जेन–जी प्रदर्शनको मौका छोपी फरार भएका कैदीबन्दी नफर्कंदा सरकारलाई टाउको दुखाइको विषय बनेको छ । विशेषगरी फागुन २१ गते घोषणा भएको निर्वाचनमा ती कैदीबन्दीबाट सुरक्षा खतरा हुनसक्ने राजनीनित दलका नेताहरुले संकेत गरिरहेका छन् । यसैले पनि सरकारले उनीहरुलाई कारागार फर्काउन अनेक उपाय लगाउन थालेका छन् । त्यसको पछिल्लो उपाय हो– सार्वजनिक स्थानमा फोटो टाँस्ने । कारागार व्यवस्थापन विभागका निर्देशक चोमेन्द्र न्यौपानेले नै यस्ता फरार कैदीको फोटो सार्वजनिक स्थानमा टाँस्ने अभिव्यक्ति दिएका हुन् ।
जेन–जी प्रदर्शनका क्रममा देशभरका २८ वटा कारागारबाट १३ हजार ५८५ कैदी र नौवटा बाल सुधारगृहबाट ९६४ बालबन्दी गरी १४ हजार ५४९ बन्दी भागेका थिए । तीमध्ये हालसम्म नौ कैदी र ५८२ बालबन्दी गरी कूल नौ हजार ५८२ बन्दी कारागार फर्केका छन् । बाँकी कैदीलाई फर्कन सरकारले विभागले पटक–पटक अल्टिमेटम पनि नदिएको हैन । तर विभागले सार्वजनिक स्थानमा फोटो नै टाँस्ने गरी गर्न लागेको प्रपञ्च भने ठीक देखिन्न । एक त अपराध स्वीकार गरी सजाय भुक्तानीको क्रममा रहेका नागरिकलाई यसरी सार्वजनिक बेइज्जत गर्नु ठीक होइन भने अर्को नागरिकको सामान्य हकअधिकारको विषयमा पनि सरकारले सोच्नुपर्दछ ।
यसका लागि विभागले सामाजिक सञ्जालदेखि सार्वजनिक सञ्चारमाध्यममा सूचना प्रवाह गराउँदा राम्रो हुन्छ । जस्तो जेल सजाय भुक्तान गर्नैपर्छ । जुनसुकै बेला बाँकी सजाय भुक्तान गर्नैपर्ने भएकाले सम्बन्धित कैदीको परिवारलाई फोनमार्फत जानकारी गराउने र पछि पक्रिँदा थप सजाय हुनसक्ने भन्दै सूचना प्रवाह गर्दा सौहद्र्रपूर्ण वातावरण बन्छ ।
भदौ २३ र २४ गतेको परिस्थिति यति डरलाग्दो थियो कि उक्त प्रदर्शनमा आत्तिएर भाग्ने क्रममा केही १० जना कैदीबन्दीको मृत्यु नै भयो । कारागारमासमेत यस्तो आतंक देखिएपछि कतिपयलाई डरसमेत लागेको हुनसक्छ । यस्तो अवस्थामा परिवारलाईसमेत विश्वस्त बनाएर कैदीलाई कारागार फर्काउने सहज वातावरण बनाउने काम विभागको हो । त्यसैगरी देशभरका प्रहरी कार्यालयहरुको पनि हो ।
हाम्रो अर्को समस्या हो खुला सिमाना । जसकारण कतिपय कैदीहरु छिमेकी देशमा पनि पुगेको हुनसक्छ । अहिले सामाजिक सञ्जालमार्फत कारण कतिपयलाई यस्ता सूचना क्षणभरमै पुर्याउन सकिन्छ । कारागार फर्काएर चाँडोभन्दा चाँडो भुक्तान सकाउने वा समयमा फर्कनलेलाई छुटसमेत दिने योजना ल्याए विभागलाई अझ सहज हुन्छ । यसैले सार्वजनिक रुपमा फोटो राख्नुभन्दा परिवारलाई मनाउने र प्रेरक सूचनाहरु प्रवाह गराउँदा उत्तम हुन्छ ।
