मैलेमात्र सँगै छौं भनेर भएन । एउटा परिवारको सदस्य मिलाउन नसक्नेले पार्टी कसरी मिलाउने (शेखरतिर लक्षित गर्दै) ? मेरो त प्रयास रहन्छ । तपाईं (नेता कार्याकर्तातिर)हरुले दुई जनालाई सोध्नुस् ।
डा. शशांक कोइराला
तपाईंंहरु किन नमिलेको धेरै जनाले भन्नुहुन्छ । तपाईंहरु मिल्नुभएन, पार्टीको यो दुर्दशा भयो भन्ने फोन गरेर धेरैले भन्नुहुन्छ । यसपटक कोइराला परिवारको एक जनालाई चान्स दिऔं न त सभापति बनाएर । म सहयोग गर्छु ।
सुजाता कोइराला
१४औं महाधिवेशनमा त तपाईंहरुले सहयोग गर्नुभएन । बिगारेको तपाईंहरुले हो । समस्या तपाईंहरुले बेहोरिरहेकै छ । आज ९० सिट भएको कांग्रेसलाई सरकारमा खोज्नुपरेको छ ।
डा. शेखर कोइराला
काठमाडौं– नेपाली कांग्रेसमा तीन कोइरालाको एकताबारे बेलाबेला चर्चा चल्छ । तर, डा. शेखर कोइराला, डा. शशांक कोइराला र सुजाता कोइरालालाई सँगै देखिन मुस्किलै पर्छ । तीनै कोइरालालाई एकै मञ्चमा उभ्याउने मौका बन्यो– बिपी साहित्य महोत्सव ।
कांग्रेसका संस्थापक नेता बिपी कोइरालाको ११०औं जन्मजयन्तीको अवसरमा पार्टीको केन्द्रीय कार्यालय सानेपामा महोत्सव आयोजना गरिएको थियो । भदौ २२ गतेबाट सुरु भएको महोत्सव २६ गते सम्पन्न हुने कार्यतालिका थियो । तर, संविधानसभाका अध्यक्ष सुवासचन्द्र नेम्वाङको निधनका कारण स्थगित कार्यक्रम बुधबार आयोजना गरियो ।
महोत्सवको अन्तिम दिनको अन्तिम सेसन अरु सेसनमा भन्दा धेरैको आकर्षण देखिन्थ्यो । कारण १४औं महाधिवेशनमा तीनतिर फर्केका तीन कोइरालाले तीतामिठा अनुभवका पोका खोल्छन् कि । किनभने त्यहीबेलाको तीक्तता बोकेर १५औं महाधिवेशनमा सभापति पदमा उम्मेदवारी दिन शेखर–शशांक देशदौडाहामा जाने तयारीमा छन् । सुजाताले भने यो आँट देखाएकी छैनन् ।
साहित्यमा बिपीको योगदानबारे बहस गर्न कांग्रेसले आयोजना गरेको कार्यक्रममा ‘परिवारले बुझेको बिपी’ शीर्षकको सेसनमा तीनै नेतालाई कांग्रेसले नै एकै मञ्च मिलाइदियो ।
तीन नेतालाई एकै ठाउँमा देखेपछि जिज्ञासा आउने नै भयो । कार्यक्रम सञ्चालक पत्रकार जगत नेपालले तीन कोइराला कहाँ छन् ? भनी प्रश्न गरे । जवाफमा शशांकले तीनै कोइराला एक हुनुपर्ने बताए । यद्यपि उनले आफू १४औं महाधिवेशनमा सभापति लड्ने चाहना भए पनि शेखरले उछिनेको प्रतिक्रिया दिए । ‘हुन त हामी एक छौं । एक छौं हैन, एक हुनुपर्छ । शेखर दाइ सभापतिमा लड्नुभयो । जबकि मलाई लाग्थ्यो नेतृत्वका लागि म नै उपयुक्त हुँ,’ शशांकले भने । नेपाली कांग्रेस र राष्ट्रका लागि कोइराला परिवार एक ठाउँमा उभिनुपर्ने शशांकको तर्क थियो ।
डा. शेखरको भने आफ्नै गुनासो रह्यो । १४औं महाधिवेशनमा दुई कोइरालाले सहयोग नगर्दा अहिलेको अवस्था सिर्जना भएको बताए । डा. शशांक मौन बस्दा १४औं महाधिवेशनमा सभापति पदमा शेरबहादुर देउवालाई सहज भएको थियो । यसैगरी सुजाताले प्रकाशमान सिंह प्यानलबाट उपसभापति पदमा उम्मेदवारी दिएकी थिइन् । यसै विषयमा फ्लोरबाट प्रश्न आयो, ‘१४औं महाधिवेशनमा तीनतिर फर्कनुभयो । अब एक भएर कांग्रेस हाँक्छ कि हाँक्दैन ?’
सुरुमै शशांकले भने, ‘मैलेमात्र सँगै छौं भनेर भएन । एउटा परिवारको सदस्य मिलाउन नसक्नेले पार्टी कसरी मिलाउने (शेखरतिर लक्षित गर्दै) ? मेरो त प्रयास रहन्छ । तपाईं (नेता कार्याकर्तातिर)हरुले दुई जनालाई सोध्नुस् ।’ शशांकको जवाफमा हलमा हाँसो गुञ्जियो ।
सुजाताले एक हुने विषयमा आफ्नो पनि प्रयास रहने बताइन् । ‘तपाईंहरु किन नमिलेको धेरै जनाले भन्नुहुन्छ । तपाईंहरु मिल्नुभएन, पार्टीको यो दुर्दशा भयो भन्ने फोन गरेर धेरैले भन्नुहुन्छ,’ सुजाताले भनिन्, ‘यसपटक कोइराला परिवारको एक जनालाई चान्स दिऔं न त सभापति बनाएर । म सहयोग गर्छु ।’
डा. शेखरले भने यो प्रश्न निकै जटिल भएको तर्क गरे । १४औं महाधिवेशनमा सहयोग नभएको प्रसंग निकाल्दै उनले भने, ‘यो जटिल प्रश्न हो । कांग्रेसमा कोही जित्छ, कोही हार्छन् । १४औं महाधिवेशनमा त तपाईंहरुले सहयोग गर्नुभएन । उहाँहरु गलत रहेछ भन्ने भयो नि १५औं मा आउने हो भने म तयार छु ।’
त्यसपछि अर्को प्रश्न आयो हलबाट– मिलाउन सक्ने बिपीको गुण तपाईंहरुमा देखिएन ।
शशांकले तुरुन्तै आफू मिलाउन सक्ने व्यक्ति भएको र अबको सभापतिमा स्वतः दाबेदार भएको दाबी पेस गरे । ‘म मिलाउन सक्ने व्यक्ति । म क्याटलिस्टका रुपमा छु । दुई धातु मिलाउने क्याटलिस्ट हुन्छ नि । म शेखर दापट्टी पनि लागिनँ, शेरबहादुरपट्टी पनि लागिनँ । एक्लै लडें ।’
बीचमा बसेकी सुजाताले भने अब मिल्नैपर्ने नभए बर्बाद् हुने बताइन् । लगत्तै शेखरले बिगार्ने शशांक र सुजाता भएको आरोप लगाए । ‘बिगारेको तपाईंहरुले हो । समस्या तपाईंहरुले बेहोरिरहेको छ । आज ९० सिट भएको कांग्रेसलाई सरकारमा खोज्नुपरेको छ,’ शेखरले भने ।
सरकारमा कांग्रेसको ‘पर्फमेन्स’ कमजोर
डा. शेखरले अहिले कांग्रेस नेतृत्वको कारण सरकारमा सहभागी मन्त्रीहरुले कुनै काम देखाउन नसकेको दाबी गरे । ‘हामी चुकेका हौं कि ? जनताले के पाए त ? बेरोजगारी ? शिक्षाको हालत खराब छ । महिनाको रेमिट्यान्स गनेर अर्थमन्त्री र सरकार खुसी हुन्छन्,’ उनले भने । मंगलबार भएको शेखर समूहको बैठकले केन्द्रीय समितिमा यही विषयलाई मूल मुद्दा बनाउने निर्णयसमेत गरेको छ । कांग्रेसको केन्द्रीय समिति आज बस्दै छ ।
देशमा विभिन्न घोटाला हुँदा तीन पार्टीका तीन नेता मिले सबै सामसुम हुने तर्क गरे । ‘तीनटा नेता बस्छन्, सबै कुरा ठीकठाक रे । सुनकाण्डदेखि शरणार्थी प्रकरणमा,’ डा. शेखरले भने । उनले अहिले प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेसमेत सत्तापक्षजस्तै देखिएको बताए । ‘एमाले पनि अपोजिसनमा छैन,’ शेखरले भने ।
सुजाताले भने कांग्रेसमासमेत अपोजिसन नभएको तर्क गरिन् । ‘गठबन्धनमा मात्र हैन कांग्रेसमा पनि अपोजिसन छैन । दाइ, दाइ, राम्रो–राम्रो भन्ने, अनपपुलर मान्छेले देश चलाएको छ ३० वर्षदेखि,’ सुजाताले शशांकतिर हेर्दै थपिन्, ‘तिमीलाई भनेको हैन ।’ त्यसअघि शशांकले आफूले चार–चार चोटि नवलपुरबाट जितेको उदाहरण दिएका थिए ।
