काठमाडौं - श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले वैदेशिक रोजगारीका लागि विभिन्न पाँच गन्तव्य मुलुकसँग श्रम सम्झौताको तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको जनाएको छ । वैदेशिक रोजगारीलाई सुरक्षित, व्यवस्थित, मर्यादित र पारदर्शी बनाउने उद्देश्यका साथ मन्त्रालयले जर्मनी, रोमानिया, ओमान, कुवेत र साउदी अरबसँग गर्न लागेको श्रम सम्झौता अन्तिम चरणमा पुगेको जनाएको हो ।
केही दिनअघि मन्त्रालयमा आयोजित एक कार्यक्रममा सचिव एकनारायण अर्यालले गन्तव्य मुलुकसँग श्रम सम्झौता गर्न तयार पारिएको मस्यौदा आदानप्रदान भई हस्ताक्षरको अन्तिम चरणमा रहेको बताएका थिए । उनका अनुसार यसअघि नै हुनुपर्ने श्रम सम्झौता केही कारणवस ढिलाइ हुन गए पनि अब सम्पन्न हुने चरणमा पुगेको छ ।
नेपाल सरकारले श्रम सम्झौताको लागि पठाएको मस्यौदामा नेपाली श्रमिकहरूको पारिश्रमिक, सेवासुविधा, सुरक्षा, मानवधिकारलगायतका विषय समेटिएको मन्त्रालयका उपसचिव एवं सहप्रवक्ता कविराज उप्रेतीले बताए । ‘मस्यौदामा नेपाली श्रमिकको भर्ना शुल्क रोजगारदाताले बेहोर्ने र अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डअनुसार उनीहरुको हकअधिकार तथा सेवासुविधा उपलब्ध गराउनुपर्ने विषय समेटिएको छ,’ उनले भने, ‘कतिपय गन्तव्य मुलुकहरूले पहिलोपटक सम्झौता गर्ने भएकाले आधारभूत सेवासुविधामा केन्द्रित हुने र बाँकी कुरा विस्तारै सम्झौता गर्दै जाने बताएका छन् ।’
श्रम सम्झौताका लागि तयारी भइरहेको युरोपेली मुलुक जर्मनी र रोमानियाले दक्ष र अदक्ष दुवै किसिमका श्रमिक लैजान चाहेको मन्त्रालयले जनाएको छ । त्यस्तै १० वर्षदेखिको छलफल र प्रयासबाट साउदीसँग भर्खरै सम्झौता गर्ने सहमति भएको छ । यद्यपि, श्रमिक भर्ना शुल्क रोजगारदाताले व्यहोर्नेसम्बन्धमा अझै सकारात्मक नभएको बुझिएको छ । श्रम सम्झौताका लागि कूटनीतिक पहलसमेत आवश्यक हुँदा कतिपय मुलुकसँग प्रक्रियागत ढिलाइ हुने र कतिपय मुलुकसँग आवश्यक समन्वय र छलफल भइरहेको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
हालसम्म सरकारले वैदेशिक रोजगारीका लागि संस्थागत (म्यानपावर)मार्फत १११ वटा मुलुकमा जान पाइने व्यवस्था गरेको छ भने थप ६७ मुलुक खुला गर्ने जनाएको छ । नेपाल सरकारले अहिलेसम्म वेलायत, मलेसिया, कतार, दक्षिण कोरिया, युएई, जापान, इजरायल, बहराइन र मरिसस गरी १० मुलुकसँग श्रम सम्झौता गरेको छ । जसमा बेलायत, जापान, दक्षिण कोरिया र इजरायलमा सरकार आफैंले श्रमिक पठाउने गरी सम्झौता गरेको छ ।
