काठमाडौं– संघीय सत्ता गठबन्धन परिवर्तनसँगै प्रदेशमा पनि सत्ता हेरफेर जारी छ । मंगलबार कर्णालीमा एमालेका यमलाल कँडेल मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त भएका छन् । एमाले कर्णाली प्रदेशसभा संसदीय दलका नेता यामलाल चौथो प्रयासमा मुख्यमन्त्री बनेका हुन् ।
संविधानको धारा १६८ को उपधारा (२) बमोजिम कर्णाली प्रदेशको मुख्यमन्त्रीका लागि सत्ता गठबन्धन दल नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र र नेकपा एकीकृत समाजवादीका नेताहरुको समर्थनसहितको हस्ताक्षरपत्र कर्णाली प्रदेश प्रमुख तिलक परियारसमक्ष पेस गरेसँगै प्रदेश प्रमुख परियारले नेता कँडेललाई मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त गरेका हुन् ।
४० सदस्यीय प्रदेशसभामा प्रदेश सरकार गठनका लागि २१ प्रदेशसभा सदस्य आवश्यक पर्छ । माओवादी केन्द्रका उपसभामुखसहित १३, एमालेका सभामुखसहित १० र एकीकृत समाजवादीका एक प्रदेशसभा सदस्यको नेता कँडेललाई समर्थन रहेको छ । केन्द्रमा फेरिएको राजनीतिक समीकरणपछि माओवादी केन्द्रबाट मुख्यमन्त्री बनेका राजकुमार शर्माले चैत २१ गते राजीनामा दिएका थिए । यसअघि कँडेललाई तीनपटक मुख्यमन्त्री बन्ने अवसर पाउँदा पनि माओवादीका कारण रोकिएको थियो ।
खगराजविरुद्ध सर्वोच्चमा रिट
गण्डकीमा भने एमालेबाट शुक्रबारमात्र मुख्यमन्त्री बनेका खगराज अधिकारीविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा रिट परेको छ । अधिकारीको नियुक्ति असंवैधानिक भएको उल्लेख गर्दै बदर गर्न गण्डकी प्रदेशमा नेपाली कांग्रेसका संसदीय दलका नेता सुरेन्द्र पाण्डेले रिट दायर गरेका हुन् । निवर्तमान मुख्यमन्त्री पाण्डेले अधिकारीले सभामुखलाई समेत जोडेर बहुमत पु¥याउनु असंवैधानिक भएको भन्दै रिट निवेदन दायर गरेका हुन् ।
६० सदस्यीय गण्डकी प्रदेशसभामा एमालेका २२, माओवादीका आठ (सभामुखसहित), एकीकृत समाजवादीका दीपक मनाङेको समर्थनमा अधिकारी मुख्यमन्त्री बनेका हुन् । प्रदेश प्रमुख डिल्लीराज भट्टले संविधानविपरीत मुख्यमन्त्री नियुक्त गरेकाले उक्त कदम बदर गरी आफूलाई मुख्यमन्त्रीमा निरन्तरता दिनसमेत पाण्डेले माग गरेका छन् । यो विवादको सुनुवाइ आज (बुधबार) हुने छ ।
यसअघि, कोशी प्रदेशमा नेकपा एमालेले नेपाली कांग्रेसविरुद्ध दर्ता गरेको सोही आधारको रिट निवेदनमा सर्वोच्च अदालतले सभामुखको मत जोड्न नपाउने आदेश दिएको थियो । नवनियुक्त मुख्यमन्त्री अधिकारीले भने आफू नेतृत्वको गण्डकी प्रदेश सरकार चार वर्षसम्मै टिक्ने दाबी गरेका छन् । एमाले पर्वतको दसौं जिल्ला अधिवेशनलाई मंगलबार कुश्मामा सम्बोधन गर्दै मुख्यमन्त्री अधिकारीले अहिलेको नयाँ गठबन्धन कुनै हालतले छिन्नभिन्न नहुने भन्दै यो सरकार चार वर्षसम्मै टिक्ने दाबी गरे ।
कोशीमा मुख्यमन्त्रीको राजीनामा माग
संघीय सत्तागठबन्धन एमाले र नेकपा माओवादी केन्द्रका कोशी प्रदेशसभा सदस्यहरुले मुख्यमन्त्री केदार कार्कीले अविलम्ब राजीनामा दिनुपर्ने माग गरेका छन् ।
कोशी एमालेका प्रमुख सचेतक रेवतीरण भण्डारीले प्रदेशसभा सचिवालयमा मंगलबार पत्रकार सम्मेलन गरी चैत २६ गते प्रदेश प्रमुख पर्शुराम खापुङसमक्ष ५२ प्रदेशसभा सदस्यले समर्थन फिर्ता लिएको पत्र बुझाएकाले मुख्यमन्त्री कार्कीले अविलम्ब राजीनामा दिनुपर्ने बताएका हुन् । नेपालको संविधानको धारा १८८ को उपधारा २ बमोजिम समर्थन फिर्ता लिएपछि चैत २६ देखि चैत ३० गतेभित्र वर्तमान कोशी सरकारले विश्वासको मत लिनुपर्ने संवैधानिक बाध्यता रहेको भण्डारीले दाबी गरे ।
प्रमुख सचेतक भण्डारीले मुख्यमन्त्री कार्कीलाई ३० दिनभन्दा अगाडि नै संसदीय प्रक्रियामार्फत राजीनामा दिनसमेत आग्रह गरे । कोशीमा एमालेको नेतृत्वमा नयाँ सरकार गठनको तयारीमा गठबन्धन लागेको छ ।
कांग्रेस प्रमुख सचेतकमा तामाङ
नेपाली कांग्रेसले कोशी प्रदेशसभाको संसदीय दलको सचेतकमा गोपाल तामाङलाई चयन गरेको छ । मंगलबार कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले संसदीय दलको विधानबमोजिम तामाङलाई प्रमुख सचेतक मनोनीत गरेका हुन् ।
नेपाली कांग्रेस प्रदेशसभा संसदीय दलको विधान २०७४ को दफा ११ को उपदफा (१) बमोजिम उनलाई प्रमुख सचेतक चयन गरेको थापाले बताए ।उनी झापा क्षेत्र नम्बर १ को प्रदेशसभा (१) बाट प्रदेशसभा सदस्यमा निर्वाचित भएका हुन् । यसअघि संसदीय दलका प्रमुख सचेतक रहेका भूपेन्द्र राईले पदबाट राजीनामा दिएका थिए ।
