काठमाडौं - विकिपिडियालाई चुनौती दिन एलोन मस्कले ‘ग्रोकिपिडिया’ सार्वजनिक गरेका छन् । प्रख्यात उद्यमी एलोन मस्कले सोमबार आफ्नो कृत्रिम बुद्धिमत्ता कम्पनी xAI मार्फत नयाँ अनलाइन विश्वकोश ‘ग्रोकिपिडिया’ सार्वजनिक गरेका हुन्।
मस्कले आफ्नो सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म एक्स X (पहिले ट्विटर)मा ग्रोकिपिडियाको सुरुवातको जानकारी दिँदै यसलाई “अब लाइभ” भएको घोषणा गरे। उनले यसको उद्देश्यलाई “सत्य, सम्पूर्ण सत्य, र सत्य बाहेक केही होइन” भन्दै व्याख्या गरेका छन् । मस्कका अनुसार ग्रोकिपिडिया विकिपिडियामा रहेको “सम्पादकीय पूर्वाग्रह” को विकल्प स्वरूप “सत्य र स्वतन्त्र ज्ञानको खुला स्रोत” बन्ने लक्ष्य राखिएको छ।
DW र Business Insider ले उल्लेख गरेअनुसार, हाल ग्रोकिपिडियामा करिब ८८५,२७९ लेखहरू उपलब्ध छन्, जुन विकिपिडियाको अंग्रेजी संस्करणमा रहेका ७० लाखभन्दा बढी लेखहरूको तुलनामा निकै कम हो। साइटको डिजाइन सरल राखिएको छ, जसमा एउटा खोजपट्टीमार्फत प्रत्यक्ष रूपमा सामग्री खोज्न सकिन्छ।
ग्रोकिपिडियाको आगमनसँगै डिजिटल युगमा सूचनाको नियन्त्रण, सत्यको परिभाषा, तथा कृत्रिम बुद्धिमत्ताले भीड स्रोतिय ज्ञान (crowdsourced knowledge) लाई प्रतिस्थापन गर्न सक्छ वा सक्दैन भन्ने बहस फेरि चर्किएको छ।
यद्यपि, विश्लेषकहरूका अनुसार विशाल प्रयोगकर्ता समुदाय, स्वस्फूर्त स्वयंसेवी योगदान र दीर्घकालीन विश्वसनीयताका कारण विकिपिडियाको प्रभावलाई चुनौती दिन ग्रोकिपिडियालाई समय र ठूलो प्रयोगकर्ता आधार आवश्यक पर्नेछ। तर विवाद र नयाँ प्रयोगशीलतामा सधैं अग्रपङ्तिमा रहने मस्कको यस कदमले विश्वव्यापी सूचना पारिस्थितिकाे भविष्यमा नयाँ बहस र प्रतिस्पर्धा थपिएको छ।
