बेइजिङ- ढाकाले भारतसँग चिसिएको सम्बन्धलाई सन्तुलित गर्न नयाँ मित्र खोजिरहेका बेला चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङले शुक्रबार बङ्गलादेशको अन्तरिम सरकार प्रमुख मुहम्मद युनुससँग गहिरो सहकार्यको वचन दिएका छन् ।
विद्यार्थी नेतृत्वको विद्रोहपछि नयाँदिल्ली भाग्नुभएकी स्वेच्छाचारी पूर्वप्रधानमन्त्री शेख हसिनालाई अपदस्थ गरेपछि युनुसले गत अगस्टमा बङ्गलादेशको कार्यभार सम्हालेको थियो ।भारत हसिना सरकारको सबैभन्दा ठूलो लाभदायक थियो र उनको पतनले सीमापारिको सम्बन्धलाई तल झारेको छ । यसको परिणति युनुसले भारतको सबैभन्दा ठूलो एसियाली प्रतिद्वन्द्वी चीनको पहिलो राजकीय भ्रमण गर्ने निर्णय गरे ।
सीले शुक्रबार युनुसलाई बेइजिङ ‘द्विपक्षीय सहयोगलाई नयाँ स्तरमा लैजान बङ्गलादेशसँग काम गर्न इच्छुक’ रहेको बताएकाे चिनियाँ सरकारी प्रसारण संस्था सिसिटिभीले जनाएको छ ।सिसिटिभीका अनुसार सीले भने, “चीन... पारस्परिक विश्वासको आधारमा बङ्गलादेशका लागि एक राम्रो छिमेकी, राम्रो मित्र र राम्रो साझेदार बन्न दृढ छ ।” उनले बेइजिङ र ढाकाले मुख्य हितमा ‘एकअर्कालाई दृढतापूर्वक समर्थन’ गर्नुपर्ने र राष्ट्रिय सार्वभौमसत्ता, स्वतन्त्रता र क्षेत्रीय अखण्डताको रक्षा गर्ने जस्ता मुद्दाहरूमा बङ्गलादेशलाई समर्थन गर्ने बताए । दुई देशले पूर्वाधार निर्माण, जल संरक्षण र डिजिटल, समुद्री तथा वातावरणीय क्षेत्रमा सहकार्य गर्ने उनको भनाइ थियो ।
यस हप्ता ढाकाले युनुसको चीन भ्रमणले बङ्गलादेशले ‘सन्देश पठाउँदैछ’ भन्ने देखाएको बताएको थियो । चौरासी वर्षीय नोबेल पुरस्कार विजेता युनुसले शनिबार चिनियाँ राजधानीमा केही उच्चस्तरीय बैठकहरू गरेपछि घर फर्कनुहुने अपेक्षा गरिएको छ । बङ्गलादेशी प्रशासनका अनुसार दुवै देशबीच आर्थिक र प्राविधिक सहायता, सांस्कृतिक र खेलकूद सहयोग तथा मिडिया सहकार्यमा सम्झौताहरू हस्ताक्षर हुने अपेक्षा गरिएको छ ।
रोहिङ्ग्या शरणार्थीको विशाल जनसङ्ख्याका बारेमा पनि छलफल हुने अपेक्षा गरिएको छ । तीमध्ये अधिकांश सन् २०१७ मा छिमेकी म्यानमामा भएको हिंसात्मक सैन्य दमनबाट भागेका थिए ।चीनले विगतमा उत्पीडित अल्पसङ्ख्यक रोहिङ्ग्याहरूको स्वदेश फिर्तीका लागि मध्यस्थकर्ताका रूपमा काम गरेको छ । यद्यपि म्यानमाले उनीहरूलाई फिर्ता लिन नचाहेका कारण प्रयासहरू रोकिएका छन् ।
भारतीय तनाव
युनुसको बेइजिङ भ्रमणसँगै भारतीय र बङ्गलादेशी वरिष्ठ पदाधिकारीहरूबीच धेरै पटक पारस्परिक आरोपहरू निम्त्याएको छ । यी तनावले बङ्गलादेशीहरूको भारतमा चिकित्सा पर्यटनको प्रवाहलाई पनि लगभग पूर्ण रूपमा रोकेको छ जहाँ हजारौँले हरेक वर्ष आफ्नो ठूलो छिमेकीको हेरचाह गर्न सीमा पार गर्थे ।ढाकाका शीर्ष विदेश मन्त्रालय वरिष्ठ अधिकारीले यस हप्ता बेइजिङमा चिनियाँ ‘मैत्री अस्पताल’ स्थापना गर्ने कुरामा छलफल हुने बताएका थिए ।
युनुसको अन्तरिम सरकारसँग सन् २०२६ मध्यसम्ममा हुने नयाँ निर्वाचनअघि लोकतान्त्रिक सुधारहरू लागू गर्ने कठिन कार्य छ । अन्तरिम सरकारले हसिनाको सरकार ढाल्ने अशान्तिका क्रममा सयौँ प्रदर्शनकारीको हत्या गरेको मानवता विरुद्धको अपराधको अभियोगमा हसिनालाई प्रत्यर्पण गर्न भारतलाई अनुरोध गरेको छ तर सफल भएको छैन । युनुसले सम्बन्ध पुनःस्थापित गर्ने प्रयासमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग पनि भेट गर्न खोज्नुभएको छ । दुवैलाई अर्को महिना बैंककमा हुने क्षेत्रीय सम्मेलनमा उपस्थित हुने अपेक्षा गरिएको छ ।उनको सरकारले अहिलेसम्म कुनै प्रतिक्रिया प्राप्त गरेको छैन । भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशङ्करले अनुरोध ‘समीक्षामा रहेको’ बताएका छन् ।
