काठमाडौं- चालु आर्थिक वर्षको नौ महिनामा सात खर्ब २४ अर्ब ७४ करोड रूपैयाँ रेमिट्यान्स भित्रिएको छ । वैदेशिक रोजगारीमा गएका नेपालीहरूले बैंकिङ च्यानलमार्फत उक्त रकम पठाएका हुन् ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले बुधबार सार्वजनिक गरेको गत चैत मसान्तसम्मको ‘देशको वर्तमान आर्थिक तथा वित्तीय स्थिति’ प्रतिवेदनअनुसार पछिल्लो महिना रेमिट्यान्स भित्रिने क्रम सुधारोन्मुख देखिएको छ । यद्यपि, गत आर्थिक वर्षको सोही अवधिको तुलनामा रेमिट्यान्स घटेको छ ।
समीक्षा अवधिमा रेमिट्यान्स गत वर्षको तुलनामा ०.६ प्रतिशतले घटेर सात खर्ब २४ अर्ब ७४ करोड रूपैयाँ कायम भएको राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षको सोही अवधिमा रेमिट्यान्स १६.५ प्रतिशतले बढेको थियो । चालु आवमा अमेरिकी डलरमा रेमिट्यान्स २.२ प्रतिशतले कमी आई छ अर्ब पाँच करोड कायम भएको राष्ट्र बैंकको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । अघिल्लो वर्ष यस्तो रेमिट्यान्स १३.१ प्रतिशतले बढेकोे थियो ।
चैत महिनामा चालु आवकै सबैभन्दा धेरै रेमिट्यान्स भित्रिएको छ । राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार चैतमा ९३ अर्ब ९५ करोड रूपैयाँ रेमिट्यान्स मुलुकमा भित्रिएको छ । यो फागुन महिनामा भित्रिएको रेमिट्यान्सभन्दा दुई अर्ब ८८ करोड रूपैयाँले बढी हो । फागुनमा ९१ अर्ब ०७ करोड रूपैयाँ रेमिट्यान्स भित्रिएको थियो ।
चालु आवको पहिलो महिना साउनमा ७५ अर्ब ९६ करोड रूपैया“ भित्रिएको थियो । त्यसपछि भदौ र असोजमा क्रमशः बढेर ७९ अर्ब ४१ करोड र ८३ अर्ब ९५ करोड रूपैयाँ पुगेकोमा कात्तिकमा फेरि घटेको थियो । कात्तिक महिनामा ७३ अर्ब १० करोड रूपैया“ रेमिट्यान्स भित्रिएको तथ्यांक छ ।
त्यसयता दुई महिना क्रमशः बढेकामा माघमा पुनः घटेको थियो । मंसिर महिनामा ७६ अर्ब १६ करोड, पुसमा ७९ अर्ब ८७ करोड र माघमा ७१ अर्ब ६७ करोड भित्रिएको राष्ट्र बैंकको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । आठौं महिना फागुनमा भने रेमिट्यान्स बढेर ९१ अर्ब सात करोड रूपैयाँ पुगेको थियो । चैतमा थप सुधार हु“दै ९३ अर्ब ९५ करोड रूपैयाँ भित्रिएको हो ।
मुलुकको अर्थतन्त्रमा रेमिट्यान्सले महत्वपूर्ण हिस्सा ओगटेको छ । त्यसैले रेमिट्यान्स घट्दा समग्र अर्थतन्त्र प्रभावित हुने गर्दछ । यसको उदाहरण अहिले लगातार घटिरहेको विदेशी मुद्रा सञ्चितिलाई लिन सकिन्छ । विदेशबाट आउने रेमिट्यान्स बढ्न थालेसँगै विदेशी मुद्रा सञ्चितिमासमेत सुधार आउने अपेक्षा गरिएको छ ।
त्यसो त रेमिट्यान्स घट्नुमा अवैधानिक च्यानल (हुण्डी)मार्फत रकम भित्रिने क्रम बढेको आशंका गरिएको छ । यसरी आउने रकम रेमिट्यान्समा गणना हुँदैन भने राज्यलाई राजस्वसमेत आउँदैन । राष्ट्र बैंकले हुण्डीमार्फत पैसा पठाउनु अवैधानिक भएको उल्लेख गर्दै यसलाई रोक्न निरन्तर पहल गर्दै आएको छ ।
नौ महिनामा साढे दुई लाखभन्दा बढी विदेशिए
चालु आर्थिक वर्षका नौ महिनामा साढे दुई लाखभन्दा बढी श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् । राष्ट्र बैंकको प्रतिवेदनअनुसार चैत मसान्तसम्म अन्तिम श्रम स्वीकृति (संस्थागत तथा व्यक्तिगत–नयाँ र वैधानिकीकरण) लिने नेपालीको संख्या दुई लाख ५६ हजार ३१ रहेको छ । अघिल्लो आवको सोही अवधिमा यस्तो संख्या ७४.९ प्रतिशतले घटेकोमा यो वर्ष उल्लेख्य बढेको पाइएको हो ।
चालु आवको पहिलो महिना साउनमा १३ हजार ८०० जना श्रम स्वीकृति लिएर विभिन्न मुलुकमा गएका थिए । भदौमा २४ हजार ६९२, असोजमा २७ हजार ८२४, कात्तिकमा ३० हजार ६६, मंसिरमा ३४ हजार ७००, पुसमा ३६ हजार ४३१ जनाले अन्तिम श्रम स्वीकृति लिएर विदेशिएको तथ्यांक छ । यसैगरी माघ महिनामा ३२ हजार ५८९, फागुनमा २७ हजार ७९८ र चैतमा २८ हजार १३१ जना श्रम स्वीकृति लिएर विदेशिएका छन् ।
यता वैदेशिक रोजगारीका लागि पुनः श्रम स्वीकृति लिने नेपालीको संख्या समीक्षा अवधिमा १९९.९ प्रतिशतले बढेको छ । उक्त अवधिमा दुई लाख छ हजार ६२९ जनाले पुनः श्रम स्वीकृति लिएको तथ्यांक छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो संख्या ६०.७ प्रतिशतले घटेको थियो ।
