काठमाडौं– प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा चुनावको स्थिर समय (मौन अवधि) लागू भएको छ । गएराति १२ बजेदेखि सुरु भएको स्थिर समय ४ मंसिरको बिहान ७ बजेपछि मतदान केन्द्र खुला भएर बन्द नहुञ्जेलसम्म कायम हुनेछ ।
मतदान हुने दिनको अघिल्लो ४८ घण्टादेखि यो अवधि लागू गर्नुपर्ने व्यवस्था निर्वाचन आचारसंहिता, २०७९ मा उल्लेख छ । मतदान ४ मंसिरमा ७ बजेदेखि बेलुकी ५ बजेसम्म हुनेछ ।
यो अवधिमा राजनीतिक दलका पदाधिकारी, उम्मेदवार, दलको भ्रातृ संगठन वा व्यक्तिले चुनाव प्रचारप्रसारसम्बन्धी कुनै पनि प्रकारका छलफल, अन्तरक्रिया, सभा सम्मेलन, कार्यशाला गोष्ठीलगायत गर्न पाइँदैन । त्यसो गरिए निर्वाचन आचारसंहिताविपरीत हुने र कारबाही गर्ने निर्वाचन आयोगले चेतावनी दिएको छ ।
आयोगले मतदान हुने दिनको ४८ घण्टाअघि मतदानस्थलको ३०० मिटर वरिपरि राखिएका राजनीतिक दल वा उम्मेदवारका प्रचारप्रसारका सामग्री हटाउन पनि निर्देशन दिएको छ । आयोगका अनुसार चुनावको स्वच्छता र निष्पक्षता कायम गर्न पनि दलहरूले मदानस्थल नजिकका चुनावी सामग्री हटाउनुपर्छ ।
यस अवधिमा कुनै पनि विधि, प्रक्रिया वा माध्यमबाट मत माग्न र चुनाव प्रचारप्रसार गर्न नहुने, सामाजिक सञ्जाल, अनलाइन, छापा वा अन्य कुनै माध्यमबाट राजनीतिक दल वा उम्मेदवारको पक्ष वा विपक्षमा कुनै सन्देश, सूचना वा प्रचारप्रसारका लागि सामग्री पोस्ट वा सेयर गर्न वा गराउन पनि नपाइने आचारसंहितामा भनिएको छ ।
मतदानको दिन राजनीतिक दल, उम्मेदवार, दलको भ्रातृ संगठन वा सम्बन्धित व्यक्तिले मतदान केन्द्रमा राजनीतिक दल वा उम्मेदवारको प्रतिनिधिले चुनाव चिह्न वा मत संकेत भएको पहिरन वा ब्याच लगाउन नपाइने व्यवस्था छ । मतदान केन्द्रमा कुनै राजनीतिक दल वा उम्मेदवारको पहिचान देखिने एकै किसिमको सांकेतिक पोसाक र चिजवस्तु लगाउन, बोक्न वा देखाउन नहुने अर्को व्यवस्था छ ।
मतदानको दिन सवारीसाधन प्रयोग गरी आवतजावत गर्न वा कसैलाई लैजाने वा ल्याउने गर्न पनि हुँदैन । तर, हिँड्डुल गर्न नसक्ने गर्भवती महिला, सुत्केरी, साथमा आफ्नै बच्चा बोकेकी महिला, किरियापुत्री, शारीरिकरूपले अशक्त वा अपांगता भएका व्यक्ति, हिँड्डुल गर्न नसक्ने ज्येष्ठ नागरिकजस्ता मतदाताका लागि आयोगले तोकेको निकाय वा अधिकारीले अनुमति दिएको सवारीसाधन प्रयोग गर्न बाधा नपर्ने आचारसंहितामा उल्लेख छ ।
आचारसंहिताअनुसार मतदाता तथा आयोगले अनुमति दिएका व्यक्ति वा अधिकारीबाहेक अन्य कुनै पनि व्यक्ति मतदान केन्द्रमा प्रवेश गर्न हुँदैन । मत गणना नसकेसम्म कुनै पनि उम्मेदवार वा राजनीतिक दलको पक्ष र विपक्षमा मतदान गर्ने÷नगर्ने भनेर जुलुस निकाल्न हुँदैन । ऐनअनुसार उक्त प्रावधानविपरीतको कार्य गर्नेलाई आयोग, निर्वाचन अधिकृत वा अनुगमनकर्ताले २५ हजारसम्म जरिवाना गर्न सक्ने प्रावधान छ ।
