काठमाडौं- सिन्धुपाल्चोकको कोदारी नाका चीनसँग जोडिएको नेपालको प्रमुख नाका हो । तर, २०७२ को भूकम्पयता सडकका कारण नियमित सञ्चालन हुन सकेको छैन । यसको विकल्पमा खोलिएको रसुवागढी नाका पनि गत असार २४ गतेको बाढीपछि अवरुद्ध छ ।
दसैंलगायत चाडपर्व नजिकिँदा पनि दुवैतर्फको सडक नियमित खुल्ने संकेत नदेखिएपछि काठमाडौंका व्यवसायी चिन्तामा देखिन्छन् । यही विषयलाई मध्यनजर गर्दै भोटेकोशी गाउँपालिका वडा २ का वडाध्यक्ष कुमार श्रेष्ठसहित स्थानीयले भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयसमेत सम्हालेका ऊर्जामन्त्री कुलमान घिसिङलाई ज्ञापनपत्र बुझाए । मंगलबार श्रेष्ठको टोली पुगेपछि मन्त्री घिसिङले सडक दुई दिनभित्र खुलाउन निर्देशन दिए । उनले सडक विभागका महानिर्देशक विजय जैसीलाई आवश्यक प्रक्रिया पूरा गरी सडक दुई दिनभित्र खुलाउन निर्देशन दिएका हुन् ।
मन्त्रीको निर्देशनलगत्तै महानिर्देशक सडकको निरीक्षण गर्न आज तातोपानी पुग्दै छन् । आज बिहान १० बजे तातोपानीमा अरनिको राजमार्गका समस्या र त्यसले व्यापारमा पारेको असरको विषयमा छलफल कार्यक्रम राखिएको छ । तातोपानीमा कोदारी सीमाबाट ५०० मिटर नेपालतिरको बाटो निकै अप्ठेरो अवस्थामा रहेको छ । ठूलो पानी पर्दा उक्त सडकबाट सवारी ओहोरदोहोर हुन सक्दैन । अरु बेला भने सवारी चलिरहेको स्थानीय बताउँछन् ।
यसका लागि दीर्घकालीन समाधान निकाल्नुपर्ने भोटेकोशी गाउँपालिकाका अध्यक्ष पासाङनुर्पू शेर्पा बताउँछन् । ‘मन्त्रीले दुई दिनभित्रै सडक खोल भन्नुभएको रहेछ । पानी नपर्दा खुल्ने, परेपछि बन्द हुने त अहिले पनि भइरहेकै हो,’ उनले भने, ‘यसलाई दीर्घकालीनरुपमा खोल्नुपर्ने अहिलेको आवश्यकता होे ।’ उनका अनुसार करिब ३५ मिटर सडक निकै जोखिमपूर्ण रहेको छ । भूकम्पपछि भोटेकोशी खोलाले तानेको उक्त सडक माथितिर खोस्रिए बस्ती नै जोखिममा पर्ने देखिन्छ । यो सडकमाथि करिब ८६ घरधुरी बसोबास गरिरहेका छन् । यसैले सडक दीर्घकालीनरुपमा बलियो बनाउन खोलाको सतहबाट उठाएर ल्याउनुपर्ने अध्यक्ष शेर्पा बताउँछन् ।

सरकारले तातोपानी नाकाबाट चालु आर्थिक वर्ष २३ अर्ब रकम राजस्व उठाउने लक्ष्य राखेको छ । तर दसैंको मुखमा वर्षा जारी रहँदा काठमाडौं आउन तयार भएका एक हजार ७०० भन्दा बढी ट्रक र कन्टेनर खासामा रोकिएका छन् । राज्यलाई अर्बौं राजस्व दिने नाकामा ३५ मिटर सडक बनाउन सरकारले कञ्जुस्याइँ गरेको गाउँपालिका अध्यक्ष शेर्पा बताउँछन् । एक अर्ब रुपैयाँ रकम भए सडक बलियो बन्ने उनको भनाइ छ । ‘यही सडकका कारण ८६ घरधुरी पनि जोखिममा छ । यो बस्ती जोगाउनेगरी सडक खोलैबाट उठाउन एक अर्ब रुपैयाँ लाग्ने देखिन्छ । २३ अर्ब रुपैयाँ राजस्व उठ्ने नाकाका लागि सरकारले यति पनि खर्च गर्न नसक्दा सडक नियमित हुन नसकेको हो,’ शेर्पाले भने । दीर्घकालीन समाधानका लागि ग्याबिन पर्खाललगायतका संरचना निर्माण गर्ने र नयाँ डिजाइनअनुसार काम गर्ने विषयमा पनि छलफल भइरहेको उनले बताए ।
विभागका उपमहानिर्देशक प्रभात झाले बिहीबार महानिर्देशक जैसी तातोपानी पुगेपछि यसको विस्तृत खाका आउने बताए । ‘मन्त्रीज्यूले कोदारी क्षेत्रको सडकको ब्रिफिङ लिएर दुई दिनभित्र सडक खुलाउनू भन्नुभएको छ । आवश्यक परे मन्त्रीज्यू आफैं कोदारी जानेसमेत भन्नुभएको छ,’ झाले भने । दसैंमा सामान रोकिँदा व्यवसायमा असर पर्ने भन्दै मन्त्री घिसिङले तत्काल सडक खुलाउन निर्देशन दिएको उनका सचिवालय सदस्य सचिन गौतमले बताए । ‘दसैंको बेलामा यसरी नाका बन्द गर्नु हुँदैन, तुरुन्तै यो जसरी हुन्छ खोल्नुपर्छ भन्ने उहाँको निर्देशन छ,’ गौतमले भने ।
गत साउन १८ गतेदेखि अरनिको राजमार्गअन्तर्गत सिन्धुपाल्चोकको कोदारी खण्डमा पहिरोले सडक पूर्णरूपमा अवरुद्ध बनेको थियो । सडक डिभिजन चरिकोटले मर्मत गरी गत भदौ ५ गते एकतर्फी सञ्चालनमा ल्याएको थियो । तीन दिन (भदौ ५ देखि ८ गतेसम्म) मात्र सञ्चालनमा आएको यो सडक अहिले वर्षाका कारण पूर्णरूपमा बन्द छ ।

‘दीर्घकालीन समाधान जरुरी’
पासाङनुर्पु शेर्पा
अध्यक्ष, भोटेकोशी गाउँपालिका, सिन्धुपाल्चोक
सडक बनाउन हामीले पटक-पटक संघीय सरकारलाई ज्ञापनपत्र बुझाएकै हौं । यसपटक पनि कुलमान घिसिङ मन्त्री हुनासाथ हाम्रा साथीहरु ज्ञापनपत्र लिएर जानुभयो । बिहीबार सडक विभागको डिआई आइपुग्ने र यसलाई दीर्घकालीनरुपमा समाधान गर्ने कुरा छ ।
पानी नपर्दा खुल्ने, परेपछि बन्द हुने त अहिले पनि भइरहेकै हो । यही सडकका कारण ८६ घरधुरी पनि जोखिममा छ । यो बस्ती जोगाउनेगरी सडक खोलैबाट उठाउन एक अर्बभन्दा बढी लाग्ने देखिन्छ । २३ अर्ब रुपैयाँ राजस्व उठ्ने नाकाका लागि सरकारले यति पनि खर्च गर्न नसक्दा सडक अलपत्र परेको हो ।