सिन्धुली– राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले सिन्धुलीगढीको इतिहास नेपाली सुरक्षा र वीरताको परिचय रहेको बताएकी छन् ।
सिन्धुलीको ऐतिहासिकस्थल सिन्धुलीगढीमा निर्मित युद्ध संग्रहालयको उद्घाटन गर्दै उनले सिन्धुलीगढी ऐतिहासिक सम्पदाले भरिपूर्ण रहेको तथा आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक, विद्यार्थी र अनुसन्धानकर्ताहरूका लागि संग्रहालय महत्वपूर्ण भएको बताइन् । राष्ट्रपति भण्डारीले नेपाली वीरताको गाथा बोल्ने सिन्धुलीगढीको पहिचान जोगाउने पक्षमा राम्रो कदम भएको बताइन् । संग्रहालय नागरिक र सेनाको सम्बन्धको उत्कृष्ट नमुना रहेको पनि बताइन् ।
सिन्धुलीगढीलाई विश्वसामु चिनाउन भइरहेका प्रयासबाट सम्पूर्ण नेपाली गौरवान्वित भएका तथा युद्ध संग्रहालयको निर्माणले ऐतिहासिक सम्पदाको संरक्षण हुनाका साथै सिन्धुली जिल्लालाई पर्यटकीय क्षेत्रका रूपमा विकास गर्न मद्दत पुग्ने विश्वास व्यक्त गरिन् ।
राष्ट्रपतिले आजभन्दा करिब अढाइ सय वर्षपहिले आक्रमण गर्न आएको विदेशी सेनालाई नेपाली सेना र जनताको वीरतापूर्ण प्रतिरोधबाट परास्त गरी नेपालले विजय हासिल गरेको जनाउँदै स्वतन्त्र र स्वाधीन राष्ट्रको पहिचान कायम राख्न ऐतिहासिक घटनाको विशिष्ट स्थान रहेको बताइन् ।
गौरवमय इतिहासलाई बाह्य पर्यटनका माध्यमबाट अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा समेत प्रवद्र्धन गर्न सकिने भन्दै उनले भनिन्, ‘ऐतिहासिक पदमार्ग, गढी, प्राकृतिक सम्पदालगायत ऐतिहासिकस्थलको संरक्षणमा नेपाली सेना, स्थानीय समुदायको समन्वय र सहकार्यले निरन्तरता पाउनुपर्छ ।’
त्यस अवसरमा कानुन न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की, प्रधानसेनापति पूर्णचन्द्र थापा, प्रतिनिधिसभा सदस्य गणेश पहाडी, वाग्मती प्रदेशसभा सदस्य प्रदीप कटुवाल, विनोदकुमार खड्का, लेखनाथ दाहाल जिल्लाका विभिन्न स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि, सुरक्षा निकायका प्रमुख तथा प्रतिनिधिको सहभागिता थियो ।
संग्रहालयमा युद्धकालीन अवस्थाका पात्रहरू, सिन्धुलीगढी युद्धको टाइम लाइन, सेनाको नजरमा युद्धको परिदृश्य, सिन्धुलीगढी युद्धका वृत्तचित्र, चरणबद्ध युद्धका चित्रहरू, तत्कालीन युद्धमा प्रयोग भएका घरेलु हतियार, युद्धकालीन हातहतियार, अंग्रेजहरूले प्रयोग गरेका तोप, नेपाली योद्धा, ब्रिटिस योद्धा, नेपाली योद्धाका कलाचित्र, मिथिला कला, बेलायतीहरूको नाममा बनाइएका स्तम्भ, युद्धकालीन शिलालेख, ऐतिहासिक दस्तावेज तथा इतिहासका पुस्तक राखिएको छ ।
सिन्धुलीगढी युद्ध संग्रहालयको ०७३ कात्तिक २४ गते तत्कालीन उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेलले शिलान्यास गरेका थिए ।
नेपाल एकीकरणका क्रममा विसं १८२४ असोजमा सिन्धुलीगढीको युद्धमा काठमाडौं कब्जा गर्न इस्टइन्डिया कम्पनीका कप्तान किनलोकको नेतृत्वमा आएको आधुनिक हतियारले सुसज्जित अंग्रेज सेनालाई बंसु गुरुङको नेतृत्वमा गोर्खाली सेनाले हराएको जानकारहरू बताउँछन् ।
