गण्डकी प्रदेश सरकारले ‘राइड सेयरिङ’सम्बन्धी नियमावली ल्याएपछि सार्वजनिक यातायात व्यवसायी आन्दोलित बन्यो । पहिले गण्डकीभर आन्दोलनमा उत्रिएको व्यवसायी गण्डकी सरकारले नटेरेको भन्दै देशभर आन्दोलनमा उत्रियो । संघीयतामा प्रदेशले आफू अनुकूल कानुन बनाउन पाउने संवैधानिक व्यवस्था छ । हरेक देशमा यस्तो अभ्यास छ । सोहीअनुसार गण्डकीले राइड सेयरिङसम्बन्धी नियमावली ल्याएको हो । यातायात व्यवसायीका मनोमानी, सिण्डिकेट र राइड सेयरिङ एपले पनि चर्को शुल्क असुल्न थालेपछि गण्डकीले नियमावली नै बनाएर व्यवस्थित बनाउन खोजेको थियो ।
तर संघ सरकारले नै कानुन नबनाएको अवस्थामा गण्डकी अघि बढेको भन्दै व्यवसायीले आन्दोलन गरेर अन्ततः सरकारलाई घुँडा टेकायो । व्यवसायीको एक दिनको आन्दोलन धान्न नसकेको संघ सरकारले गण्डकी सरकारलाई तत्कालका लागि नियमावली स्थगित गर्न निर्देशन दियो । अहिले नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमाले मिलेर बनेको शक्तिशाली सरकार छ संघमा । प्रदेशमा पनि यस्तै तालमेलको सरकार छ । यसरी शक्तिशाली सरकारले आफैंले ल्याएको संघीय व्यवस्थामाथि मजाक गरेको देखिन्छ ।
यतिमात्र हैन संघीय सरकारले खटाएको प्रशासकीय अधिकृतले काठमाडौं महानगरका प्रहरी प्रमुख राजु पाण्डेलाई निलम्बन गरेका छन् । खासमा काठमाडौं महानगरका मेयर बालेन्द्र साहको कार्यशैलीमाथि प्रश्न गर्न सकिएला । तर महानगरको प्रहरी प्रमुख हटाउने वा राख्ने अधिकार यहाँको सरकारलाई हुनुपर्ने हो । तर गण्डकी सरकारमाथि संघीय सरकारले धावा बोलिरहेकै दिन संघीय सरकारबाट खटाएको प्रशासकीय अधिकृतले स्थानीय सरकारको अधिकार खोसेको देखिन्छ ।
स्थानीय सरकारको कल्पना संघीयताका लागि हो । यसको मुख्य ध्येय हो अधिकारको प्रत्यायोजन । विकासको विकेन्द्रीकरण । तर देशमा संघीयता आइसकेपछि पनि प्रदेश सरकार र स्थानीय सरकारको सम्पूर्ण शक्ति भने संघीय सरकारकै मुठीमा रहेछ भनेर यी दुई घटनाले पुष्टि गरेको छ । अहिले व्यवस्थामाथि चौतर्फी प्रश्न उठिरहेको छ । राजावादीहरु राजसंस्थाको मागसहित सडकमा छन् । धर्मनिरपेक्षता विरोधीहरुको उस्तै विरोध छ ।
यही मेसोमा आफूहरुलाई संघीयताको रक्षक ठान्ने शीर्ष दलका नेताहरु मञ्चमा ‘संघीयता जोगाउने दल हामी नै हौं’ भनेर कुर्लिरहेकै छन् । तर उनै नेताहरु संघीयताको हुर्मत यसरी नै लिइरहेका छन् । प्रदेशको निर्णयमाथि नियन्त्रण, स्थानीय तहको अधिकारमाथि नियन्त्रण गरेर संघीयता फस्टाउन सक्दैन । यसैले संघीय गणतन्त्र जोगाउने हो भने यसको पक्षधरले यस्तो भद्द मजाक गर्न आजैबाट छाडून् ।
