- मुक्कुम्लुङ क्षेत्रमा केबलकार आयोजना सुरु भएको विरोधमा मुक्कुम्लुङ संरक्षण संयुक्त संघर्ष समितिले आइतबार शान्तिपूर्ण विरोधको तयारी गरेको थियो
- मुक्कुम्लुङ क्षेत्रकै बलुडाँडामा भेला भएकालाई प्रहरीले धरपकड सुरु गरेपछि झडपको स्थिति सिर्जना
- प्रहरीले अश्रुग्यास हुँदै रबरको गोली चलाउँदा दुई जना घाइते भएको संघर्ष समितिको दाबी, प्रहरीतर्फ तीन जना घाइते भएको दाबी
काठमाडौं– स्थानीयको विरोधलाई बेवास्ता गर्दै केबलकार निर्माण अगाडि बढाएपछि ताप्लेजुङको मुक्कुम्लुङ (पाथीभरा) क्षेत्र फेरि तनावग्रस्त बनेको छ । शनिबार प्रहरी र केबलकार निर्माणको विरोधमा उत्रिएका स्थानीयबीच झडप भएको छ । प्रहरीले स्थानीयमाथि रबरको गोली चलाएको छ । दिउँसो ४ बजे प्रहरीले चलाएको रबरको गोली लागेर दुई जना घाइते भएको स्थानीयले पुष्टि गरेका छन् ।
‘सुमन लावती र धर्मन पालुङ्वा गोली लागी घाइते हुनुभएको छ । अरु कतिलाई गोली लाग्यो, को कहाँ पुगे अरु खबर आउन सकेको छैन,’ किरात याक्थुङ चुम्लुङकी महासचिव निरन्ती तुम्बापोले प्रभावसँग भनिन् ।
स्थानीयको विरोधकाबीच ताप्लेजुङको मुक्कुम्लुङ क्षेत्रमा केबलकार आयोजना सुरु भएको छ । यही कदमको विरोधमा मुक्कुम्लुङ संरक्षण संयुक्त संघर्ष समितिले आइतबार शान्तिपूर्ण विरोधको तयारी गरेको थियो । विरोध कार्यक्रमका लागि बलुडाँडामा भेला भएका युवाहरुलाई प्रहरीले धरपकड गरेपछि झडपसमेत भएको समितिका श्रीप्रसाद लिम्बूले बताए ।
‘प्रहरीले ज्यादती गरेपछि बलुडाँडामा दोहोरो भिडन्त भयो । कुम छेउमा एक जनालाई गोली लागेको छ,’ लिम्बूले भने । प्रहरीले ७० वर्षीय वृद्ध केन्द्रसिङ फुरुम्बो, जितबहादुर केदेम, दीपेश मादेन, जीवन वनेम, शसिहाङ पोमु, लक लिम्बू, राजन लिम्बूलगायतलाई कुटपिट गरेको किरात याक्थुम चुम्लुङका अध्यक्ष प्रेम याक्तेनले बताए ।
प्रहरीले भने हतियार राखेको सूचनाको आधारमा बलुडाँडा पुग्दा संघर्षरत पक्षले रोक्न खोजेपछि चार सेल अश्रुग्यास प्रहार गरेको जनाएको छ । जिल्ला प्रशासन कार्यालय ताप्लेजुङकी सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी सन्दिपा खड्काले आन्दोलनकारीको साथबाट तीन थान खुकुरी र एक थान गुलेली बरामद गरेको बताइन् । स्थानीयसँग झडपमा परी तीन जना प्रहरी घाइते भएको खड्काले बताइन् । सशस्त्र प्रहरी सहायक निरीक्षक सोमदेव यादव, सहायक हवल्दार टीकाराम खवास र जवान सञ्जीव बस्नेत झडपमा परी घाइते भएको प्रहरीको दाबी छ ।
‘घाइते लिन आएका एम्बुलेन्स रोकिए’
सरकारी पक्षबाट घाइते लिन आएको एम्बुलेन्सममेत रोकेर चरम दमन गरेको आन्दोलनरत पक्षले दाबी गरेको छ । ‘एम्बुलेन्सलाई पनि सुकेटारबाट माथि जान दिइएको छैन । नाजुक अवस्था छ । एम्बुलेन्स पनि रोकेको छ । धरपकड जारी छ,’ महासचिव तुम्बापोले भनिन् । यस्तो विषयमा अधिकारकर्मीले साथ दिनुपर्नेसमेत उनले माग राखिन् ।
यस प्रकारको कदमको आफूहरुले प्रतिरोध गर्ने उनको भनाइ छ । ‘हामी निरन्तर विरोधमा छौं । केबलकार बनाउन हुन्न । हामी यसको विरोधमा लागिरहन्छौ,’ तुम्बापोले भनिन् । मन्दिर क्षेत्रमा गोली चल्नु आफैंमा राज्यमाथि प्रश्न चिह्न उठ्ने घटना भएको संघर्षरत पक्षधरको भनाइ छ ।गत कात्तिक २३ गते उक्त क्षेत्रमा केबलकार बनाउन भन्दै शिलान्यासका लागि फुङलिङ नगरपालिकाका मेयर अमिर मादेन जबरजस्ती अघि बढेपछि झपड भएको थियो । शिलान्यास हुनै लाग्दा स्थानीयको अवरोधपछि ढुंगा हानाहान र प्रहरीको झडपमा परी छ जना घाइते भएका थिए ।
मुक्कुम्लुङ क्षेत्रमा केवलकार निर्माणको जिम्मा पाथीभरा दर्शन केवलकार प्रालिले पाएको छ । त्यसमा ठूलो लगानी नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष चन्द्र ढकालको छ । केबलकार परियोजना निर्माणको जिम्मा भने स्थानीयस्तरमा पाथीभरा केवलकार दर्शन प्रालिका पुष्पबहादुर बरुवाल र सुरेन्द्रकुमार गुरुङले पाएका हुन् । परियोजनाको साझेदार व्यवसायी इन्द्र केदेम लिम्बू पनि छन् ।
कम्पनीले मुक्कुम्लुङ क्षेत्रमा केवलकार निर्माणका लागि ९० हजार रोपनी जग्गा ९० लाख रुपैयाँमा खरिद गरेको छ । मुक्कुम्लुङ मुलुकको पूर्वी क्षेत्रको सर्वाधिक महŒवपूर्ण धार्मिक पर्यटकीय गन्तव्य हो । त्यही भएर यहाँको मौलिकता जोगाउन भए पनि केवलकार निर्माण गर्न नहुने केवलकार खारेजी संघर्ष समितिको माग छ । समितिले जबरजस्त केवलकार निर्माण गरिए हिंसा निम्तिने चेतावनी पटक–पटक दिँदै आएको छ । समितिमा उपेन्द्र यादव नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी (जसपा), कुमार लिङ्देन नेतृत्वको संघीय लोकतान्त्रिक राष्ट्रिय मञ्च, केपी पालुङ्वा नेतृत्वको राष्ट्रिय जनमुक्ति पार्टीसँगै लिम्बूवान क्रान्तिकारी, लिम्बूवान राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चा तथा वैज्ञानिक समाजवादी पार्टी आबद्ध छन् ।
यी दलहरूले जग्गा खरिद बिक्रीमा अनियमितता गरेको र व्यापारिक संस्थाको उक्साहटमा सरकारले पाथीभराको क्षेत्र विस्तार गरेको आरोप लगाएका छन् । त्यही भएर केही पहिचान पक्षधर दल र संस्था लगातार आन्दोलनमा छन् । केवलकार दुई अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ लगानीमा निर्माण हुने भनिएको छ । नदेखिनेगरी यती समूहको पनि यहाँ लगानी रहेको बुझिएको छ । १५ फागुन २०७५ मा तत्कालीन पर्यटनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारीसहित यती होल्डिङ्का तत्कालीन अध्यक्ष रहेका पर्यटन व्यवसायी आङछिरिङ शेर्पालगायत यस क्षेत्रमा केवलकार सञ्चालनको सम्भावनाबारे अवलोकन गर्न पुगेका थिए । तर, फर्किएर काठमाडौं आउने क्रममा उनीहरूको हेलिकोप्टर दुर्घटनामा परी निधन भयो ।
यसपछि केवलकार निर्माण परियोजना सञ्चालनमा ढिलाइ भएको थियो । तर, यतिबेला भने परियोजना निर्माणको कामले गति लिएको छ । यहीबेला पहिचान पक्षधरहरूले अवरोध सिर्जना गरेका छन् । यसप्रति असन्तुष्ट निर्माण व्यवसायीहरूले जिल्लामा ‘गेम चेञ्जर’जस्तै आयोजना निर्माणको वातावरण बनाउन स्थानीय प्रशासनले असहयोग गरेको आरोप लगाउँदै आएका थिए ।
