेपालस्थित बेलायती दँताबासका प्रतिनिधिहरुले भदौको पहिलो हप्ता श्रम सम्झौताका लागि तयार रहन जानकारी दिएको मन्त्रलयका उपसचिव एवं सहायक प्रवक्ता डा. थानेश्वर भुसालले जानकारी दिए । उनले भने, ‘श्रम सम्झौता भदौ पहिलो हप्ता हुने निश्चितजस्तै छ, अगस्ट २२ (भदौ ६ गते) सम्म हस्ताक्षर गर्ने तयारी गरिए पनि त्यो भन्दा दुई–चार दिन अगाडि नै हुन पनि सक्छ । जे होस् भदौ पहिलो हप्ता श्रम सम्झौता टुंग्याइन्छ ।’ नर्स लैजान कस्तो मापदण्ड तय गरिएको छ भन्ने सवालमा भुसालले अहिले नै त्यसको टुंगो नलाग्ने बताए । उनका अनुसार श्रम सम्झौतालाई पहिलो प्राथमिकतामा राखिएको छ र त्यसपछि मात्रै मापदण्डका अन्य विषयमा क्रमिकरुपमा सम्झौता हुँदै जानेछ ।
श्रम सम्झौतापछि नेपालबाट ठँलो संख्यामा नर्सहरुलाई रोजगारीका लागि बेलायत जाने बाटो खुल्नेछ । श्रम सम्झौताको पहिलो वर्ष बेलायतले दुई हजार नर्सिङ जनशक्ति लैजाने तयारी गरेको छ । नेपाल सरकारले भने पहिलो चरणमा २०० देखि ४०० नर्स पठाउन सकिने जनाएको छ । यसरी बर्सेनि दुई हजार नर्सिङ जनशक्ति पठाउने हो भने आगामी पाँच वर्षमा १० हजार नर्सले बेलायतमा रोजगारी पाउने निश्चित छ । यद्यपि, यो संख्यामा तलमाथि हुन सक्ने मन्त्रालयका अधिकारीहरु बताउँछन् । उनीहरुका अनुसार अहिलेको आकडा हेर्दा बेलायत सरकारको मागअनुसार नेपालले नर्सहरु पठाउन कठिन पर्ने देखिन्छ । नेपालबाट एएनएम, स्टाफ नर्स, बिएन, बिएस्सी नर्सिङ र मास्र्टस् गरेका नर्सहरुले बेलायतमा रोजगारीका लागि अवसर पाउने छन् । त्यस्तै ल्याब असिस्टेण्ट, अनमी, फार्मेसिस्टलगायतले पनि जान पाउने व्यवस्था गरिएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
बेलायत जाने नर्सहरुले त्यहाँको नागरिकले पाएसरहको सेवा सुविधा पाउने बताइएको छ । बेलायत जाने नर्सहरुले अनिवार्य इन्टरनेसनल इंग्लिस ल्यांग्वेज टेस्टिङ सिस्टम (आइइएलटिएस) मा ६.५ देखि ७ अंक प्राप्त गर्नुपर्नेछ । बेलायत जाने स्वास्थ्य जनशक्तिले नेपालको नर्सिङ काउन्सिलबाट अनुमतिपत्र लिएको हुनुपर्नेछ । साथै, बेलायतमा गएर पनि त्यहाँको नर्सिङ काउन्सिलबाट अनिवार्य अनुमतिपत्र प्राप्त गर्नुपर्नेछ । त्यस्तै बेलायत जाने अवसर पाउने नर्सहरुले कुनै शुःल्क बेहोर्नु पर्दैन । उनीहरु शून्य लागतमा नै बेलायत जान पउने छन् । उनीहरुका लागि पाँच वर्षसम्मको रोजगार अवधि हुने र त्यसपछि नेपाल फिर्ता हुनुपर्ने प्रावधान रहनेछ ।
नेपालबाट गएका नर्सहरुको पारिश्रमिक कति हुने भन्ने विषयमा अहिलेसम्म यकीन नभए पनि विभिन्न सेवा सुविधासहित सरदरमा मासिक नेपाली पाँच लाख रुपैयाँभन्दा बढी पाउने बुझिएको छ । अर्थात् वार्षिक ६० लाख नेपाली रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी हुनेछ । यसरी नेपालले बेलायतलाई नेपाली नर्सिङ जनशक्ति उपलब्ध गराएबापत सरकारको मातहत रहेका नर्सिङ कलेजहरुको क्षमता अभिवृद्धि गराउन र छात्रवृत्ति प्रदान गरी नर्सिङ जनशक्तिको उत्पादन बढाउन सहयोग पुगोस् भन्ने बेलायत सरकारसँग अपेक्षा गरेको छ ।
