जलवायु परिवर्तनको प्रभाव भोगिरहेको नेपालले बर्सेनि ठूला विपद्को सामना गर्नुपरेको छ । गत वर्ष भारी वर्षापछिको बाढीका कारण राजधानी तथा काभ्रे, सिन्धुलीलगायतका जिल्लामा ठूलो क्षति बेहोर्नुप¥यो । सोलुखुम्बुलगायत हिमाली जिल्लाहरुमा पनि त्यस्तै विपद्को सामना गर्नुप¥यो । यो वर्ष झन् धेरै विपद्को सामना गर्नुपर्ने पूर्वानुमान गरिएको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागले आगामी मनसुनमा गत वर्षभन्दा धेरै वर्षा हुने पूर्वानुमान गरेको हो ।
विभागका अनुसार यही जेठ १८ गतेबाट मनसुन सुरु हुँदै छ । उक्त मनसुन अवधि असोज १४ सम्म कायम रहने छ । गण्डकी तथा लुुम्बिनी प्रदेशको उत्तरी भाग र कर्णाली प्रदेशको पूर्वी भागमा सरदरभन्दा बढी वर्षा हुने विभागको भनाइ छ । हालै प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आशन्न मनसुनको पूर्वानुमान र सम्भावित विपद् जोखिम न्यूनीकरणका विषयमा विभाग पुगेर जानकारी लिएका थिए । यस वर्ष गत वर्षको भन्दा बढी वर्षा हुनसक्ने पूर्वानुमान गरिएको अवस्थामा विभागको पूर्वानुमान/सूचना प्रवाह र यसलाई थप प्रभावकारी बनाइ जनधनको क्षति कसरी रोक्न सकिन्छ भन्नेबारेमा उनले चासो लिएको बताइएको छ ।
आगामी मनसुनको जोखिमबारे प्रधानमन्त्रीले चासो लिनु सकारात्मक कुरा हो । गत वर्ष राजधानीसहति काभ्रेपलाञ्चोकको विपद् हुँदा उनी विदेश भ्रमणमा थिए । त्यतिखेर सरकारको विपद्पछिको उद्धार कार्य कति कमजोर छ भन्ने उदांगो भएको थियो । राजधानीमै घण्टौंसम्म उद्धारको पर्खाइमा टहरामाथि बसेका नागरिकलाई बचाउन नसकेको घटनाले सरकारको कमजोरी प्रस्ट्याएको हो । त्यतिखेर गृहमन्त्री रमेश लेखक निरीह देखिएका थिए । त्यही कुरा बुझेर होला, प्रधानमन्त्रीले आगामी मनसुनबारे चासो लिएको ।
विपद् कुनबेला आउँछ, थाहा हुँदैन । तर, सरकारलाई विपद् जोखिमको बारेमा जानकारी नभएको हुँदै होइन । विपद् जोखिमबारे जानकार भएर पनि पूर्वतयारी प्रभावकारी बनाउन सकेको छैन । उसो त विपद् जोखिम न्यूनीकरणका नाममा विभिन्न कार्यक्रम, गोष्ठी गरिन्छ । प्रधानमन्त्री, मन्त्रीलगायतले भाषणमा राम्रै कुरा गर्छन् । तर जब विपद् आउँछ, त्यो बेला फेरि कमजोरी दोहोर्याउँछ । आगामी मनसुन मुलुकका लागि झन् जोखिमपूर्ण हुने पूर्वानुमान सार्वजनिक भइसकेको छ । लाखौं मानिस प्रभावित हुने आकलन सरकारकै निकायले सार्वजनिक गरिसकेको छ । अब सरकारले यसलाई सामान्यरुपमा लिने गल्ती नगरोस् । जोखिम न्यूनीकरण गर्न तत्काल प्रभावकारी कदम चालोस्, अनिमात्र प्रधानमन्त्रीको अनुगमन र निर्देशन अर्थपूर्ण हुने छ ।
