काठमाडौं– श्रम गरे पनि कोभिड–१९ का कारण देखाएर कम्पनीले आफूहरूलाई तलब नदिएको र रित्तो घर फर्किनुपरेको पीडा पोख्दै पीडितहरूले कम्पनीबाट आफूले पाउनुपर्ने तलब दिलाइदिन सम्बन्धित निकाय तथा विज्ञसँग अनुरोध गरेका छन् ।
अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासन दिवसको अवसरमा बुधबार पौरखी नेपालले आयोजना गरेको भर्चुअल कार्यक्रममा बोल्दै पीडितहरूले आफूले श्रम गरेको रकम जसरी पनि दिलाइदिन सम्बन्धित निकाय तथा विज्ञहरूसँग अनुरोध गरे ।
कम्पनीमा रातदिन नभनी काममा जोतिँदा पनि रोजगारदाताले उल्टै शारीरिक र मानसिक यातना दिई तलबविहीन बनाएर कोरोनाको समयमा रित्तो घर फर्किनुपरेको व्यथा पीडितहरूले पोखेका छन् । तलब माग्दा उल्टै हेप्ने, हप्काउने र पिट्नेसम्म गरेको पनि उनीहरूले बताए ।
कार्यक्रममा सर्लाहीका दिनेश महतोले महामारीमा साउदीबाट बल्लतल्ल नेपाल फर्किएको र कम्पनीबाट एक वर्ष काम गरेको तलबमा बुझ्न बाँकी रहेको बताएका छन् । उनका अनुसार कम्पनीले १२ हजार साउदी रियाल दिन बाँकी छ ।
कोरोनाका कारण रोजगारी गुमँएका दोलखाका सुशील खड्का पनि दिनेजसरी नै रित्तो हात फर्किनुप¥यो । कतारमा श्रम गर्न पुगेका उनलाई कोरोना कारण देखाउँदै कम्पनीले सात महिनाको तलब नदिएको उनी बताउँछन् ।
त्यस्तै, घरेलु कामका लागि भारत हुँदै कुवेत पुगेकी विमला अधिकारीले पनि कम्पनीबाट भोग्नुसम्मको पीडा भोेगेको बताउँदै सरोवारवाला निकाय तथा विज्ञका सामु जसरी भए पनि आफ्नो तलब दिलाइदिन अनुरोध गरिन् ।
पीडितहरूको कुरा सुनेपछि श्रम तथा आप्रवासन विज्ञ रामेश्वर नेपालले श्रमिकहरूको न्याय नपाएको बताउँदै परदेशमा नेपाली श्रमिकहरू चरम श्रम शोषण पर्ने गरेको बताएका छन् । विदेशमा श्रम तथा आर्थिक शोषणमा परेर फर्किएका नेपाली श्रमिकहरूले वैदेशिक रोजगार विभागमा उजुरी गर्दा पनि १५ वर्षसम्म पनि उजुरी फरफारक नभएको उनले बताए ।
उनका अनुसार विभागमा परेका उजुरीमध्येमा ७२ प्रतिशत उजुरी फरफारक भएका छैनन् । यसकारण पनि श्रमिकहरूले कति न्याय पाए भन्ने प्रष्ट हुने उनले स्पष्ट पारे ।
भर्चुअल कार्यक्रमा बोल्दै अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन आइएलओकी प्रतिनिधि नेहा चौधरीका अनुसार आप्रबासी नेपाली श्रमिकहरू न्यायको पहुँचमा पुग्न सकेका छैनन् । श्रमिकहरूको न्यायमा पहुँच एकदमै दयनीय अवस्था रहेको बताउँदै आप्रवासी नेपाली श्रमिकहरूको हकअधिकार सुनिश्चितताका लागि सबै सरोकारवालाहरू मिलेर अगाडि बढ्नुपर्ने उनले बताइन् ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक कुमारप्रसाद दाहालले भने वैदेशिक रोजगारीको क्रममा भएका ठगीका सबै उजुरी विभागले महत्वका साथ हेर्ने गरेको बताएका छन् । विभाग सधैँ पीडितको पक्षमा उभिने र विभागमा पीडितले आफ्ना समस्या र गुनासाहरू राख्न कुनै ढिलाइ नगर्न पनि उनले सुझाए ।
विभागले पीडितलाई अझ सहज होस् भनी दिनदिनै सूचना जारी गरिरहेको र उजुरी लिन खोजिरहेको अवस्थामा पीडितहरूले न्यायका लागि उजुरी लिएर आउनुपर्ने पनि उनले बताएका छन् । उजुरी प्राप्त भएपछि न्यायका सवालमा यदि म्यानपावरले ठगेको हो भने म्यानपावरलाई बोलाएर कारबाही गरिने र गन्तव्य देशमा रहेको रोजगारदाताबाट ठगिएको हो भने सम्बन्धित देशमा रहेको नेपाली दूतावासलाई सम्पर्क गरेर न्याय दिलाइने पनि उनले बताए ।
