एपी– लुभ्र डकैतीपछि फ्रान्सका क्राउन ज्वेल्स विश्वप्रसिद्ध बन्ने सम्भावना रहेको छ । लुभ्रमाथिको १० करोड डलरको डकैतीले फ्रान्सको लामो समयदेखि छायामा रहेका क्राउन ज्वेल्सलाई विश्वव्यापी चर्चामा ल्याएको हो ।
देश अझै पनि आफ्नो राष्ट्रिय सम्पदामाथिको यो गम्भीर उल्लंघनबाट आहत छ, तर विरोधाभास यसमा छ—चोरीले नै ती गहनालाई मोनालिसाजस्तै विश्वप्रसिद्ध बनाउन सक्ने सम्भावना जन्माएको छ । सन् १९११ मा लियोनार्दो दा भिन्चीको मोनालिसा चोरी हुँदा जस्तै यो अपराधले पनि गुमेका वस्तुहरूलाई इतिहासको केन्द्रमा ल्याएको छ । त्यतिबेला चोरीको समाचारले संसारभर हलचल मच्चाएको थियो र जब चित्र दुई वर्षपछि फिर्ता आयो यसको ख्यातिले सम्पूर्ण लुभ्रलाई ओझेलमा पार्यो ।
पेरिसकी कला इतिहासकार अन्या फायरस्टोनले भने,‘यस डकैतीले अपोलो ग्यालरी र बाँकी गहनाहरूमा नयाँ प्रकाश पारेको छ । सम्भवतः यी गहनाले पनि मोनालिसाजस्तै अमर प्रसिद्धि प्राप्त गर्नेछन् ।’ उनले डकैतीको अघिल्लो दिन ग्यालरीको भ्रमण गर्दा सुरक्षा अपर्याप्त रहेको महसुस गरेको बताए । डकैतीले विश्वभरको मिडियामा विद्युतीय प्रभाव पारेको छ । अमेरिकादेखि एसिया र ल्याटिन अमेरिकासम्मका टेलिभिजनहरूमा लुभ्र र हराएका गहनाहरू प्रमुख समाचार बनेका छन् । केहीले यसलाई बियोन्से र जे–जेडको २०१८ को ‘एपेसिट’ भिडियोपछि लुभ्रमाथि आएको सबैभन्दा ठूलो प्रचार भनेका छन् ।
फ्रान्सका क्राउन ज्वेल्स ब्रिटिश राजपरिवारका गहनाजस्तै लोकप्रिय हुन सकेका थिएनन् । तर यो डकैतीले सन्तुलन बदल्न सक्छ । अब बचेकामध्ये महारानी युजेनीको एक हजार ३०० हीराले जडित पन्ना–सेट मुकुट नै प्रमुख आकर्षण बन्ने सम्भावना छ । ‘म यस मुकुटबारे पहिले कहिल्यै सुनेको थिइनँ’, स्पेनका आगन्तुक माटियो रुइजले भने,‘अब यो नै पहिलो कुरा हो जुन म हेर्न चाहन्छु ।’
डकैतीमा हराएका गहनामध्ये केही पुनः प्राप्त गरिएका छन्, तर अधिकारीहरूले तीव्र गोपनीयता अपनाएका छन् । यद्यपि लुभ्र फेरि पर्यटकहरूले खचाखच भरिएको छ । डकैती अघि नै दैनिक ३३ हजार आगन्तुक आउँथे र अहिले झन् बढी भीड बढेको छ । यी गहनाहरू केवल धातु र ढुङ्गाका टुक्रा होइनन्, बर्बन राजतन्त्रदेखि नेपोलियन र आधुनिक गणतन्त्रसम्मको यात्राको चम्किलो साक्षीका रूपमा फ्रान्सको इतिहासका प्रतीक हुन् । फायरस्टोनका शब्दमा,‘यी गहनाहरू लुभ्रको अन्तिम शाही शब्द हुन्-राजाहरूको उज्यालो प्रतिध्वनि ।’
फ्रान्सका गृहमन्त्री लरेन्ट नुनेजले यसलाई ‘अतुलनीय सम्पदाको क्षति’ भनेका छन् । धेरैले भने सुरक्षामा भयावह कमजोरी देखाएका छन् । पेरिसकी स्थानीय नादिया बेन्यामिनले भने,‘दिनको उज्यालोमा मुट्ठीभर मानिसले यस्तो डकैती गर्न सक्नु अस्वीकार्य हो ।’अन्वेषकहरूका अनुसार चोरहरूले भवनको सेन–तफैको भागबाट चढेर झ्याल तोडे, दुईवटा डिस्प्ले केस भाँचेर केही मिनेटमै मोटरसाइकलमा भागे । लुभ्रका निर्देशक लरेन्स डेस कार्सले ‘भयानक असफलता’ स्वीकार गर्दै राजीनामाको प्रस्ताव राखे तर संस्कृति मन्त्रीले अस्वीकार गरे ।
अब लुभ्रमा मानिसहरू गुमेको हेर्न आउँछन्-रिक्त ठाउँ र कथाको आकर्षणले तानेर । ‘मानिसहरू स्तब्ध छन्, तर जिज्ञासु पनि’, विद्यार्थी टोबियास क्लेनले भने । कलाकार रोज गुयेनले भने,‘यी गहना अहिले हराएका छन्, तर तिनीहरू फिर्ता हुने आशा कहिल्यै हराउँदैन-मोनालिसाजस्तै ।’
फायरस्टोनले भने,‘ख्यातिको विचित्र अर्थतन्त्रमा नराम्रो समाचारले पनि ध्यान ल्याउँछ र ध्यानले वस्तुलाई प्रतीक बनाउँछ । यही लुभ्रको नयाँ नियति हुन सक्छ ।’
