काठमाडौं– नोबेल कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को संक्रमणको मध्यवधिमा वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहनेका लागि नयाँ श्रम स्विकृति खुला गरे पनि यसको कुनै औचित्य देखिएको छैन ।
गत आइतबारको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले रोजगारका लागि प्रमुख गन्तव्य मुलुकमा जान चाहनेलाई श्रम स्विकृति खुला गर्ने निर्णय गरे पनि निषेधाज्ञाका कारण वैदेशिक रोजगार कार्यालयमा पुगेर कामदारले श्रम स्विकृति लिन सक्ने वातावरण नबनेपछि औचित्यहीन देखिएको हो ।
कोभिड–१९ संक्रमणका कारण उपत्यकासहितका जिल्ला निषेधाज्ञा गरिएपछि कार्यालय बन्द हुनाले श्रम स्विकृतिको काम अघि बढ्न नसकेको वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक कुमारप्रसाद दाहालले बताएका छन् । निषेधाज्ञा नभए कर्मचारीले सरकारको आदेश पालना गर्ने पनि उनले बताए ।
यसै सन्दर्भमा त्यसो त श्रम स्विकृति खुला गर्नुको औचित्य देखिएन नि भन्ने प्रश्मा श्रम स्विकृतिसम्बन्धि आन्तरिक काम भइरहे पनि २४ भदौसम्म कुनै काम नगरिने उनले बताएका छन् । उनले भने, ‘लकडाउनले केही काम गर्न पाएको छैन । सरकारले श्रम स्विकृति खुला गरे पनि कार्यालय खुलेपछि श्रम स्विकृति लिनका कामदार आउने कुरै भएन । २४ भदौपछि मात्र श्रम स्विकृतिका कामबारे सोचिनेछ ।’
कोभिड–१९ संक्रमण बढेसँगै उपत्यकासहितका जिल्लामा निषेधाज्ञा कति लम्बिन्छ भन्नेमा अन्योल रहेको बताउँदै श्रम स्विकृति पनि त्यही अनुरूप तय गरिने उनले बताएका छन् । कोरोना संक्रमण बढ्दा कार्यालय बन्द हुने र यस्तो अवस्थामा कार्यालयबाट काम नहुने उनले बताए ।
निषेधाज्ञाको परिस्थितिमा श्रम स्विकृति दिने वैकल्पिक योजनाहरू पनि अघि बढाउन नसकिने उनले बताएका छन् । जब कि कामदारको स्वास्थ्य परीक्षणहरू सम्बन्धित ठाउँमा नै पुगेर गर्नुपर्ने भएकाले पनि यस्तो समयमा वैकल्पिक योजनाबारे सोच्न नसकिने उनले बताए ।
गत बुधबार श्रम स्विृतिका सन्दर्भमा ३ बुँदे सर्तहरू जारी गर्दै पूर्वश्रम स्विकृति लिएका, श्रम स्विकृति लिने प्रक्रियामा रहेका नयाँ र नयाँ व्यक्तिगत श्रम स्विकृति लिनेहरूले दूताबासबाट नो अब्जेक्सन सर्टिफिकेट (एनओसी) प्रमाणित गराई वैदेशिक रोजगार कार्यालयमा अनिवार्य बुझाउनुपर्ने विभागले जनाएको थियो । तर, वैदशिक रोजगार व्यवसायीले विभागको उक्त कदम झन्झटिलो बताएपछि दुई पक्षीय समझादारीमा विभागले एनओसी फिर्ता लिन बाध्य भएको थियो ।
यसै सन्दर्भमा विभागले एनओसीबिनै श्रम स्विकृति दिने निर्णय गरे पनि कोभिड–१९ संक्रमणले लम्बिँदै गएको निषेधज्ञाले श्रम स्विकृति खोल्नु र नखोल्नुको कुनै अर्थ नदेखिएको नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका महासचिव सुजितकुमार श्रेष्ठले बताएका छन् । उनले भने, ‘प्रमुख गन्तव्य मुलुकबाट कामदारको माग भएर आइसकेको छ । र, सरकारबाट श्रम स्विकृति पनि जारी गरिसकिएको छ ।
तर, मुलुक निषेधाज्ञा भएपछि श्रम स्विकृति खोल्नु र नखोल्नुको कुनै औचित्य देखिएन ।’
श्रम स्विकृति खुला गरे पनि कार्य सञ्चालन हुन नसक्नुमा सरकारको गृहकार्य नपुगेको महासचिव श्रेष्ठ बताउँछन् । ‘अगाडि बढ्नका लागि आवश्यक गृहकार्य नै नगरी हचुवाको भरमा अघि बढ्दा समस्यामाथि समस्या निम्तिएका छन्,’ उनले भने, ‘एनओसीको विषयमा पनि एक्लौटी ढंगले काम गर्दा सरकार आफैँ पछि पर्नुप¥यो । यसरी हचुवाका भरमा अघि बढ्दा समस्याहरू निम्तिएको हो ।’
