काठमाडौं– प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले काठमाडौं महानगरपालिका–३०, मैतीदेवीस्थित ‘कविकुञ्ज’मा स्थापना हुने ‘महाकवि देवकोटा संग्रहालय’को विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन बनाउन नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठानलाई आग्रह गरेका छन् ।
प्रधानमन्त्री निवास, बालुवाटारमा भएको भेटमा प्रतिष्ठानका कुलपति गंगाप्रसाद उप्रेतीलाई प्रधानमन्त्री ओलीले उक्त आग्रह गरी कोरोना महामारीका कारण तत्काल बजेट निकासा नभएपनि स्रोत अभाव नहुने बताए ।
सो अवसरमा अर्थमन्त्री डा युवराज खतिवडालाई प्रधानमन्त्री ओलीले राष्ट्रिय गौरवकै परियोजनालाई आवश्यक बजेटको व्यवस्था गर्न निर्देशन दिएको कुलपति उप्रेतीले जानकारी दिए ।
विसं २०७५ को देवकोटा जयन्तीका अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री ओलीले महाकवि देवकोटाको जीर्ण जन्मघरलाई संग्रहालय बनाइने घोषणा गरेका थिए ।
नेपाल सरकारको निर्णयानुसार कानूनतः १२ आना एक दाम क्षेत्रफलको जग्गाको हक प्रज्ञा–प्रतिष्ठानलाई हस्तान्तरण भइसकेको छ ।
संग्रहालय चार तलाको हुने बताईको छ । जीर्ण रहेको उक्त घरलाई प्रधानमन्त्रीको इच्छानुसार पुरानै ढाँचामा सबलीकरण गरी निर्माण गर्नका लागि विज्ञसँग परामर्श गरी प्रतिष्ठानले डिपिआर बनाउने भएको छ । कुलपति उपे्रतीले भने, ‘भवनमा देवकोटाको समग्र इतिहास झल्काउने कोशिश गरिनेछ ।
संग्रहालयको भुइँतलामा श्रव्यदृश्य कक्ष हुनेछ, जहाँ प्रवेश गर्ने जो कोहीले पनि महाकवि देवकोटालाई सशरीर पाएको अनुभूति गर्न सक्ने बताइएको छ ।
भवनको दोस्रो तलामा देवकोटाले आफ्नो जीवनकालमा प्रयोग गरेका साम्रगी रहनेछन् । देवकोटाले प्रयोग गरेका खाट, पानी खाने भाँडो, चुरोटको धुलो राख्ने एस्ट्रे, विभिन्न चित्र, मन्त्री भएका बेलाको दस्तावेज, चित्र, तस्वीर, उहाँले प्रयोग गरेका वस्त्र तथा जुत्ता आदि हुने बताइएको छ ।
संग्रहालयको तेस्रो तलामा महाकवि देवकोटाले लेखेका साहित्यिक सिर्जनाका पाण्डुलिपि र विदेशी लेखकले लेखेका पुस्तक माइक्रोफिल्मिङ गरी अध्यावधिक गरिनेछ तथा चौथो तलामा देशविदेशका आगन्तुुक आएर छलफल तथा अन्तरक्रिया गर्न सक्नेछन् ।
डिल्लीबजारमा जन्मिएका देवकोटा पछि मैतीदेवीमा सरेका थिए ।
